کتاب نقش تشکل های مردم نهاد در کاهش اثرات بحران های طبیعی

کتاب نقش تشکل‌های مردم نهاد در کاهش اثرات بحران‌های طبیعی (شهروندان حاشیه شهر مشهد) نوشته‌ی امیر هودانلو، محسن عادلخانی، مجید هادوی، میترا غوثی شوفر و نجمه قربانی، اثری پژوهشی و تحلیلی درباره جایگاه و عملکرد سازمان‌های مردم‌نهاد (سمن‌ها) در مدیریت بحران‌های طبیعی است. این کتاب توسط انتشارات طلوع مجد منتشر شده است و به‌طور خاص به بررسی نقش سمن‌ها در مناطق حاشیه‌نشین شهر مشهد می‌پردازد. نویسندگان با رویکردی علمی و کاربردی، ضمن معرفی انواع بحران‌های طبیعی و اثرات آن‌ها بر جوامع، به ظرفیت‌ها، چالش‌ها و راهکارهای تقویت مشارکت مردمی در مدیریت بحران اشاره کرده‌اند. ساختار کتاب شامل مباحث نظری، مطالعات موردی، تحلیل نقاط قوت و ضعف سمن‌ها و ارائه پیشنهادهایی برای بهبود عملکرد این نهادهاست. نسخه‌ی الکترونیکی این اثر را می‌توانید از طاقچه خرید و دانلود کنید.

درباره کتاب نقش تشکل های مردم نهاد در کاهش اثرات بحران های طبیعی

کتاب نقش تشکل‌های مردم نهاد در کاهش اثرات بحران‌های طبیعی به قلم گروهی از پژوهشگران، به بررسی جامع نقش سمن‌ها در مدیریت بحران‌های طبیعی با تمرکز بر مناطق حاشیه شهر مشهد می‌پردازد. این کتاب در قالب پنج فصل، ابتدا مفاهیم پایه‌ای بحران‌های طبیعی و اثرات آن‌ها را شرح داده و سپس اهمیت و جایگاه سمن‌ها را در مدیریت این بحران‌ها تبیین کرده است. بخش قابل توجهی از کتاب به مطالعه موردی فعالیت سمن‌ها در مشهد اختصاص یافته و نمونه‌هایی از عملکرد آن‌ها در بحران‌هایی مانند زلزله، سیل و خشکسالی ارائه شده است. نویسندگان با تحلیل نقاط قوت و ضعف سمن‌ها، راهکارهایی برای افزایش ظرفیت، هماهنگی با دولت و جلب مشارکت مردمی پیشنهاد کرده‌اند. ساختار کتاب به گونه‌ای است که هم مبانی نظری و هم تجربیات عملی را پوشش می‌دهد و در نهایت با جمع‌بندی و ارائه توصیه‌هایی برای آینده، اهمیت نقش سمن‌ها در کاهش آسیب‌های ناشی از بحران‌های طبیعی را برجسته می‌کند.

خلاصه کتاب نقش تشکل های مردم نهاد در کاهش اثرات بحران های طبیعی

کتاب نقش تشکل‌های مردم نهاد در کاهش اثرات بحران‌های طبیعی با تعریف بحران‌های طبیعی آغاز می‌شود و انواع آن‌ها مانند زلزله، سیل، خشکسالی، طوفان، آتش‌سوزی و سونامی را معرفی می‌کند. نویسندگان به اثرات مستقیم و غیرمستقیم این بحران‌ها بر جوامع، به‌ویژه گروه‌های آسیب‌پذیر مانند کودکان، زنان، سالمندان و فقرا اشاره کرده‌اند. در ادامه، اهمیت نقش سمن‌ها در مدیریت بحران‌ها از جنبه‌هایی چون دسترسی به جوامع محلی، اعتماد عمومی، انعطاف‌پذیری، تخصص و تجربه، بسیج منابع و توانمندسازی جوامع محلی بررسی شده است. در فصل دوم، نقش سمن‌ها در مراحل مختلف مدیریت بحران شامل پیشگیری، آمادگی، پاسخ و بازسازی به تفصیل شرح داده شده و نمونه‌هایی از فعالیت سمن‌ها در کشورهای مختلف آورده شده است. مزایای استفاده از ظرفیت سمن‌ها مانند هزینه اثربخشی، داوطلب‌محور بودن و توانمندسازی جوامع نیز مورد توجه قرار گرفته است. همچنین، چالش‌هایی مانند محدودیت‌های قانونی، کمبود منابع مالی، ضعف در مدیریت و برنامه‌ریزی، عدم هماهنگی و شفافیت و وابستگی به کمک‌های خارجی مطرح شده‌اند. در فصل سوم، مطالعه موردی فعالیت سمن‌ها در مناطق حاشیه شهر مشهد ارائه شده است. این بخش به معرفی سمن‌های فعال، بررسی اقدامات آن‌ها در بحران‌های گذشته و تحلیل نقاط قوت و ضعف عملکردشان می‌پردازد. دلایل موفقیت یا ناکامی سمن‌ها در مشهد نیز با توجه به شرایط اجتماعی و اقتصادی منطقه تحلیل شده است. فصل چهارم به ارائه راهکارهایی برای تقویت نقش سمن‌ها اختصاص دارد. پیشنهاداتی برای بهبود هماهنگی بین سمن‌ها و دولت، افزایش ظرفیت سمن‌ها از طریق آموزش، تأمین تجهیزات و منابع مالی، و جلب مشارکت بیشتر مردم مطرح شده است. نویسندگان بر اهمیت آموزش، ایجاد شبکه‌های ارتباطی، ارتقای شفافیت و پاسخگویی و تشویق مشارکت داوطلبانه تأکید کرده‌اند. در فصل پایانی، خلاصه‌ای از مطالب ارائه شده و تأکید بر ضرورت حمایت از سمن‌ها و همکاری میان دولت و جامعه مدنی برای کاهش اثرات بحران‌های طبیعی آمده است. کتاب با دعوت به تحقیقات و مطالعات بیشتر در این حوزه به پایان می‌رسد.

چرا باید کتاب نقش تشکل های مردم نهاد در کاهش اثرات بحران های طبیعی را بخوانیم؟

این کتاب با رویکردی تحلیلی و کاربردی، تصویری روشن از نقش و ظرفیت‌های سمن‌ها در مدیریت بحران‌های طبیعی ارائه می‌دهد. یکی از ویژگی‌های شاخص آن، تمرکز بر مناطق حاشیه‌نشین مشهد و بررسی واقعیات میدانی است که باعث می‌شود مطالب کتاب از حالت صرفاً نظری خارج شود. همچنین، ارائه نمونه‌های عینی از فعالیت سمن‌ها در بحران‌های مختلف و تحلیل نقاط قوت و ضعف آن‌ها، به خواننده امکان می‌دهد با چالش‌ها و فرصت‌های این حوزه آشنا شود. راهکارهای پیشنهادی برای بهبود عملکرد سمن‌ها و جلب مشارکت مردمی، از دیگر بخش‌های ارزشمند کتاب است که می‌تواند برای فعالان اجتماعی، مدیران بحران و پژوهشگران الهام‌بخش باشد. این اثر به‌ویژه برای کسانی که به دنبال شناخت بهتر نقش جامعه مدنی در مدیریت بحران‌ها هستند، اطلاعات مفیدی فراهم می‌کند.

خواندن این کتاب را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم؟

خواندن این کتاب به پژوهشگران حوزه مدیریت بحران، فعالان اجتماعی، اعضا و مدیران سمن‌ها، مسئولان شهری و دولتی، دانشجویان رشته‌های علوم اجتماعی و مدیریت، و افرادی که دغدغه کاهش آسیب‌های ناشی از بحران‌های طبیعی را دارند پیشنهاد می‌شود. همچنین برای کسانی که به دنبال راهکارهای عملی برای تقویت مشارکت مردمی در مدیریت بحران هستند، این کتاب مناسب است.