کتاب پرتقال کوکی

«پرتقال کوکی» نوشته آنتونی برجس، یک رمان روان‌شناسانه، ضد فاشیسم و بحث‌برانگیز است. یک رمان آینده‌نگر و علمی‌تخیلی که ماجرای الکس، سردسته یک گروه خلافکار را روایت می‌کند.

گروه در دزدی و تجاوز و ضرب‌شتم تبحر خاصی دارد و الکس پانزده ساله و یاغی خوب آن را رهبری می‌کند. آنها پس از غروب آفتاب هر روز شروع به ارتکاب انواع جرم و جنایت می‌کنند تا این که دولت تصمیم می‌گیرد با روشی ابداعی دست به تربیت و تنبیه خلافکارها بزند. اما اصلاح به چه قیمتی؟ این روش ابداعی انسان را با استفاده از تکرار و تلقین و شرطی‌شدن تبدیل به موجودی ضعیف و بی‌اراده و منزجرکننده می‌کند که یک زندگی ماشینی و آدم‌آهنی وار دارد.

برجس در این رمان تصویر تیره و نحسی از یک آینده شوم می‌دهد. آینده‌ای که در آن پدر و مادرها صد برابر احمق تر از فرزندانشان هستند و فرزندان به هیچ‌کدام از ار‌زش‌های جامعه پایبندی ندارند. دنیایی آخرزمانی و وهم‌انگیز که انسان در آن موجودی بی‌ارزش و تحت تسلط است. بدی‌های بشر به نوعی بی‌رحمانه و فاشیستی و با تکنیک‌هایی ظالمانه و خالی از انسانیت درمان و پاکسازی می‌شوند به گونه‌ای که انسان درمان شده توانایی رویارویی با کوچکترین مسائل را ندارد و قدرت اختیار و اراده از او سلب شده و تبدیل به یک موجود کوکی می‌شود که آلت دست عده‌ای دیگر شده است.

استنلی کوبریک، کارگردان آمریکایی در سال ۱۹۷۱ برداشتی سینمایی از این رمان ساخت که با استقبال مخاطبان روبه رو شد اما به دلیل خشونت زیاد مورد انتقاد محافل مذهبی و شرعی قرار گرفت. بریتانیا از نمایش این فیلم بر پرده سینماهایش جلوگیری کرد و ایالات متحده هم صحنه هایی از فیلم را سانسور کرد تا مناسب نمایش بر پرده شود.