کتاب سفر به قربت غربت ها
معرفی کتاب سفر به قربت غربت ها
کتاب سفر به قربت غربت ها نوشته میترا اسفاری و ویراسته نازنین خلیلی پور در سال ۱۴۰۴ توسط نشر نی منتشر شده است. این اثر بهعنوان بخشی از مجموعهی پژوهشهای اجتماعی دربارهی ایران به قومنگاری گروهی از غربتهای مازندران پرداخته که در تهران نیز سکونت دارند. نویسنده با رویکردی انسانشناسانه و از زاویهای تفسیری کوشیده تجربهی زیسته و هویت فرهنگی این اقلیت را در بستر شهری و درونگروهی بررسی کند. کتاب حاضر باتکیهبر مشاهدات میدانی، مصاحبهها و تحلیلهای دقیقْ تصویری از زندگی روزمره، ساختار اجتماعی، زبان، باورها و تعاملات غربتها با جامعهی اکثریت ارائه داده است. این کتاب پیشینه و ساختار اجتماعی این گروه را بررسی و تلاش کرده فراتر از کلیشهها و نگاه آسیبشناسانه، روایت مستقلی از هویت و فرهنگ غربتها ارائه دهد. نسخهی الکترونیکی این اثر را میتوانید از طاقچه خرید و دانلود کنید.
درباره کتاب سفر به قربت غربت ها اثر میترا اسفاری
کتاب سفر به قربت غربتها (قومنگاری در فضای درونگروهی غربتهای مازندران) به قلم میترا اسفاری، تصویری چندلایه از زندگی اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی این گروه ارائه داده است. نویسنده با بهرهگیری از تجربهی میدانی و مشارکت فعال در زندگی روزمرهی غربتها به بررسی هویت، ساختار خویشاوندی، زبان، باورها و مناسبات درونگروهی و برونگروهی این جمعیت پرداخته است. کتاب حاضر با عبور از نگاه صرفاً آسیبشناسانه و کلیشهای تلاش کرده است تا روایت مستقلی از تجربهی زیستهی غربتها و تعاملات آنها با جامعهی اکثریت ارائه کند. ساختار کتاب شامل بررسی پیشینهی پژوهشهای علمی دربارهی گروههای دورهگرد، توصیف فضاهای زیست و کار غربتها در تهران و مازندران و تحلیل فرایندهای اجتماعیشدن، هویتیابی و مناسبات قدرت درون گروه است. نویسنده با رویکردی تفسیری و پدیدارشناختی کوشیده است مرزهای هویتی و فرهنگی این گروه را در تعامل با جامعهی شهری تهران و در بستر تاریخی و اجتماعی محلههایی چون دروازهغار بازنمایی کند. این اثر برای مخاطبانی که به مطالعات انسانشناسی، جامعهشناسی شهری و شناخت گروههای اقلیت علاقهمند هستند، منبعی غنی و سودمند به شمار میآید.
کتاب سفر به قربت غربتها تنفس پنهان در میان ازدحامِ چهارراههای تهران و کوچههای تنگ مازندران را آشکار و بازنمایی کرده؛ جهانی را که اغلب با واژههایی همچون کولی و حاشیهنشین تحقیر شده است. این کتاب که حاصل سالها حضور میدانی میترا اسفاری در دل این جهان است؛ پژوهشی قومنگارانه محسوب میشود که نه از سر ترحم، بلکه با رویکردی پدیدارشناسانه و نگاهی انسانی، زیست روزمرهی گروهی اقلیت را روایت میکند. این اثر مرز میان زندگی رسمی شهری و زندگی غیررسمی را درمینوردد و ما را با صداها، آیینها و خاطرات مردمانی روبهرو میکند که در سکوت و بهصورت نامرئی، هویت خود را شکل دادهاند. پژوهش میترا اسفاری نشان میدهد که فهم پدیدههایی مانند تکدیگری، کار کودک و دستفروشیْ تنها در پرتو شناخت شبکههای خویشاوندی، ارزشها و کشمکشهای هویتی این گروهها ممکن است. او با حضور طولانیمدت در میان غربتها، روایتهایی زنده از کودکان کار، زنان دستفروش و شبکههای خویشاوندی ایشان ارائه میدهد که تصویر ما از شهر و حاشیه را به چالش میکشد.
خلاصه کتاب سفر به قربت غربت ها
کتاب زندگی گروهی از غربتهای مازندران را بررسی کرده که بخشی از سال را در تهران، بهویژه در محلههایی مانند دروازهغار سپری میکنند. نویسنده با مشارکت فعال در زندگی روزمرهی این گروه از طریق مشاهده، مصاحبه و ثبت یادداشتهای میدانی کوشیده تصویری عینی و چندبعدی از ساختار اجتماعی، زبان، باورها و مناسبات قدرت درون گروه ارائه دهد. کتاب با نقد نگاه آسیبشناسانه و کلیشهای رایج دربارهی گروههای دورهگرد و اقلیت بر اهمیت شناخت تجربی و روایتهای درونی اعضای گروه تأکید کرده است. در بخشهایی از کتاب به پیشینهی تاریخی حضور غربتها در شهرهای مازندران و تهران، ساختار خویشاوندی، زبان و حرفههای سنتی آنها پرداخته شده است. همچنین نویسنده به تحلیل فرایندهای اجتماعیشدن کودکان، نقش زنان در اقتصاد خانواده و مناسبات قدرت و هویتیابی درون گروه توجه ویژهای داشته است. کتاب با بررسی تعاملات غربتها با جامعهی اکثریت، مرزهای هویتی و فرهنگی این گروه را در بستر شهری و تاریخی بازنمایی و تلاش میکند روایت مستقلی از تجربهی زیستهی آنها ارائه دهد.
چرا باید کتاب سفر به قربت غربت ها را بخوانیم؟
این کتاب با عبور از نگاههای کلیشهای و آسیبشناسانه، فرصتی برای آشنایی با تجربهی زیسته و هویت فرهنگی گروهی اقلیت فراهم میکند که کمتر در پژوهشهای اجتماعی ایران بهطور مستقل مورد توجه قرار گرفتهاند. نویسنده با مشارکت فعال در زندگی روزمرهی غربتها و ثبت دقیق مشاهدات میدانی، تصویری چندلایه و مستند از ساختار اجتماعی، زبان، باورها و مناسبات قدرت درون این گروه ارائه داده است. مطالعهی کتاب سفر به قربت غربتها به درک بهتر فرایندهای هویتیابی، اجتماعیشدن و تعامل گروههای اقلیت با جامعهی اکثریت کمک میکند و نگاه تازهای به موضوعاتی مانند قومیت، حاشیهنشینی و زندگی شهری در ایران ارائه میدهد.
خواندن این کتاب را به چه کسانی پیشنهاد میکنیم؟
خواندن این کتاب به پژوهشگران و دانشجویان حوزههای انسانشناسی، جامعهشناسی، مطالعات شهری و مطالعات اقلیت پیشنهاد میشود. همچنین فعالان اجتماعی، علاقهمندان به شناخت گروههای حاشیهای و کسانی که دغدغهی مسائل کودکان کار، مهاجرت و هویت فرهنگی را دارند، میتوانند از این اثر بهرهمند شوند.
درباره میترا اسفاری
میترا اسفاری نویسنده و پژوهشگری ایرانی و متولد سال ۱۳۶۳ است. او دکترای انسانشناسی خود را در سال ۱۳۹۴ از دانشگاه دکارت پاریس دریافت کرده است. پژوهشهای این نویسنده بر گروههای دورهگرد در تهران و مازندران، زیست اجتماعی کودکان در شهر و انسانشناسی بیماری و بدن متمرکز بوده و برای اولینبار مطالعهی انسانشناختی گروههای دورهگرد در ایران را با روش مردمنگاری عمیق و درازمدت و تمرکز بر گروه غربتهای بابل آغاز کرده است. او با استفاده از نظریههای انسانشناسی کودکی، تجربهی زیست کودکان کار در تهران را تحلیل کرده و در همکاری با سازمان پزشکان بدون مرز، پژوهشی میدانی دربارهی مصرفکنندگان مواد مخدر در پاتوقهای جنوب تهران و تعریف آنها از درد و بیماری را انجام داده است. او همچنین در پروژهی «آسیبهای دوازدهگانهی شهر تهران» با پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات، دبیر علمیِ پروندهی «حاشیهنشینی» بوده و پژوهشی فردی دربارهی مهدکودکهای شهر تهران انجام داده است. میترا اسفاری که عضو هیئتعلمی پژوهشکدهی مردمشناسی در پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری بوده، پژوهشهایی در زمینهی زیست اجتماعی و فرهنگی گروههای دورهگرد بلوچستان و جوامع دورهگرد در فرانسه و نیز مفهومسازی بیماری و بدن در بستر جامعهی شهری تهران در دوران همهگیری ویروس کرونا در دست اجرا داشته است. کتاب سفر به قربت غربتها (قومنگاری در فضای درونگروهی غربتهای مازندران) نوشتهی این نویسندهی ایرانی است.
بخشی از کتاب سفر به قربت غربت ها
«۲. مراحل فردیتیابی کودک غربت
نگاهی دقیقتر به روابط بزرگسالان و کودکان غربت، تفاوتهایی بین فضای خانگی و فضای محلهٔ سکونت را نشان میدهد که بیانگر ارتباط خاص این گروه با فضای خصوصی و قربت است. همانطور که گفته شد، ویژگی محل الفشهر حضور خودمان است که به شکلگیری فضای درونگروهی دامن میزند. از این رو مقررات کمتری برای پوشش زنان وجود دارد و کودکان برای گشتوگذار از آزادی بیشتری برخوردارند. در مقایسهٔ محل الفشهر با محلهٔ دروازهغار تهران تفاوتهای چشمگیری نمایان میشود. دروازهغار محلهای است که گروههای قومی متعددی در آن زندگی میکنند و از این رو فضای درونگروهیِ هیچ کدام از گروههای قومی به حساب نمیآید. ویژگی فضای این محل دقیقاً تکثر فرهنگی و قومی آن است. به همین جهت، مقررات بیشتری برای پوشش زنان غربت وضع میشود و کودکان در معرض خطرهای زیادی از جمله دزدیده شدن هستند و خطر دستگیری هم همواره در کمین مردان است.
به سبب تجربهٔ فضای درونگروهی در چارچوب تجمع جغرافیایی الفشهر، مفهومسازی غربتها از فضای شهری گویی با سایر شهرنشینان تفاوت دارد. البته این مفهومسازی به رابطهٔ انسان با فضا مربوط نمیشود. درواقع روابط بینفردی است که پایههای این سبک زندگی متفاوت را برمیسازد. رفتوآمد افراد از یک واحد مسکونی به واحدی دیگر بدون زمانبندی مشخص از یک سو، استفادهٔ اعضای خانوادهٔ گسترده از منزل بستگان نزدیک در روز و شب، از سویی دیگر، به مفهومسازی غربتها از فضا سیالیت میبخشد. کودک، زن و مرد همواره در منازل بستگان خود در رفتوآمدند؛ هر چند هر کدام دلایل متفاوتی برای جابهجاییهایشان دارند.»
حجم
۱٫۳ مگابایت
سال انتشار
۱۴۰۴
تعداد صفحهها
۵۸۶ صفحه
حجم
۱٫۳ مگابایت
سال انتشار
۱۴۰۴
تعداد صفحهها
۵۸۶ صفحه