کتاب کاوش در ژنتیک تجربی

کتاب کاوش در ژنتیک تجربی نوشته احمد همتا که توسط انتشارات دانشگاه اراک منتشر شده، اثری تخصصی در حوزه‌ی ژنتیک تجربی و دستورالعمل‌های آزمایشگاهی است. این کتاب با تمرکز بر آموزش عملی و نظری ژنتیک، به‌ویژه با محوریت مگس سرکه، برای دانشجویان و علاقه‌مندان به علوم زیستی و ژنتیک طراحی شده است. نسخه‌ی الکترونیکی این اثر را می‌توانید از طاقچه خرید و دانلود کنید.

درباره کتاب کاوش در ژنتیک تجربی

کتاب کاوش در ژنتیک تجربی، اثری است که در فضای دانشگاهی و آموزشی، به‌عنوان راهنمایی برای انجام آزمایش‌های ژنتیکی تدوین شده است. این کتاب در سال ۱۳۹۰ منتشر شده و ساختار آن بر پایه‌ی بیست‌ویک کاوش یا آزمایش عملی است که هر کدام به یکی از مفاهیم یا روش‌های کلیدی ژنتیک تجربی می‌پردازد. نویسنده، احمد همتا تلاش کرده تا با توجه به امکانات متفاوت آزمایشگاهی در دانشگاه‌ها، مجموعه‌ای از آزمایش‌ها را گردآوری کند که قابل‌اجرا و کاربردی باشند. محور اصلی کتاب، استفاده از مدل‌های آزمایشگاهی مانند مگس سرکه و بررسی چرخه‌ی زندگی، ویژگی‌های مورفولوژیک، تلاقی نژادها، صفات وابسته به جنس، جهش‌ها و روش‌های کروماتوگرافی است؛ همچنین بخش‌هایی به تهیه‌ی محیط کشت، مشاهده‌ی تقسیم سلولی، استخراج DNA و بررسی کاریوتیپ اختصاص یافته است. کتاب با هدف پوشش جنبه‌های عملی درس ژنتیک و پاسخ به نیازهای دانشجویان رشته‌های زیستی تدوین شده و در پایان هر کاوش، دستورالعمل تهیه‌ی محلول‌ها و معرف‌های مورداستفاده نیز ارائه شده است.

خلاصه کتاب کاوش در ژنتیک تجربی

این کتاب با مقدمه‌ای درباره‌ی اهمیت آزمایش در فهم مفاهیم ژنتیکی آغاز می‌شود و سپس به معرفی مدل‌های آزمایشگاهی مناسب برای مطالعات ژنتیکی می‌پردازد. مگس سرکه به‌عنوان مدل اصلی انتخاب شده و چرخه‌ی زندگی، ساختار بدن، ویژگی‌های نژاد وحشی و تفاوت‌های جنسی آن به‌تفصیل شرح داده می‌شود. در ادامه، دستورالعمل‌های عملی برای جمع‌آوری، نگهداری و تکثیر مگس سرکه و تهیه‌ی محیط‌های کشت مختلف ارائه شده است. بخش‌های بعدی به تلاقی‌های ژنتیکی (مونوهیبرید و دی‌هیبرید)، بررسی صفات وابسته به جنس، جهش‌ها و نحوه‌ی انجام آزمون‌های آماری مانند مربع کای اختصاص دارد؛ همچنین روش‌های مشاهده و مطالعه‌ی تقسیم سلولی (میتوز و میوز)، استخراج DNA، بررسی کروموزوم‌های پلی‌تن و کاریوتیپ و تشخیص گروه‌های خونی با رویکرد عملی آموزش داده می‌شود. در هر کاوش، ابتدا مبانی نظری و سپس مراحل عملی و اهداف آزمایش توضیح داده شده است. کتاب با ارائه‌ی مثال‌های متنوع و دستورالعمل‌های گام‌به‌گام، دانشجویان را با فرایند طراحی و اجرای آزمایش‌های ژنتیکی آشنا می‌کند.

چرا باید کتاب کاوش در ژنتیک تجربی را خواند؟

این کتاب با تمرکز بر آموزش عملی ژنتیک، امکان تجربه‌ی مستقیم مفاهیم تئوری را فراهم می‌کند. دستورالعمل‌های گام‌به‌گام، مثال‌های واقعی و پوشش طیف وسیعی از آزمایش‌های ژنتیکی، آن را به منبعی مناسب برای یادگیری مهارت‌های آزمایشگاهی تبدیل کرده است؛ همچنین استفاده از مدل‌های آزمایشگاهی رایج مانند مگس سرکه و ارائه‌ی روش‌های متنوع برای تهیه‌ی محیط کشت و انجام تلاقی‌های ژنتیکی، به دانشجویان کمک می‌کند تا ارتباط میان مباحث نظری و عملی را بهتر درک کنند.

خواندن کتاب کاوش در ژنتیک تجربی را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم؟

این کتاب برای دانشجویان رشته‌های زیست‌شناسی، ژنتیک، علوم آزمایشگاهی و معلمان علوم تجربی مناسب است؛ همچنین برای افرادی که به‌دنبال یادگیری روش‌های عملی ژنتیک و انجام آزمایش‌های مرتبط با وراثت، جهش و صفات وابسته به جنس هستند، کاربردی خواهد بود. این اثر به‌ویژه برای کسانی که در آزمایشگاه‌های آموزشی فعالیت دارند یا به تدریس ژنتیک عملی می‌پردازند، راهنمایی جامع محسوب می‌شود.

بخشی از کتاب کاوش در ژنتیک تجربی

«انجام آزمایش بهترین راه جوابگویی به سؤالاتی است که در زندگی روزمره مطرح می‌شوند. از جمله این سؤالات چگونگی انتقال یک صفت از نسلی به نسل دیگر است. مردم اغلب می‌پرسند چرا یک فرزند بور از والدینی با موی تیره متولد می‌شود؟ و یا یک فرزند چشم آبی از والدین چشم قهوه‌ای بوجود می‌آید؟ چگونه زاده‌های یک سگ یا گربه خانگی می‌تواند دارای رنگ‌های متنوع باشد؟ چگونه بذر حاصل از یک گیاه گل آبی می‌تواند بوته‌هائی را با رنگ گل‌های متنوع بوجود آورد؟این نوع سؤالات برای بیشتر افراد جالب است و ما اغلب با آن‌ها مواجه هستیم. البته جواب این نوع سوال‌ها شناخته شده است و آن‌ها را می‌توان در کتاب‌ها پیدا کرد. ولی نحوه‌ی نگارش اغلب کتاب‌هایی که در زمینه‌ی ژنتیک نوشته شده است، طوری است که مطالب آن فقط برای عده‌ی معدودی از مردم قابل استفاده می‌باشد. در صورتی که مبنای قوانین اساسی دانسته‌های ما درباره‌ی ژنتیک بنام "قوانین مندلی وراثت" بقدری ساده هستند که برای هر کسی که علاقه‌مند به فراگیری آن‌ها باشد قابل درک خواهد بود.»