کتاب تحولات فرهنگ کار داوطلبانه در ایران پس از انقلاب

کتاب الکترونیکی «تحولات فرهنگ کار داوطلبانه در ایران پس از انقلاب» (با ویراستاری معین نیری فلاح) اثری پژوهشی از «نهال نفیسی» است که توسط انتشارات فراهم منتشر شده است. این کتاب به بررسی روندها و تغییرات فرهنگ کار داوطلبانه در ایران از سال ۱۳۵۷ تا دهه‌های اخیر می‌پردازد و با نگاهی تحلیلی، نقش نهادهای مدنی، خیریه‌ها و سازمان‌های مردم‌نهاد را در بستر تحولات اجتماعی، سیاسی و اقتصادی ایران واکاوی می‌کند. نسخه الکترونیکی این اثر را می‌توانید از طاقچه خرید و دانلود کنید.

درباره کتاب تحولات فرهنگ کار داوطلبانه در ایران پس از انقلاب

این کتاب به بررسی سیر تاریخی و اجتماعی کار داوطلبانه در ایران پس از انقلاب می‌پردازد و تحولات این حوزه را در چهار دوره‌ی اصلی دنبال می‌کند: بهار آزادی (۱۳۵۷ تا ۱۳۶۰)، سال‌های جنگ (۱۳۶۰ تا ۱۳۶۸)، برآمدن جامعه‌ی مدنی (۱۳۶۸ تا ۱۳۸۴) و دوره‌ی مسئولیت اجتماعی شرکت‌ها و فضای مجازی تا دهه‌ی پایانی قرن چهاردهم. نویسنده با تکیه بر منابع میدانی، اسناد و تجربه‌های زیسته، نشان می‌دهد که فرهنگ کار داوطلبانه چگونه در بستر تحولات سیاسی، اقتصادی و فرهنگی ایران شکل گرفته و دگرگون شده است. کتاب به نقش نهادهای رسمی و غیررسمی، سازمان‌های مردم‌نهاد، خیریه‌ها، بسیج، جهاد سازندگی و سایر گروه‌های داوطلب در مقاطع مختلف تاریخی می‌پردازد و به چالش‌ها، فرصت‌ها و دگرگونی‌های معنایی و ساختاری این حوزه توجه دارد. همچنین، نویسنده به تأثیر سیاست‌های کلان، تغییرات جمعیتی، تحولات اقتصادی و ورود مفاهیمی چون مسئولیت اجتماعی شرکت‌ها و استارتاپ‌ها بر فرهنگ داوطلبی اشاره می‌کند. این اثر تصویری کلی از روندها و نقاط عطف کار داوطلبانه در ایران معاصر ارائه می‌دهد، بدون آنکه صرفاً به یک روایت رسمی یا انتقادی محدود شود.

خلاصه کتاب تحولات فرهنگ کار داوطلبانه در ایران پس از انقلاب

این کتاب با رویکردی تحلیلی، به بررسی مفهوم و مصادیق کار داوطلبانه در ایران پس از انقلاب می‌پردازد و نشان می‌دهد که این فرهنگ چگونه در تعامل با سیاست، اقتصاد، دین و اخلاق شکل گرفته و تغییر یافته است. نویسنده ابتدا با مرور تعاریف مختلف از کار داوطلبانه، به تفاوت‌های معنایی و کارکردی آن در ایران اشاره می‌کند و سپس به سراغ دوره‌های تاریخی می‌رود. در دوره‌ی نخست، فضای بی‌دولتی و مشارکت مردمی پس از انقلاب، زمینه‌ساز شکل‌گیری شوراها، کمیته‌ها و تعاونی‌ها شد. در سال‌های جنگ، بسیج و جهاد سازندگی و حضور گسترده داوطلبان در جبهه و پشت جبهه، چهره‌ی جدیدی به کار داوطلبانه داد. پس از جنگ، با رشد سازمان‌های مردم‌نهاد و خیریه‌ها، مفهوم داوطلبی به حوزه‌های سلامت، آموزش و توسعه‌ی اجتماعی گسترش یافت و نقش زنان و جوانان پررنگ‌تر شد. در دهه‌های اخیر، ورود مفاهیمی چون مسئولیت اجتماعی شرکت‌ها، استارتاپ‌ها و فضای مجازی، کار داوطلبانه را به عرصه‌های جدیدی کشاند و چالش‌هایی مانند بوروکراسی، سیاست‌زدگی و تجاری‌سازی را پیش روی آن قرار داد. کتاب به تضادها و تنش‌های موجود میان رویکردهای سنتی و مدرن، دولتی و غیردولتی، و همچنین به نقش تحولات جهانی و سیاست‌های داخلی در بازتعریف فرهنگ داوطلبی می‌پردازد.

چرا باید کتاب تحولات فرهنگ کار داوطلبانه در ایران پس از انقلاب را خواند؟

این کتاب با نگاهی جامع و تحلیلی، روندهای تاریخی و اجتماعی کار داوطلبانه را در ایران معاصر بررسی می‌کند و نشان می‌دهد که چگونه این فرهنگ در بستر تحولات سیاسی، اقتصادی و فرهنگی دگرگون شده است. مطالعهٔ این اثر به درک بهتر نقش نهادهای مدنی، خیریه‌ها و سازمان‌های مردم‌نهاد در جامعه ایران کمک می‌کند و تصویری از چالش‌ها و فرصت‌های پیش روی فعالیت داوطلبانه ارائه می‌دهد. همچنین، کتاب به مخاطب امکان می‌دهد تا نسبت کار داوطلبانه با مفاهیمی چون مسئولیت اجتماعی، مشارکت مدنی و توسعه را درک کند و با نمونه‌ها و تجربه‌های متنوع این حوزه آشنا شود.

خواندن کتاب تحولات فرهنگ کار داوطلبانه در ایران پس از انقلاب را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم؟

این کتاب برای پژوهشگران علوم اجتماعی، فعالان مدنی، مدیران سازمان‌های مردم‌نهاد، دانشجویان رشته‌های جامعه‌شناسی، مطالعات توسعه و تاریخ معاصر ایران و همچنین افرادی که به موضوع مشارکت اجتماعی و فرهنگ داوطلبی علاقه‌مند هستند، مناسب است. همچنین برای کسانی که دغدغهٔ توسعهٔ اجتماعی، مسئولیت اجتماعی شرکت‌ها یا فعالیت داوطلبانه دارند، مفید خواهد بود.

فهرست کتاب تحولات فرهنگ کار داوطلبانه در ایران پس از انقلاب

- مقدمه: تعریف فرهنگ کار داوطلبانه و مرور تعاریف مختلف از این مفهوم در ایران و جهان. - در بهار آزادی (۱۳۵۷ تا ۱۳۶۰): بررسی شکل‌گیری شوراها، کمیته‌ها، تعاونی‌ها و مشارکت مردمی در فضای پس از انقلاب. - سال‌های جنگ (۱۳۶۰ تا ۱۳۶۸): نقش بسیج، جهاد سازندگی و داوطلبان در جبهه و پشت جبهه، فعالیت‌های خیریه و امدادی. - برآمدن جامعه‌ی مدنی (۱۳۶۸ تا ۱۳۸۴): رشد سازمان‌های مردم‌نهاد، خیریه‌ها، طرح‌های اجتماع‌محور، نقش زنان و جوانان، ورود مفاهیم جدید مشارکت. - از ان‌جی‌او تا مسئولیت اجتماعی شرکت‌ها؛ انقلاب استارتاپی و فضای مجازی: بررسی ورود شرکت‌ها و استارتاپ‌ها به حوزهٔ مسئولیت اجتماعی، تأثیر فضای مجازی و چالش‌های جدید کار داوطلبانه. - سخن آخر: جمع‌بندی و تأملی بر معنای کار داوطلبانه در ایران معاصر. - تقدیر و تشکر - منابع

بخشی از کتاب تحولات فرهنگ کار داوطلبانه در ایران پس از انقلاب

«وقتی از «فرهنگ کار داوطلبانه» حرف می‌زنیم از چه حرف می‌زنیم؟ مایکل فیشر انسان‌شناس معاصر که از قضا چند کتاب هم براساس کار میدانی در ایران و درباره‌ی ایران نوشته است؛ تعریفی چندخطی از فرهنگ ارائه می‌دهد که تحولات این مفهوم از نیمه‌ی قرن نوزدهم تا اوائل قرن بیست‌ویکم را در خود دارد و من آن را در این نوشته مرجع قرار می‌دهم: فرهنگ آن کل به هم مرتبط (۱۸۴۸) و پیچیده (دهه‌ی ۱۹۷۰) است که هیچ جزء آن را نمی‌توان بدون تأثیر بر سایر اجزا تغییر داد (۱۹۱۴)؛ مجموعه‌ای که به‌واسطه‌ی اشکال نمادین قدرتمند و قدرت‌اندود بروز پیدا می‌کند (دهه‌ی ۱۹۳۰)؛ اشکالی که متکثرند و ماهیت‌شان به جانه‌زنی‌های حین هر اجرا وابسته است (دهه‌ی ۱۹۶۰) و می‌توانند به‌واسطه‌ی مواضع بدیل؛ اشکال سازمانی و قدرت نظام‌های نمادین؛ دیگرگونه شوند (دهه‌ی ۲۰۰۰) به‌واسطه‌ی فناوری‌های در حال ظهور و رسانه‌ها و روابط زیست‌فناورانه‌ی نوین نیز هم (۲۰۰۵) (فیشر ۲۰۰۷). براساس این تعریف، وقتی از فرهنگ کار داوطلبانه حرف می‌زنیم، از شبکه‌ی پیچیده‌ای از روابط و نیروها و نمادها در بستری تاریخی حرف می‌زنیم که کار داوطلبانه در آن هردم معنا و بازمعنا می‌شود.»