کتاب تحولات فرهنگ کار داوطلبانه در ایران پس از انقلاب

کتاب تحولات فرهنگ کار داوطلبانه در ایران پس از انقلاب نوشته نهال نفیسی و ویراسته معین نیری فلاح توسط انتشارات فراهم منتشر شده است. این کتاب به بررسی روندها و تغییرات فرهنگ کار داوطلبانه در ایران از سال ۱۳۵۷ پرداخته و با نگاهی تحلیلی، نقش نهادهای مدنی، خیریه‌ها و سازمان‌های مردم‌نهاد را در بستر تحولات اجتماعی، سیاسی و اقتصادی ایران واکاوی کرده است. نسخه‌ی الکترونیکی این اثر را می‌توانید از طاقچه خرید و دانلود کنید.

درباره کتاب تحولات فرهنگ کار داوطلبانه در ایران پس از انقلاب

کتاب تحولات فرهنگ کار داوطلبانه در ایران پس از انقلاب به بررسی سیر تاریخی و اجتماعی کار داوطلبانه در ایران پس از انقلاب می‌پردازد و تحولات این حوزه را در چهار دوره‌ی اصلی دنبال می‌کند: بهار آزادی (۱۳۵۷ تا ۱۳۶۰) سال‌های جنگ (۱۳۶۰ تا ۱۳۶۸) برآمدن جامعه‌ی مدنی (۱۳۶۸ تا ۱۳۸۴) و دوره‌ی مسئولیت اجتماعی شرکت‌ها و فضای مجازی تا دهه‌ی پایانی قرن چهاردهم. نهال نفیسی باتکیه‌بر منابع میدانی، اسناد و تجربه‌های زیسته، نشان می‌دهد که فرهنگ کار داوطلبانه چگونه در بستر تحولات سیاسی، اقتصادی و فرهنگی ایران شکل گرفته و دگرگون شده است. 

کتاب حاضر به نقش نهادهای رسمی و غیررسمی، سازمان‌های مردم‌نهاد، خیریه‌ها، بسیج، جهاد سازندگی و سایر گروه‌های داوطلب در مقاطع مختلف تاریخی می‌پردازد و به چالش‌ها، فرصت‌ها و دگرگونی‌های معنایی و ساختاری این حوزه توجه دارد؛ همچنین نهال نفیسی به تأثیر سیاست‌های کلان، تغییرات جمعیتی، تحولات اقتصادی و ورود مفاهیمی چون مسئولیت اجتماعی شرکت‌ها و استارتاپ‌ها بر فرهنگ داوطلبی اشاره می‌کند. این اثر تصویری کلی از روندها و نقاط عطف کار داوطلبانه در ایران معاصر ارائه می‌دهد، بدون آنکه صرفاً به یک روایت رسمی یا انتقادی محدود شود.

خلاصه کتاب تحولات فرهنگ کار داوطلبانه در ایران پس از انقلاب

کتاب تحولات فرهنگ کار داوطلبانه در ایران پس از انقلاب با رویکردی تحلیلی، به بررسی مفهوم و مصادیق کار داوطلبانه در ایران پس از انقلاب می‌پردازد و نشان می‌دهد که این فرهنگ چگونه در تعامل با سیاست، اقتصاد، دین و اخلاق شکل گرفته و تغییر یافته است. نویسنده ابتدا با مرور تعاریف مختلف از کار داوطلبانه، به تفاوت‌های معنایی و کارکردی آن در ایران اشاره می‌کند و سپس به سراغ دوره‌های تاریخی می‌رود. در دوره‌ی نخست، فضای بی‌دولتی و مشارکت مردمی پس از انقلاب، زمینه‌ساز شکل‌گیری شوراها، کمیته‌ها و تعاونی‌ها شد. در سال‌های جنگ، بسیج و جهاد سازندگی و حضور گسترده‌ی داوطلبان در جبهه و پشت جبهه، چهره‌ی جدیدی به کار داوطلبانه داد. 

پس از جنگ، با رشد سازمان‌های مردم‌نهاد و خیریه‌ها، مفهوم داوطلبی به حوزه‌های سلامت، آموزش و توسعه‌ی اجتماعی گسترش یافت و نقش زنان و جوانان پررنگ‌تر شد. امروزه ورود مفاهیمی مثل مسئولیت اجتماعی شرکت‌ها، استارتاپ‌ها و فضای مجازی، کار داوطلبانه را به عرصه‌های جدیدی کشاند و چالش‌هایی مانند بوروکراسی، سیاست‌زدگی و تجاری‌سازی را پیش روی آن قرار داد. کتاب به تضادها و تنش‌های موجود میان رویکردهای سنتی و مدرن، دولتی و غیردولتی و همچنین به نقش تحولات جهانی و سیاست‌های داخلی در بازتعریف فرهنگ داوطلبی می‌پردازد.

چرا باید کتاب تحولات فرهنگ کار داوطلبانه در ایران پس از انقلاب را خواند؟

کتاب تحولات فرهنگ کار داوطلبانه در ایران پس از انقلاب با نگاهی جامع و تحلیلی، روندهای تاریخی و اجتماعی کار داوطلبانه را در ایران معاصر بررسی می‌کند و نشان می‌دهد که چگونه این فرهنگ در بستر تحولات سیاسی، اقتصادی و فرهنگی دگرگون شده است. مطالعه‌ی این اثر به درک بهتر نقش نهادهای مدنی، خیریه‌ها و سازمان‌های مردم‌نهاد در جامعه‌ی ایران کمک می‌کند و تصویری از چالش‌ها و فرصت‌های پیش روی فعالیت داوطلبانه ارائه می‌دهد؛ همچنین کتاب به مخاطب امکان می‌دهد تا نسبت کار داوطلبانه با مفاهیمی چون مسئولیت اجتماعی، مشارکت مدنی و توسعه را درک کند و با نمونه‌ها و تجربه‌های متنوع این حوزه آشنا شود.

خواندن کتاب تحولات فرهنگ کار داوطلبانه در ایران پس از انقلاب را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم؟

این کتاب برای پژوهشگران علوم اجتماعی، فعالان مدنی، مدیران سازمان‌های مردم‌نهاد، دانشجویان رشته‌های جامعه‌شناسی، مطالعات توسعه و تاریخ معاصر ایران و افرادی که به موضوع مشارکت اجتماعی و فرهنگ داوطلبی علاقه‌مند هستند، مناسب است؛ همچنین برای کسانی که دغدغه‌ی توسعه‌ی اجتماعی، مسئولیت اجتماعی شرکت‌ها یا فعالیت داوطلبانه دارند، مفید خواهد بود.

بخشی از کتاب تحولات فرهنگ کار داوطلبانه در ایران پس از انقلاب

«وقتی از «فرهنگ کار داوطلبانه» حرف می‌زنیم از چه حرف می‌زنیم؟ مایکل فیشر انسان‌شناس معاصر که از قضا چند کتاب هم براساس کار میدانی در ایران و درباره‌ی ایران نوشته است؛ تعریفی چندخطی از فرهنگ ارائه می‌دهد که تحولات این مفهوم از نیمه‌ی قرن نوزدهم تا اوائل قرن بیست‌ویکم را در خود دارد و من آن را در این نوشته مرجع قرار می‌دهم: فرهنگ آن کل به هم مرتبط (۱۸۴۸) و پیچیده (دهه‌ی ۱۹۷۰) است که هیچ جزء آن را نمی‌توان بدون تأثیر بر سایر اجزا تغییر داد (۱۹۱۴)؛ مجموعه‌ای که به‌واسطه‌ی اشکال نمادین قدرتمند و قدرت‌اندود بروز پیدا می‌کند (دهه‌ی ۱۹۳۰)؛ اشکالی که متکثرند و ماهیت‌شان به جانه‌زنی‌های حین هر اجرا وابسته است (دهه‌ی ۱۹۶۰) و می‌توانند به‌واسطه‌ی مواضع بدیل؛ اشکال سازمانی و قدرت نظام‌های نمادین؛ دیگرگونه شوند (دهه‌ی ۲۰۰۰) به‌واسطه‌ی فناوری‌های در حال ظهور و رسانه‌ها و روابط زیست‌فناورانه‌ی نوین نیز هم (۲۰۰۵) (فیشر ۲۰۰۷). براساس این تعریف، وقتی از فرهنگ کار داوطلبانه حرف می‌زنیم، از شبکه‌ی پیچیده‌ای از روابط و نیروها و نمادها در بستری تاریخی حرف می‌زنیم که کار داوطلبانه در آن هردم معنا و بازمعنا می‌شود.»