کتاب چشمه سار حسن

کتاب چشمه‌ سار حسن نوشته سید یدالله یزدان‌پناه با تنظیم و تدوین محمدرضا سعادتی‌فرد، اثری پژوهشی درباره‌ی ابعاد فکری، عرفانی و حکومتی امام‌خمینی است. نشر آل‌ احمد این اثر را منتشر کرده است. کتاب چشمه‌سار حسن به بررسی ریشه‌ها و ویژگی‌های مکتب فکری امام‌خمینی در حوزه‌های فلسفه، عرفان، فقه و سیاست پرداخته و تلاش دارد با رویکردی تحلیلی، جایگاه و تأثیر اندیشه‌های ایشان را در تحولات معاصر ایران و جهان اسلام واکاوی کند. نسخه‌ی الکترونیکی این اثر را می‌توانید از طاقچه خرید و دانلود کنید.

درباره کتاب چشمه سار حسن

کتاب چشمه‌سار حسن (گفتارهایی در مکتب حکمی حکومتی امام‌خمینی) اثری تحلیلی است که به بررسی ابعاد مختلف شخصیت و اندیشه‌ی امام‌خمینی می‌پردازد. سید یدالله یزدان‌پناه، نویسنده‌ی کتاب، با بهره‌گیری از سنت حوزوی و نگاه فلسفی و عرفانی، تلاش کرده است تا مکتب حکمی و حکومتی امام خمینی را در قالب مجموعه‌ای از گفتارها و مقالات تبیین کند. ساختار کتاب شامل ۱۱ فصل است که هریک به یکی از جنبه‌های فکری، تربیتی، عرفانی و سیاسی امام‌خمینی اختصاص یافته‌اند. 

این اثر با نگاهی جامع، سیر تحول اندیشه‌ی امام خمینی را از دوران جوانی تا نقش‌آفرینی در انقلاب اسلامی و پس از آن دنبال می‌کند و به پرسش‌هایی درباره‌ی نسبت سنت حوزوی با اقدام اجتماعی، جایگاه عرفان و فلسفه در منظومه‌ی فکری ایشان و تأثیر این اندیشه‌ها بر سیاست و جامعه‌ی معاصر می‌پردازد. کتاب با زبانی تحلیلی و در قالب گفتارهای پیوسته، تلاش دارد تصویری چندبعدی از امام‌خمینی و مکتب فکری او ارائه دهد و زمینه‌ی فهم عمیق‌تر جایگاه تاریخی و معنوی ایشان را برای پژوهشگران و علاقه‌مندان فراهم کند.

خلاصه کتاب چشمه سار حسن

کتاب چشمه‌سار حسن با تمرکز بر مکتب حکمی و حکومتی امام‌خمینی، به واکاوی ریشه‌ها و ابعاد مختلف شخصیت و اندیشه‌ی او می‌پردازد. نویسنده در ابتدا به ظرفیت‌های سنت حوزوی و نقش آن در شکل‌گیری شخصیت امام خمینی اشاره دارد و توضیح می‌دهد که چگونه این سنت، باتکیه‌بر شریعت و عرفان، بستری برای پرورش رهبرانی با نگاه اجتماعی و اقدام‌محور فراهم کرده است. در ادامه، کتاب به مکتب علمی امام‌خمینی می‌پردازد و نشان می‌دهد که چگونه او با جمع میان فقه، فلسفه و عرفان، رویکردی نو به مسائل اجتماعی و دینی ارائه داده است. تفاوت نگاه امام‌خمینی به فقه، تأکید بر فقه حکومتی و نقش عنصر زمان و مکان در اجتهاد، از جمله مباحث کلیدی این بخش هستند.

نویسنده توضیح می‌دهد که امام‌خمینی با عبور از فقه فردی، به فقهی می‌اندیشد که پاسخ‌گوی نیازهای جامعه و حکومت باشد. بخش‌های بعدی کتاب به جایگاه فلسفه‌ی صدرایی و عرفان نظری در اندیشه‌ی امام‌خمینی می‌پردازد و نشان می‌دهد که چگونه این دو حوزه، نه‌تنها در ساحت فردی بلکه در عرصه‌ی اجتماعی و سیاسی نیز تأثیرگذار بوده‌اند. عرفان در نگاه امام‌خمینی، صرفاً تجربه‌ای فردی نیست، بلکه بستری برای کنش اجتماعی و تربیت انسان کامل است. نویسنده به سرمایه‌های آغازین امام‌خمینی در حوزه‌ی عرفان، ویژگی‌های مکتب تربیتی او و نسبت عرفان با انقلاب اسلامی اشاره می‌کند و نقش عرفان را در سیاست و حکومت از منظر امام‌خمینی بررسی می‌کند. 

در فصل‌های پایانی، کتاب به نسبت مکتب عرفانی امام‌خمینی با انقلاب اسلامی و نقش اندیشه‌ی عرفانی در سیاست می‌پردازد و توضیح می‌دهد که چگونه امام‌خمینی با تلفیق عرفان و فقه، الگویی متفاوت از تمدن غربی ارائه داده است؛ الگویی که عدالت، معنویت و کرامت انسانی را در محوریت قرار می‌دهد. در مجموع، کتاب تلاش دارد نشان دهد که مکتب امام‌خمینی، معجونی از تعبد، عقلانیت و عرفان است که در عرصه‌ی اجتماعی و سیاسی، راهکارهایی برای مواجهه با چالش‌های معاصر ارائه می‌دهد.

چرا باید کتاب چشمه سار حسن را بخوانیم؟

این کتاب با تمرکز بر تحلیل ابعاد فکری و معنوی امام‌خمینی، فرصتی برای شناخت عمیق‌تر ریشه‌های انقلاب اسلامی و تحولات فکری معاصر ایران فراهم می‌کند. ویژگی شاخص کتاب چشمه‌سار حسن در پرداختن به نسبت سنت حوزوی، فلسفه، عرفان و فقه با اقدام اجتماعی و حکومتی است. خواننده با مطالعه‌ی این اثر، با منظومه‌ی فکری امام‌خمینی و نحوه‌ی تلفیق عرفان و سیاست در اندیشه‌ی او آشنا می‌شود و می‌تواند درک بهتری از جایگاه معنویت و عقلانیت در مدیریت اجتماعی و سیاسی به دست آورد. این کتاب همچنین به پرسش‌هایی درباره‌ی نسبت دین و سیاست، نقش حوزه‌های علمیه در جامعه و چگونگی مواجهه با تمدن غربی پاسخ می‌دهد و برای پژوهشگران و علاقه‌مندان به اندیشه‌ی اسلامی، منبعی تحلیلی و کاربردی به‌ شمار می‌آید.

خواندن این کتاب را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم؟

مطالعه‌ی این کتاب به پژوهشگران حوزه‌ی اندیشه‌ی اسلامی، دانشجویان رشته‌های علوم انسانی و الهیات، علاقه‌مندان به تاریخ معاصر ایران و کسانی که دغدغه‌ی فهم نسبت دین، عرفان و سیاست را دارند، پیشنهاد می‌شود؛ همچنین برای طلاب حوزه‌های علمیه و فعالان فرهنگی که به‌دنبال شناخت عمیق‌تر مکتب امام‌خمینی و نقش آن در تحولات اجتماعی هستند، مفید است.

بخشی از کتاب چشمه سار حسن

«در عرفان و فلسفه صدرایی و دین، اندیشه‌هایی روی داده که دقیقاً بیانگر فلسفهٔ تعبد است. بدین معنا که چرا باید همراه دین بود؟ چرا باید دستورات دین را موبه‌مو انجام داد؟ چنین اندیشه‌هایی با غنای خود وقتی میدان‌دار شوند اصلاً جایی برای اندیشهٔ غربی نمی‌گذارند و اعتنایی به آن نمی‌کنند. بنابراین، منطق پشت‌صحنهٔ عمل مهم است و با منطق پشت‌صحنه، کنشگری معنادار و دارای هویت خواهد شد؛ به‌عنوان نمونه، شاگردی در درس شرکت می‌کند برای اینکه دنبال تنوع است؛ یعنی درس می‌خواند، ولی هویتش این است که به‌دلیل تنوع و تجدید روحیه و ایجاد نشاط در درس می‌آید؛ شاگرد دیگری در درس شرکت می‌کند برای اینکه می‌خواهد عالم شود؛ دیگری می‌گوید در درس شرکت می‌کنم، چون درس خواندن وظیفهٔ من است. طبیعتاً ظاهر عمل یکسان است اما به‌لحاظ هویت، این اعمال با هم فرق دارند. خاصیت عمل و نقش این است که منطق پشت صحنهٔ عمل به آن، هویت و جهت می‌دهد.»