کتاب شمایل شناسی تصاویر نمایش آیینی و اسطوره ای (مطالعه بینارشته ای هنر)

کتاب الکترونیکی «شمایل‌شناسی تصاویر نمایش آیینی و اسطوره‌ای (مطالعه بینارشته‌ای هنر)» نوشتهٔ انسیه ظریف شعریان مشهدی‌نژاد و منتشرشده توسط نشر طلوع مجد، اثری پژوهشی در حوزهٔ هنر و مطالعات میان‌رشته‌ای است که به بررسی آثار «قطب‌الدین صادقی» از منظر نظریات «اروین پانوفسکی» می‌پردازد. این کتاب با رویکردی تحلیلی، مفاهیم شمایل‌نگاری و شمایل‌شناسی را در بستر نمایش‌های آیینی و اسطوره‌ای ایران واکاوی می‌کند. نسخه الکترونیکی این اثر را می‌توانید از طاقچه خرید و دانلود کنید.

درباره کتاب شمایل شناسی تصاویر نمایش آیینی و اسطوره ای (مطالعه بینارشته ای هنر)

این کتاب به بررسی مفاهیم شمایل‌نگاری و شمایل‌شناسی در هنر، به‌ویژه در زمینهٔ نمایش‌های آیینی و اسطوره‌ای ایران می‌پردازد. نویسنده با تکیه بر نظریات «اروین پانوفسکی» و دیگر متفکران نشانه‌شناسی، تلاش می‌کند تا لایه‌های معنایی تصاویر و نمادهای به‌کاررفته در آثار نمایشی را تحلیل کند. دورهٔ انتشار کتاب، هم‌زمان با توجه روزافزون به مطالعات بینارشته‌ای در هنر است و کتاب با نگاهی تاریخی و تطبیقی، سیر تحول مفاهیم شمایل‌نگاری از دوران باستان تا معاصر را دنبال می‌کند. اثر حاضر، ضمن مرور پیشینهٔ نظریه‌های نشانه‌شناسی و شمایل‌شناسی، به نقد و تحلیل آثار «قطب‌الدین صادقی» می‌پردازد و جایگاه این آثار را در بستر هنر آیینی و اسطوره‌ای ایران بررسی می‌کند. کتاب همچنین به معرفی دیدگاه‌های نظریه‌پردازانی چون «چارلز سندرس پیرس»، «لوئی یلمزلف» و «اومبرتو اکو» می‌پردازد و جایگاه نشانه‌ها و نمادها را در هنر و فرهنگ ایرانی واکاوی می‌کند. در مجموع، این اثر تصویری کلی از روند شکل‌گیری و تحول شمایل‌نگاری و شمایل‌شناسی در هنر ایران ارائه می‌دهد و مخاطب را با رویکردهای مختلف تحلیل تصویر آشنا می‌سازد.

خلاصه کتاب شمایل شناسی تصاویر نمایش آیینی و اسطوره ای (مطالعه بینارشته ای هنر)

کتاب «شمایل‌شناسی تصاویر نمایش آیینی و اسطوره‌ای» با تمرکز بر آثار نمایشی «قطب‌الدین صادقی»، به تحلیل لایه‌های معنایی تصاویر و نمادهای به‌کاررفته در این آثار می‌پردازد. نویسنده ابتدا مفاهیم پایه‌ای شمایل‌نگاری و شمایل‌شناسی را شرح می‌دهد و تفاوت‌های آن‌ها را از منظر تاریخی و نظری بررسی می‌کند. سپس با تکیه بر نظریات «اروین پانوفسکی»، سه سطح معنایی تحلیل تصویر را معرفی می‌کند: معنای طبیعی (توصیف پیشاشمایل‌نگارانه)، معنای قراردادی (تحلیل شمایل‌نگارانه) و معنای ذاتی (تفسیر شمایل‌شناسانه). در ادامه، کتاب به بررسی نقش آیین‌ها و اسطوره‌ها در شکل‌گیری هنر و نمایش ایرانی می‌پردازد و نشان می‌دهد چگونه این عناصر در آثار نمایشی بازتاب یافته‌اند. تحلیل موردی نمایش‌هایی چون «سحوری»، «یادگار زربران» و «پیکره‌های بازیافته» از «قطب‌الدین صادقی» بخش مهمی از کتاب را تشکیل می‌دهد. نویسنده با استفاده از روش پانوفسکی، به رمزگشایی از نمادها، نقش‌مایه‌ها و ساختارهای روایی این آثار می‌پردازد و تأثیر اسطوره‌ها و آیین‌ها را بر فرم و محتوای نمایش‌ها بررسی می‌کند. کتاب همچنین به نقد دیدگاه‌های پانوفسکی و مقایسه آن با نظریه‌پردازان دیگر می‌پردازد و محدودیت‌ها و ظرفیت‌های رویکرد شمایل‌شناسانه را در تحلیل هنر ایرانی مورد بحث قرار می‌دهد.

چرا باید کتاب شمایل شناسی تصاویر نمایش آیینی و اسطوره ای (مطالعه بینارشته ای هنر) را خواند؟

این کتاب برای کسانی که به تحلیل عمیق‌تر تصاویر و نمادهای به‌کاررفته در هنر و نمایش علاقه دارند، فرصتی فراهم می‌کند تا با مفاهیم کلیدی شمایل‌نگاری و شمایل‌شناسی آشنا شوند. اثر حاضر با ارائهٔ چارچوب نظری دقیق و نمونه‌های عملی از آثار نمایشی ایرانی، امکان درک بهتر لایه‌های معنایی و فرهنگی هنر آیینی و اسطوره‌ای را فراهم می‌آورد. همچنین، آشنایی با نظریات «اروین پانوفسکی» و کاربرد آن‌ها در تحلیل آثار معاصر، دیدگاه تازه‌ای نسبت به مطالعهٔ هنر و فرهنگ ایران ارائه می‌دهد.

خواندن کتاب شمایل شناسی تصاویر نمایش آیینی و اسطوره ای (مطالعه بینارشته ای هنر) را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم؟

مطالعهٔ این کتاب برای پژوهشگران و دانشجویان رشته‌های هنر، مطالعات فرهنگی، تئاتر و نشانه‌شناسی مفید است. همچنین علاقه‌مندان به تحلیل نمادها و اسطوره‌ها در هنر و کسانی که دغدغهٔ فهم عمیق‌تر نمایش‌های آیینی و اسطوره‌ای ایران را دارند، می‌توانند از مطالب کتاب بهره‌مند شوند.

فهرست کتاب شمایل شناسی تصاویر نمایش آیینی و اسطوره ای (مطالعه بینارشته ای هنر)

- پیش درآمدی بر شمایل‌نگاری و شمایل‌شناسی: معرفی مفاهیم پایه و تمایز میان شمایل‌نگاری و شمایل‌شناسی در تاریخ هنر. - مروری بر مطالعات پیشین: بررسی سیر تاریخی مطالعات شمایل‌نگارانه از یونان باستان تا قرن بیستم و معرفی نظریه‌پردازان کلیدی. - توضیح مفاهیم کاربردی: شرح مفاهیمی مانند فرم، تصویر، نقش‌مایه و موضوع در هنر. - آیکونوگرافی و آیکونولوژی: تبیین تفاوت‌ها و ارتباط میان شمایل‌نگاری و شمایل‌شناسی و نقش آن‌ها در تحلیل آثار هنری. - دربارهٔ اروین پانوفسکی: معرفی زندگی و نظریات پانوفسکی و اهمیت هنر رنسانس در دیدگاه او. - روش تحلیل پانوفسکی: شرح سه سطح معنایی تحلیل تصویر (توصیف پیشاشمایل‌نگارانه، تحلیل شمایل‌نگارانه، تفسیر شمایل‌شناسانه). - کارکردهای آیین و اسطوره در جامعه و هنر: بررسی نقش آیین‌ها و اسطوره‌ها در شکل‌گیری هنر و نمایش. - تحلیل آثار اجرایی قطب‌الدین صادقی: تحلیل موردی نمایش‌های «سحوری»، «یادگار زربران» و «پیکره‌های بازیافته» با رویکرد شمایل‌شناسانه. - نقد و بررسی دیدگاه‌های پانوفسکی و سایر نظریه‌پردازان: مقایسهٔ رویکردهای مختلف در تحلیل تصویر و بررسی محدودیت‌ها و ظرفیت‌های آن‌ها.

بخشی از کتاب شمایل شناسی تصاویر نمایش آیینی و اسطوره ای (مطالعه بینارشته ای هنر)

«هر مطلبی می‌بینیم حتی مطالعه نوشتار مجموعه‌ای از نشانه‌های گرافیکی و دیداری است یعنی هرچیزی نشانه‌ای از نشانه‌های دیداری است. دیدن قبل از واژگان و زبان وجود داشته است. بطوریکه یک کودک با نگریستن به اطراف خود جهان را می‌شناسد. جهان ما در قاب‌های تشکیل یافته از نسبت میان نشانه‌ها، خود را آشکار می‌کند و حدود این قاب‌ها را توان دیداری ما تعیین می‌کند همان طور که معنی‌شناختی این نسبت‌ها را توان نشانه‌سازی ما تعیین خواهد کرد. حال اگر اجزا تبدیل به نشانه شده باشد و چشم‌انداز تبدیل به موضوع دیدار شود. در مکانی که مجموعه‌ای از عناصر باشد. موضوعی شکل‌گرفته از نشانه‌های جداگانه که هر یک دلالتی ویژه‌ای «به چیز دیگری» دارند. مفهوم چشم انداز (موضوع دیدار) مجموعه‌ای از مناسبات درونی معنی‌شناختی است و چیزی جز مجموعه‌ای از شکل‌ها و موضوع دیدن نیست. موضوع در اینجا فیزیکی و علت‌ومعلولی تجرید می‌شود درنهایت زاده نیروی آفریننده ذهنی تماشاگر است. زندگی‌اش وابسته به داده‌های حسی و در گام دوم وابسته به درک مخاطب (یابش از اطلاعات داده‌های حسی) است. اکنون اگر چشم‌هایتان را ببندید و به چشم‌انداز بیاندیشید آن را می‌بینید و آن‌چه در ذهن آفریده شد «انگاره» نامیده می‌شود که فقط برای خود فرد وجود دارد. نشانه کلیتی است متفاوت از چشم‌انداز که در هنگام دیدن به شکلی قابل لمس و فیزیکی وجود دارند. تصویرهای پیوسته و ناپیوسته در کنار یکدیگر تعریف کرد. ساختاری که عمکرد و کارایی آن را نمی‌توان به‌صورت کامل و دقیق شناخت چون در بنیانش استوار به ترکیبی از عناصر ناخودآگاه ذهن ماست. انگاره در هر لحظه به توان و به ساختار ناآگاه ذهن وابسته است. اما هر موضوعی را که مستقیم با چشم نظاره کنیم، می‌تواند شامل موضوع‌های دیداری باشد به این معنی که آن چیز یا موضوع به خودی خود وجود داشته و در برابر چشمان ما ظاهر می‌شود.»