کتاب درآمدی بر نظریه تعلیم و تربیت

کتاب الکترونیکی «درآمدی بر نظریهٔ تعلیم و تربیت در بیانات حضرت آیت‌الله العظمی خامنه‌ای (مدظلّه‌العالی)» نوشتهٔ حسن ملکی و منتشرشده توسط انتشارات انقلاب اسلامی، به بررسی و تبیین مبانی، اهداف و ساختار تعلیم و تربیت اسلامی بر پایهٔ اندیشه‌های رهبر انقلاب اسلامی می‌پردازد. این اثر با رویکردی تحلیلی، دیدگاه‌های تربیتی آیت‌الله خامنه‌ای را در حوزه‌های مختلف آموزش، پرورش، خانواده، جامعه و حکومت اسلامی گردآوری و تحلیل می‌کند. نسخه الکترونیکی این اثر را می‌توانید از طاقچه خرید و دانلود کنید.

درباره کتاب درآمدی بر نظریه تعلیم و تربیت

این کتاب به عنوان یک پژوهش تحلیلی، به بررسی نظریهٔ تعلیم و تربیت اسلامی با تمرکز بر اندیشه‌های حضرت آیت‌الله العظمی خامنه‌ای می‌پردازد. دورهٔ انتشار کتاب در بستر تحولات پس از انقلاب اسلامی ایران است و دغدغهٔ اصلی آن، تبیین نقشهٔ راهی برای نظام تعلیم و تربیت کشور بر اساس مبانی اسلامی و انقلابی است. نویسنده با جمع‌آوری بیانات و آثار مکتوب رهبر انقلاب، تلاش کرده است تا یک نظام فکری منسجم در حوزهٔ تربیت اسلامی ارائه دهد. کتاب علاوه بر پرداختن به مبانی فلسفی و اجتماعی تعلیم و تربیت، به نقش نهادهای مختلف مانند خانواده، رسانه، جامعه و حکومت در فرآیند تربیت می‌پردازد و جایگاه تربیت را در تحقق تمدن نوین اسلامی برجسته می‌سازد. اثر حاضر در فضای پژوهشی مؤسسهٔ پژوهشی فرهنگی انقلاب اسلامی تدوین شده و به دنبال پاسخ به نیازهای فکری و عملی نظام آموزشی کشور است.

خلاصه کتاب درآمدی بر نظریه تعلیم و تربیت

این کتاب با طرح این پرسش آغاز می‌شود که تعلیم و تربیت در اندیشهٔ آیت‌الله خامنه‌ای چه جایگاهی دارد و چگونه می‌توان بر اساس آن، یک نظام تربیتی کارآمد طراحی کرد. نویسنده ابتدا به چیستی و چرایی تعلیم و تربیت از منظر رهبر انقلاب می‌پردازد و تأکید می‌کند که هدف غایی تربیت، پرورش انسان صالح و متعهد به ارزش‌های الهی و انقلابی است. مبانی نظری کتاب بر چهار محور انسان‌شناسی، هستی‌شناسی، ارزش‌شناسی و معرفت‌شناسی استوار است و بر نقش فطرت الهی، توحید، کرامت انسانی و عقلانیت تأکید دارد. در ادامه، اهداف تعلیم و تربیت از نگاه آیت‌الله خامنه‌ای شامل تقویت ایمان و معنویت، پرورش عقل و خرد، تقویت روحیهٔ استقامت، بصیرت، امید، وحدت و انقلابی‌گری معرفی می‌شود. کتاب به نقش محوری معلم، خانواده و جامعه در تحقق این اهداف می‌پردازد و بر اهمیت پیوند تعلیم و تربیت با فرهنگ و رسانه تأکید می‌کند. اصول و روش‌های تربیتی مورد بحث، بر فطرت‌محوری، معنویت‌گرایی، تفکر انتقادی، تکریم متربی و سلامت محتوا استوار است. در بخش‌های پایانی، نقش حکومت اسلامی در تربیت انسان و جامعهٔ مطلوب، اهمیت آموزش و پرورش رسمی و جایگاه رسانه‌ها در شکل‌دهی به هویت و ارزش‌های نسل جدید بررسی می‌شود. کتاب با تأکید بر ضرورت برنامه‌ریزی عملیاتی و حضور فعال نخبگان و مجریان فرهنگی، راهکارهایی برای پیاده‌سازی نظریهٔ تربیتی آیت‌الله خامنه‌ای در نظام آموزشی کشور ارائه می‌دهد.

چرا باید کتاب درآمدی بر نظریه تعلیم و تربیت را خواند؟

این کتاب برای کسانی که دغدغهٔ شناخت نظام تعلیم و تربیت اسلامی و نقش آن در ساخت تمدن نوین ایرانی-اسلامی را دارند، یک منبع تحلیلی و جامع محسوب می‌شود. اثر حاضر با گردآوری و تحلیل بیانات رهبر انقلاب، تصویری روشن از مبانی، اهداف و راهبردهای تربیت اسلامی ارائه می‌دهد و به پرسش‌های بنیادین دربارهٔ رابطهٔ دین، جامعه، آموزش و پرورش و حکومت پاسخ می‌دهد. مطالعهٔ این کتاب به فهم عمیق‌تر از فلسفهٔ تربیت اسلامی و چالش‌های آن در عصر حاضر کمک می‌کند و برای پژوهشگران، معلمان و سیاست‌گذاران آموزشی الهام‌بخش است.

خواندن کتاب درآمدی بر نظریه تعلیم و تربیت را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم؟

این کتاب برای پژوهشگران حوزهٔ تعلیم و تربیت، معلمان، مدیران آموزشی، دانشجویان رشته‌های علوم تربیتی و علاقه‌مندان به اندیشهٔ اسلامی و انقلاب اسلامی مناسب است. همچنین برای کسانی که به دنبال الگوهای بومی و اسلامی در آموزش و پرورش هستند یا دغدغهٔ تربیت نسل متعهد و انقلابی دارند، مفید خواهد بود.

فهرست کتاب درآمدی بر نظریه تعلیم و تربیت

- فصل اول: کلیات به معرفی ضرورت و اهمیت تدوین نظریهٔ تعلیم و تربیت اسلامی بر اساس اندیشهٔ آیت‌الله خامنه‌ای می‌پردازد و مفاهیم کلیدی مانند نظریه و مبانی را شرح می‌دهد. - فصل دوم: چیستی، چرایی و چگونگی تعلیم و تربیت تعریف تعلیم و تربیت، جایگاه آن در اسلام، رابطهٔ آن با فرهنگ و جامعه و نقش فطرت و ارادهٔ انسان در فرآیند تربیت را بررسی می‌کند. - فصل سوم: مبانی تعلیم و تربیت به مبانی توحیدی، انسان‌شناسی، ارزش‌شناسی، معرفت‌شناسی و اجتماعی تربیت می‌پردازد و تفاوت دیدگاه اسلامی با مکاتب غربی را تحلیل می‌کند. - فصل چهارم: اهداف تعلیم و تربیت اهداف کلان تربیت مانند تقویت ایمان، عقلانیت، استقامت، بصیرت، امید، وحدت و انقلابی‌گری را تبیین می‌کند. - فصل پنجم: محتوای تعلیم و تربیت به تناسب محتوا با اهداف تربیتی، نقش دین، علم، استقامت، بصیرت و امید در برنامه‌های آموزشی می‌پردازد. - فصل ششم: اصول و روش‌های تعلیم و تربیت اصول فطرت‌محوری، معنویت‌گرایی، نقش معلم، تفکر انتقادی و روش‌های عملی تربیت را شرح می‌دهد. - فصل هفتم: تعلیم و تربیت رسمی جایگاه آموزش و پرورش رسمی، نقش معلم و مدرسه و اهمیت برنامه‌ریزی بومی را بررسی می‌کند. - فصل هشتم: خانواده و تعلیم و تربیت نقش خانواده، ساختار و کارکرد آن و اهمیت تربیت خانوادگی را تحلیل می‌کند. - فصل نهم: رسانه و تعلیم و تربیت تأثیر رسانه‌ها بر تربیت، فرصت‌ها و تهدیدها و اصول برنامه‌سازی رسانه‌ای را بررسی می‌کند. - فصل دهم: جامعه و تعلیم و تربیت رابطهٔ جامعه و تربیت، ویژگی‌های جامعهٔ مطلوب و نقش تربیت در تمدن‌سازی را تبیین می‌کند. - فصل یازدهم: حکومت اسلامی و تعلیم و تربیت وظایف حکومت اسلامی در تربیت انسان و جامعه، نقش عدالت، معنویت و علم را شرح می‌دهد. - فصل دوازدهم: لوازم و شرایط پیاده‌سازی نظریه به الزامات اجرایی، نقش نخبگان و مجریان و راهکارهای عملیاتی برای تحقق نظریهٔ تربیتی می‌پردازد.

بخشی از کتاب درآمدی بر نظریه تعلیم و تربیت

«تعلیم و تربیت در رویکرد فطرت‌گرایی توحیدی که ریشه در اندیشهٔ اسلامی دارد، با شکوفایی فطرت معنا و مفهوم پیدا می‌کند. حقیقتاً نمی‌توان بدون در نظر گرفتن شایستگی‌های درونی انسان و بدون توجه به سرمایهٔ الهی به نام فطرت، تربیت را در اندیشهٔ اسلامی به‌درستی فهمید. در این رویکرد مفهوم تربیت با «رشد» پیوند می‌خورد و هم‌معنا می‌شود. تربیت به معنای رشد و نمو و حرکت هر شیء به سمت هدف و غایتی است که آن شیء کمال خود را بازمی‌یابد و برای مثال تربیت یک نهال یا یک بوتهٔ گل، به این معنا است که ما این نهال یا این بوتهٔ گل را رشد و نمو بدهیم تا برگ و بار پیدا کند و میوه بدهد و ضمن اینکه خودِ این نهال یا بوته از لحاظ ظاهری و جسمی و زیبایی باید شکل کامل خودش را پیدا کند میوه‌اش هم باید میوهٔ سالم و شیرینی داشته باشد. بنابراین وقتی تربیت را این‌گونه معنا کنیم وسعت زیادی پیدا می‌کند و مستلزم این می‌شود که ما انسان را چگونه و به چه شکلی رشد و نمو بدهیم تا از هر جهت کامل شود. یعنی انسان دارای سلامت جسمی همراه با عقل و سلامت فکری و پرورش علمی و اخلاقی باشد و یک انسان کامل شود.»