کتاب روزگار ستمگر

«وَ ارْفُضُوهَا ذَمِیمَةً فَإِنَّهَا قَدْ رَفَضَتْ مَنْ کانَ أَشْغَفَ بِهَا مِنْکمْ»؛ می‌گوید همان کاری که دنیا در لحظه‌های خاصی بدون حساب با شما می‌کند، با او انجام دهید. شما دنیا را غافلگیر کنید، رهایش کنید. رها کردن دنیا به معنای تعلق نداشتن به اوست، نه به معنای از دست انداختن. به کارگیری هم هست، تزوّد است. دنیا در دل تو ریشه نگیرد ولی در دست تو به کار گرفته شود.

انتظار باید در مجموعه روحیه و بینش و عمل و طرح شکل بگیرد. و به طور طبیعی برای طرح، مدیریتی می‌خواهید. تربیتی می‌خواهید. تشکل جدیدی می‌خواهید. برای همه اینها باید آماده شوید. این مرحله انتظار است.

مشکل اساسی ما این است که خودمان را در برنامه‌ریزی‌ها محاسبه نمی‌کنیم. حساب می‌کنیم چه چیزی بدست آمده است، ولی حساب نمی‌کنیم چه چیزی از دست رفته است؟ اصلا خودمان را جزو موجودی محاسبه نکرده‌ایم. این بدترین نوع حسابرسی است که ما وجود خودمان را، اندازه‌های وجود خودمان را ملحوظ نداریم و بعد حساب کنیم که موجودی حساب بانک من این قدر است.

تو اگر اینها را دوست داشته باشی ولی جهاد در راه او را بیشتر دوست داشته باشی تعارضی نیست. اگر این اموال را دوست داشته باشی و خدا را بیشتر دوست داشته باشی باز هم تعارضی نیست. این اموال را دوست داشته باشی و خودت را بیشتر دوست داشته باشی باز هم تعارضی نیست، اینها را برای خودت نگاه دار. تو اندازه این دنیا نیستی

تو خودت را رها کرده‌ای. تو خیال کرده‌ای ۷۰ سالی و گفتی بگذار با این نعمت‌ها در این زمان کوتاه عشق کنیم؛ بخوریم، بنوشیم، ببریم... ولی مسأله این است که تو بیشتر از این ارزش داشتی. اینها مال تو بوده‌اند، تو مال اینها نبوده‌ای.

ببینیم امروز از چه چیزی خوشحال شدیم؟ از چه چیزی رنج بردیم؟

اگر کسی بخواهد با بدی در یک نقطه برخورد کند موفق نمی‌شود. با یک آفت در وسعت گسترده‌ای که از آنجا برخاسته باید درگیر شد

«فَرِّقْ بَینِی وَ بَینَ ذَنْبِی الْمَانِعِ لِی مِنْ لُزُومِ طَاعَتِک»؛ خدایا بین من و بین گناه من؛ گناهی که مانع تداوم بر طاعت تو هست، جدایی بینداز.

قناعت برداشت کم است نه رها کردن. قناعت این نیست که تو دنیا را رها کنی و این نیست که دنیا را ولش کنی، نه. برداشتت را کم کن، کوششت را زیاد کن

دنیا در دل تو ریشه نگیرد ولی در دست تو به کار گرفته شود.

ما نمی‌گوییم عدالت فردا توجیه بی‌عدالتی امروز است.

حساب می‌کنیم چه چیزی بدست آمده است، ولی حساب نمی‌کنیم چه چیزی از دست رفته است؟ اصلا خودمان را جزو موجودی محاسبه نکرده‌ایم.

ترس‌ها، امیدها، عشق‌ها، نفرت‌ها، توقع‌ها و تعلّق‌ها مشخصه‌های وجودی ما هستند. اینها نشان می‌دهند ما کجاییم و چقدریم.

اگر کسی بخواهد با بدی در یک نقطه برخورد کند موفق نمی‌شود. با یک آفت در وسعت گسترده‌ای که از آنجا برخاسته باید درگیر شد.

خدایا! به حق خودت به حق علی ابن موسی الرضا، خدایا! به حق هر کسی که خودت حقی برای او باز کرده‌ای به این تجاوزهایی که به حقوق خودمان و به حقوق دیگران کردیم تو عنایتی کن. «اللَّهُمَّ إِنَ لَک حُقُوقآ فَتَصَدَّقْ بِهَا عَلَی وَ لِلنَّاسِ قَبْلِی تَبِعَاتٌ فَتَحْمِلَهَا عَنِّی وَ أَنَا ضَیفُک»، همه را ما سوزاندیم. به گفته امیرالمؤمنین اگر در نجد یا یمامه گرفتاری باشد یا خلخال از پای زنی باز شود شماها کوتاهی کرده‌اید.

خدایا! من می‌دانم اگر من را بسوزانی شیطان می‌گوید من یکی را بردم و اگر من را ببخشی رسول می‌گوید که این را آوردم پس تو دوست داری رسولت سرافراز شود به حق رسولت، رسولت را خوشحال کن و ما را از آتش جهنم نجات بده؛ «إِلَهِی إِنْ أَدْخَلْتَنِی النَّارَ فَفِی ذَلِک سُرُورُ عَدُوِّک وَ إِنْ أَدْخَلْتَنِی الْجَنَّةَ فَفِی ذَلِک سُرُورُ نَبِیک وَ أَنَا وَ اللَّهِ أَعْلَمُ أَنَّ سُرُورَ نَبِیک أَحَبُّ إِلَیک مِنْ سُرُورِ عَدُوِّک».

الهی! اگر تو کرامت خودت را فقط برای دوستان خودت گذاشتی این بیچاره‌های آتش سوخته، خرمن سوخته، بر باد رفته، اینها به چه کسی روی بیاورند؛ «وَ إِنْ کنْتَ لاتُکرِمُ إِلاَّ أَهْلَ الْوَفَاءِ بِک فَبِمَنْ یسْتَغِیثُ الْمُسِیئُونَ؟»

به کسی که بیچارگی خودش را فهمیده اگر تو رحم نکنی به چه کسی پناه بیاوریم؛ «إِنْ کنْتَ لا تَغْفِرُ إِلاَّ لاَِوْلِیائِک وَ أَهْلِ طَاعَتِک فَإِلَی مَنْ یفْزَعُ الْمُذْنِبُونَ؟»

خدایا اگر من خودم هم نمی‌دانم چقدر بدبختم تو به فقر من، به عجز من و به بیچارگی من واقف هستی، تو که از من به من مهربان‌تری، تو به فقر من، تو به جهل من، تو به عجز من رحم کن، این حرفی است که دیگر خدا هم جوابی ندارد که به آن بدهد جز اینکه درِ رحمت خود را بر ما باز کند.

ولی یک موقع وجودی را در خودت می‌بینی که او را در این عالم آورده‌اند، عوالم دیگری هم پیش روی او هست و امکاناتی هم به او داده‌اند و در این مجموعه یا با صبر حرکت می‌کنی یا با شکر؛ یا امکانی که داری به کار می‌گیری یا صبوری و از پا نمی‌افتی. در هر دو صورت برنده‌ای و هیچ مشکلی هم برای سلوک تو باقی نمی‌ماند.