کتاب شناخت شیل و مروری بر روش های ازدیاد برداشت

کتاب شناخت شیل و مروری بر روش های ازدیاد برداشت اثری از اکرم شعبانی است که در انتشارات عطران به چاپ رسیده است. این کتاب هرآنچه را که لازم است درباره نفت و شیل بدانید به شما می‌گوید. 

این اثر پنج فصل دارد در فصل اول با تعریف نفت متعارف و غیرمتعارف آشنا می‌شویم و در فصل دوم شیل را می‌شناسیم. فصل سوم به توضیح شیل نفتی و غیرنفتی  اختصاص دارد و فصل چهارم درباره  استخراج نفت از شیل نفتی است. فصل پنجم کتاب شناخت شیل و مروری بر روش های ازدیاد برداشت هم به تفصیل درباره روش‌های ازدیاد برداشت است.  

کتاب شناخت شیل و مروری بر روش های ازدیاد برداشت را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم 

کتاب شناخت شیل و مروری بر روش های ازدیاد برداشت را به تمام مهندسان و دانشجویان متالوژی و مواد و فعالان در حوزه نفت و انرژی پیشنهاد می‌کنیم.

بخشی از کتاب شناخت شیل و مروری بر روش های ازدیاد برداشت

آژانس بین‌المللی انرژی در گزارشی چشم انداز انرژی جهان که در سال ۲۰۱۱ منتشر نمود، نفت متعارف را اینگونه تعریف می‌کند: نفت متعارف ترکیبی هیدروکربنی است که در شرایط معمول سطح زمین به شکل مایع است. نفت نامتعارف به آن دسته از نفت ها اطلاق می‌شود که با تکنیک‌های نامتعارف تولید، استخراج شده و بدون گرما دادن یا رقیق کردن، نمی‌توان آن‌ها را در لوله پمپاژ نمود؛ به عبارت دیگر نفت غیرمتعارف به انواعی از منابع نفتی گفته می‌شود که با روش‌های غیرمتعارف به دست می‌آید. بسیاری از کشورها که منابع بزرگی از این نفت دارند (عمده آن در ایالات متحده آمریکا (نفت شیل) و کانادا (ماسه های نفتی) که مجموع این دو بیش از تمام ذخایر نفتی معمولی دنیاست!) در حال سرمایه‌گذاری برای پیدا کردن راه‌های مقرون‌ به‌ صرفه برای استحصال این نوع نفت هستند که این به دلیل کاهش منابع نفت متعارف در سرتاسر جهان است. نفت فوق سنگین، ماسه‌های نفتی و نفت شیل از انواع نفت‌های غیرمتعارف هستند.

شکل معمولی نفت که همواره راحت‌تر استخراج می‌شود و هم نقل و انتقال آن آسان‌تر و معمولاً به شکل مایع دیده می‌شود نفت متعارف نامیده می‌شود. تشکیل نفت به‌صورت مایع معمولاً در نواحی نظیر ایران، عربستان و عراق که امکان رسوخ نفت به لایه‌های پایین‌تر در آن وجود دارد رخ می‌دهد؛ اما در برخی اماکن دیگر نظیر کانادا که در آن بستر سنگی یکنواخت و معمولاً نزدیک به سطح زمین وجود دارد نفت در همان لایه‌های بالایی باقی می‌ماند و و با مواد محیطی مانند ماسه مخلوط شده و در طول زمان به شکل جامد در می‌آید (Deborah, ۲۰۱۲).

تفاوت های نفت متعارف و نامتعارف

با مشاهده یک بشکه نفت نمی‌توان تشخیص داد که آیا منشأ متعارف دارد و یا نامتعارف! تفاوت عمده بین منابع متعارف و نامتعارف (مانند شیل گاز، شیل نفت، هیدراتهای متان، ماسه های نفتی، متان لایه‌های زغالی و غیره) وجود دارد. در مخازن متعارف با حفاری چاه و وجود فشارهای طبیعی، نفت از مخزن خارج می‌شود و با پیرتر شدن چاه، به کمک پمپ جک‌ها یا تزریق آب و گاز این امر صورت می‌گیرد. در حالی که نفت در مخازن نامتعارف جریان ندارد و در سنگ‌های با نفوذپذیری ناچیز است. لذا معمولاً نیاز به شکافت هیدرولیکی است. حفاری و روش‌های تولید در منابع نامتعارف بسیار سخت و پرهزینه است. تولید از منابع غیرمتعارف به میزان کربن آلی، رس، بلوغ حرارتی و شکست‌پذیری سنگ بستگی دارد. منابع متعارف معمولاً نزدیک به سطح هستند و تولید از آن‌ها ارزان‌تر است درحالی‌که معمولاً شیل‎ها در اعماق بیشتری مدفون هستند. منابع متعارف به‌سختی اکتشاف و به‌آسانی تولید می‌شوند درحالی‌که در منابع نامتعارف اکتشاف آسان ولی تولید بسیار سخت، هزینه‌بر و زمان‌بر است. شیل تقریباً در همه جای زمین یافت می‌شود. در منابع نامتعارف مفاهیمی مانند سطح تماس آب- نفت و گاز-آب موضوعیت ندارد. تخمین میزان هیدروکربور در منابع متعارف بسیار آسان‌تر از انواع نامتعارف بوده و با حجم مخزن در ارتباط است درحالی‌که منابع نامتعارف بسیار گسترده بوده و تخمین آن سخت (بسته به مساحت و ضخامت) است. موضوع بعدی اثرات متفاوت محیطی تولید از منابع متعارف و نامتعارف است. تأمین آب برای تولید از منابع نامتعارف یکی از اصلی‌ترین موضوعات است. در دسترس بودن، انتقال آب به محل، ترکیب آب، نحوه مدیریت آب بازیافتی و برگردان آن به چرخه هیدرولوژیکی از مهم‌ترین مشکلات تولید از منابع یاد شده است (شاهوردی و اسرافیلی دیزجی، ۱۳۹۱).