کتاب سایه های خواب

«سایه‌های خواب» اثر صادق نیک‌پور (-۱۳۴۵)، کتابی با موضوع پدیدارشناسی خواب با نگاهی به نظریات یونگ و فلسفه اشراق سهروردی است.

در این نوشتار از منظر پدیدارشناسی خواب و شهود و تصاویر مشهود در آنها شامل انواع مفاهیم خیال، رویا، مکاشفه، مواقعه، و غیره، مقارنه و مقایسه‌ای تحلیلی بین دو اثر مونس العشاق سهروردی و کتاب سرخ یونگ انجام شده‌است که در واقع شرحی است بر کتاب مونس العشاق سهروردی.

در نگرش تطبیقی مفاهیم مونس العشاق سهروردی با کتاب سرخ یونگ متوجه این همانی های متعدد در بیان وقایع خواب یونگ و شهود سهروردی می‌گردیم که نشانگر یگانگی نوع نگاه انسان در ماورای حواس معمول در ضمیر ناخودآگاه اجتماعی و فطری او است که نمونه هایی از آن و نه همه آنها در سایه های خواب مذکور است.

بخشی از این اثر:

نگاه یونگ به موضوع عشق در کتاب سرخ در پی رویا یا خواب یا واقعه با نگاه سهروردی به این موضوع از نظر تناظر یک به یک جالب و جای تعمق است.

الیخا دخترش را پیشکش یونگ می‌کند، اما یونگ هنوز درگیر تفکر عقلانی و متعرف خود است و لذا آن دختر را نمی‌خواهد و آن را رد می‌کند و به الیخا می‌گوید که او قانوناً مردی متاهل است و زن دارد الیخا آهی می‌کشد و می‌گوید مرد بینوا! عجب کودنی هستی! این دختر کور نیست بلکه چشم دارد و می‌بیند! نشان می‌دهد یونگ می‌ترسد که کورکورانه گرفتار عشق بشود این دختر سالومه قبلاً هم سربریده «جان غسل تعمید دهنده» را خواسته و هم سر بریده کارل یونگ را.

اما در این مقام دختر به یونگ می‌گوید که می‌خواهد برای او شادی به ارمغان بیاورد و دیگر قربانی شدن او را نمی‌خواهد، و در نهایت دختر تبدیل به مار می‌شود و مار هم تبدیل به پرنده و به آسمان پرواز می‌کند. ولی از او یک تاج طلا باقی می‌ماند که روی آن حک شده بود «عشق هرگز پایان نمی‌پذیرد»

این مقام را سهروردی با عبارت «وصول به حُسن ممکن نشود الا به واسطه ی عشق» به زیبایی در مونس العشاق به تصویر کشیده است.