کتاب تحول و دگرگونی تیپ‌های اناگرام

تحول و دگرگونی تیپ‌های اناگرام کتابی در حوزه روان‌شناسی نوشته مهشید رضوی رضوانی درباره تیپ‌های شخصیتی است. 

لغت انیاگرام، واژه یونانی است که به معنی نه گونه یا نه الگوست که به معرفی نه تیپ شخصیتی می‌پردازد. هر گونه یا تیپ شخصیتی ویژگیهای خودش را داشته و با روش خودش می‌اندیشد، احساس می‌کند و درنتیجه عمل می‌کند. اینکه آیا این گونه عمل کردن به واقع درست است یا خیر، پاسخی ست که در تمایز و تفاوت بین دو واژه شخصیت و هویت باید گذاشت. گورجیف اعتقاد داشت آنچه از هر انسانی سر می‌زند به واقع به عادات آموخته فرد در محیطش بر می‌گردد. این عادات آموخته شده در هاله‌ای از ابهام بر درستی و نادرستی در فرد درونی شده و هویت فرد نیست. هویت به واقع آن قابلیت‌های ذاتی هر فرد هست که هر تیپ شخصیت می‌بایست با این آگاهی کوشش کند تا به حقیقت خود راه یافته و بتواند در مسیر تعالی خویش قدم بگذارد.

با این معنا هر تیپ شخصیتی اعم از اینکه درست رفتار می‌کند یا خیر، ولی تلاشش می‌باید مبتنی بر راهیابی به رهایی و آزادگی از تعصبات ذهنی و احساسی خودش باشد. تعصبات ذهنی و احساسی در هر تیپ به واقع عادات آموخته هر تیپ است که اغلب به طور ناخودآگاهانه موجب رفتارهای معمول و عادت شده در هر فرد می‌شود. افراد اغلب برای تغییر این عادات فکری، احساسی و رفتاری، از خود مقاومت نشان می‌دهند.

درباره کتاب تحول و دگرگونی تیپ‌های اناگرام

در قسمت اول در این کتاب با بیانی کاملا ساده و به اختصار به مبانی دانش اناگرام می‌پردازد. پس از آن در قسمت‌های مجزا به معرفی هر تیپ پرداخته می‌شود.

بخشی از کتاب تحول و دگرگونی تیپ‌های اناگرام

تیپ کمال گرا: من به قصد دستیابی به کمال پیش می‌روم تا بتوانم کارها را درست به انجام برسانم.

تیپ یک از حیث ذهنی با تعصب خشم و از نظر عاطفی با رنجش همراه است. تیپ یک برای رشد و تعالی ذهنی خود، با میل به کمال و از نظر عاطفی به آرامش دست می‌یابد.

هیجان خشم ناشی از فقدان فضیلت آرامش است. هنگامی که فرد احساس می‌کند، کسی یا چیزی آرامش او را تهدید کرده است، به خودی خود با خشم مواجه می‌شود. هرگاه فرد نسبت به این خشم خود واقف نباشد، به صورت یاس و آزردگی دیده می‌شود. این گروه از افراد اغلب از این خشم خود آگاه نیستند و آن را در خود فرو می‌ریزند تا در مواقع برخوردهای منفی تو روابط خودشون نشان بدهند.

آرامش هنگامی برای فرد بوجود خواهد آمد که بتواند شرایط را به نحوی آگاهانه پذیرا باشد. این واقعیت که او در عین تلاش، اما واقف است تا در این مسئله با گشودگی در برخورد با جهان پیرامونش مواجه باشد.

همچنین تیپ کمال گرا از نظر عاطفی به دلیل نبود و فقدان کمال با رنجش مواجه است و می‌کوشد تا بتواند به احیاء این احساس کمال در خودش برآید. او در پی نظمی جامع می‌گردد تا این کمال را محقق سازد. گرچه این کمال نسبی است و همواره در این مسیر ناخشنود است.

تیپ یک فردی کمال گرا با معیارهای سخت و سفت مملو از معیارهای درست و نادرست است. او منتقد، نکته سنج، اصلاح گر، خود انگیخته و صریح و روراست است. تیپ کمال گرا دوستدار نظم، سخت کوش در تلاش است تا امور را بهبود ببخشد. او قواعد و دستور العمل‌های روشن و صریحی دارد و به همین منظور براحتی نمی‌تواند خطاهای دیگران را راحت ببخشد. این تیپ تمایل زیادی دارد و به موشکافی و تجزیه و تحلیل امور می‌پردازد تا بتواند به آرمان هایش دست پیدا کند. تیپ یک فردی اهل عمل و پرکار است. او برای اعمال خود همواره در جستجوی دلیلی است تا بتواند به اعمال خود شکل منطقی ببخشد. اگرچه این صورت منطقی از اعمال و رفتار تیپ کمال گرا حاکی از ارزشها و معیارهای پیچیده‌ای در اوست. معیارها و ارزشهای درونی تیپ کمال گرا، در طول زندگی او و تجربه هایش کسب شده است و بر آن اصرار می‌ورزد و تا وقوع تجربه‌های دیگر بر آن پافشاری دارد. فردی با مقید بودن بر ارزشهای درست که از او فردی منطقی بسازد. تیپ کمال گرا با باور بر درستی امور، اعتقاد دارد چنانچه معیارها و ارزشهای او لحاظ شود، دنیای بهتری محقق خواهد شد.