کتاب گفتگوی صوفی - یهودی

کتاب گفتگوی صوفی - یهودی اثر دیانا لوبل، دانشیار گروه دین در دانشگاه بوستون، است. این اثر به بررسی شباهت‌ها و نفوذ تفکرات دینی به خصوص مباحث عرفانی دین اسلام در تفکر علمای یهودی می‌پردازد. 

کتاب گفتگوی صوفی - یهودی را با ترجمه‌ی حسین علی‌جعفری و آرش آبایی در اختیار دارید. 

درباره‌ی کتاب گفتگوی صوفی - یهودی

دیانا لوبل در کتاب گفتگوی صوفی - یهودی به بررسی نفود تفکر عرفای اسلامی را در نگرش عرفای یهودی می‌پردازد. او برای این اثر به کنکاش و پژوهش در زندگی بحیا پرداخته است و تلاش می‌کند تاثیرپذیری ابن پاقودا را در استفاده از اصطلاحات صوفیانه نشان دهد. این پاقودا در اثرش از اصطلاحات صوفیانه پیشینیان و هم‌عصران مسلمانش استفاده کرده است و چنان نرم و روان این کار را انجام داده که مخاطبان شاید حتی متوجه نشوند که مولف این اثر، مسلمان نیست. 

این نکته می‌تواند در پذیرش اتحاد میان دینی میان مسلمانان و یهودیان بسیار تاثیرگذار باشد.

کتاب گفتگوی صوفی - یهودی را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم 

علاقه‌مندان به مباحث دینی و عرفانی کتاب گفتگوی صوفی - یهودی را جذاب و خواندنی می‌یابند.

بخشی از کتاب گفتگوی صوفی - یهودی

پرسش درمورد دین و منشأ خلقت جهان، در حیطهٔ تحقیقات بحیا در مورد خالق یکتا مطرح شده است. تصور خالق یکتا از نظر علمی و دانش ریاضیات ریشهٔ تعدد و کثرت تصور می‌شود؛ خالق یکتا نخستین و اولین از همه لحاظ است. خالق یکتا ریشه و منشأ همه چیز است، چه از نظر منطقی و چه از منظر دنیوی، اولین و نخستین دلیل وجود دنیاست. از منظر دین، خداوند را خالق یکتا می‌دانند. دقیقاً منظور از این‌که خدا خالق یکتاست چه می‌باشد؟ آیا این‌که خداوند یکتاست، خلاف کثرت است و یا اساساً ترکیبی از آفریننده‌ای نامحسوس و رهاست؟

فیثاغورثیان براین باورند که اعداد تغییرپذیر نیستند و در نتیجه بر این اساس هرکدام، رنگ و یا حالتی خاص را نشان می‌دهند که باعث منحصر به‌فرد بودن اعداد می‌گردد. یک را به‌عنوان ریشهٔ تمام اعداد در نظر می‌گیرند اما نه به‌عنوان عددی شامل در وجود خود. فیلسوفان اسلامی‌قرون وسطی مانند گروه برادران خالص و ابوالسید بطلیاسی بر آن هستند که رابطه یک و اعداد، قیاس‌پذیر با رابطهٔ خداوند و جهان است. دیگر فیلسوفان قرون وسطی مانند ابو یوسف کندی بیش‌تر با فلسفهٔ نوافلاطونی اتفاق نظر دارند و بر این باورند که وجود لاینفک خالق یکتا و تنها بودن آفریننده که همان پرودگار یگانه است، الزامی‌است. خالق حقیقی یگانه منشاً کثرت، یگانگی، وحدت و همچنین دلیل وجود جهان است.

صوفی‌ها کم‌تر به زیبایی شمارشی و اعداد و همچنین پیچیدگی‌های روابط ریاضی در وحدت علاقه نشان می‌دهند و بیش‌تر بر این باور تکیه دارند که کثرت نهایتاً به یک خالق ختم می‌شود که همان خداوند یکتاست است.

بحیا به‌عنوان متفکری یهودی، قلباً به یگانگی خداوند اعتقاد دارد اما با این‌حال با جریانات مخالفی نظیر یگانه‌پرستی یهودیت، عرفان فیثاغورثی و فلسفهٔ نوافلاطونی نیز در مواجهه با خالق یکتای حقیقی و خالق استعاری و همچنین با پرستش باطنی صوفی روبه‌روست. بحیا درگیر دنیایی مملو از فرهنگ‌ها و رسوم گوناگون می‌شود. وی در این دنیای چندصدا به جست‌وجوی یکتا می‌پردازد که همهٔ اصوات را به‌صورت آوایی واحد درآورد. جستار بحیا به‌خودی‌خود تلفیقی از جریانات گوناگون است.

بحیا بر این اعتقاد است که خداوند تنها خالق حقیقی و تنها منشأ حقیقت است که با وجود تفاوت‌های موجود، جهان را متحد می‌سازد. خداوند با عدد یک بسیار متفاوت است، یکتا تنها آفریننده در نظر عرفا و دانشمندان است. عدد یک، فقط پلی برای ادراک بشر به‌منظور فهم رابطهٔ خالق و گوناگونی جهان است. بنابراین ریاضی و فلسفه، تنها پلی به ادراک سرّ درون است؛ همان‌طور که عدد یک ارتباطی هستی شناختی است بین خداوندی که یکتاست و جهانی که چندگانه است. بحیا به مطالعهٔ جزء به جزء رسائل اخوان‌الصفا و مطالب ارائه شدهٔ شهرستانی، فیلسوف قرن دهم که نظرات فیثاغورث فیلسوف یونانی را بررسی می‌نماید و همچنین به بررسی شعر سلیمان بن گبیرول با عنوان «تاج ملکوتی» می‌پردازد.