کتاب استخوان های دکارت

کتاب استخوان های دکارت نوشتهٔ راسل شورتو و ترجمهٔ فرشید ابراهیمیان و لیلی عمرانی توسط انتشارات مهراندیش منتشر شده است. این کتاب شرح مفصلی از وقایع پس از مرگ فیلسوف مشهور، رنه دکارت، به‌ویژه ماجرای انتقال بقایای او از سوئد به پاریس و اتفاقات پیرامون گم شدن بخش‌هایی از اسکلت او، از جمله جمجمه، است. این کتاب همچنین به بررسی تأثیر اندیشه‌های دکارت، مفهوم «کوجیتو» و نقش او در شکل‌گیری عصر روشنگری و مدرنیسم در اروپا و آمریکا می‌پردازد. نسخهٔ الکترونیکی این کتاب را می‌توانید از طاقچه خرید و دانلود کنید.

درباره کتاب استخوان های دکارت

رنه دکارت به دعوت ملکه سوئد به استکهلم سفر می‌کند تا در آنجا به فعالیت‌های علمی و فلسفی خود ادامه داده و ملکه را تعلیم دهد. با این حال، به دلیل سرمای شدید هوا، در ۵۴سالگی بر اثر ذات‌الریه درگذشت و در سوئد به خاک سپرده شد. پس از گسترش شهرت دکارت در سراسر اروپا، مقامات فرانسوی تصمیم به بازگرداندن استخوان‌های او به فرانسه گرفتند. کتاب استخوان‌های دکارت داستان این انتقال و اتفاقاتی است که در این مسیر رخ می‌دهد، از جمله تلاش افراد مختلف برای دستیابی به قسمت‌هایی از بقایای دکارت که آن‌ها را ارزشمند و مقدس می‌پنداشتند. این ماجرا به طور موقت با دفن دکارت در پاریس به پایان می‌رسد، اما در دوران انقلاب کبیر فرانسه دوباره مطرح می‌شود. نویسنده در خلال روایت این داستان، به تحلیل اندیشه‌های دکارت، حامیان او، مفهوم ذهن و کوجیتو، و تأثیرات او بر عصر روشنگری و مدرنیسم می‌پردازد.

چرا باید کتاب استخوان های دکارت را بخوانیم؟

خواندن کتاب استخوان‌های دکارت به دلیل پرداختن به داستانی جذاب و تاریخی پیرامون بقایای یکی از تأثیرگذارترین فیلسوفان تاریخ و در عین حال، ارائه تحلیلی عمیق از اندیشه‌ها و میراث فکری او که مبنای بسیاری از تحولات فکری و علمی در دوران پس از خود بوده است، ارزشمند است. این کتاب نه تنها یک روایت تاریخی است، بلکه پنجره‌ای به تحولات فکری منجر به دنیای مدرن می‌گشاید.

خواندن کتاب استخوان های دکارت را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم؟

این کتاب به علاقه‌مندان به تاریخ فلسفه، به‌ویژه دوره روشنگری و مدرنیسم، دوستداران زندگی‌نامه‌های تاریخی که به جزئیات جذاب و کمتر شناخته شده می‌پردازند، و همچنین خوانندگانی که به ارتباط بین ایده‌های بزرگ فلسفی و رویدادهای تاریخی و اجتماعی علاقه‌مند هستند، پیشنهاد می‌شود.

درباره راسل شورتو

راسل آنتونی شورتو، زاده ۱۹۵۹ در پنسیلوانیا، نویسنده، مورخ و روزنامه‌نگار آمریکایی است. او بیشتر برای کتاب «جزیره در مرکز جهان» که دربارهٔ ریشه‌های هلندی شهر نیویورک است، شناخته شده است. شورتو فارغ‌التحصیل دانشگاه جرج واشنگتن و یکی از نویسندگان مجله نیویورک تایمز است. او سابقهٔ مدیریت مؤسسه جان آدامز در آمستردام و فعالیت به عنوان محقق ارشد در مؤسسه نیو هلند را دارد. شورتو همچنین پروژه نیوآمستردام را در انجمن تاریخی نیویورک تأسیس کرده و مدیریت آن را بر عهده دارد.

بخشی از کتاب استخوان های دکارت

«اعتقاد به علم، تا اوایل قرن نوزدهم، آن‌قدر رشد کرده بود که حتی مسیحیان بسیار معتقد هم برای فهم حوادثی چون بیان و توضیح خلقت مطابق داده‌های انجیل و یا توضیح مسئلهٔ سیل و حرکتِ کشتی نوح در آن' به علم و دانش روی آورده بودند. کوویه' دانشمندِ تیزبین و دقیقی بود که به‌شکلی علنی و آشکار داده‌ها و اطلاعات مرتبط با این‌گونه مسائل را، در جهت حمایت از مسیحیت، دست‌کاری می‌نمود. بااین‌حال، تمایل داشت تا آشکار سازد میان علم و ایمان نوعی سازگاری موجود است. لذا رویکرد وی نسبت به بیولوژی و دیرین‌شناسی در همین راستا معنا می‌یابد. مسئله این بود که شواهد علمی، روزبه‌روز، بخش‌های بیشتری از مبانی ریشه‌ای انجیل را مورد هجوم قرار می‌داد، بنابراین، کوویه همان شواهد را مدنظر قرار داده و شروع به غور در آن‌ها نمود. شواهدی که به‌عنوانِ مثال، داروین از آن‌ها جهت بحث و استدلال درموردِ دگرگونی گونه‌ها (در طول زمان و بر مبنای انتخاب طبیعی) مورد استفاده قرار می‌داد. لیکن کوویه همین استدلال‌ها را در خدمت نظریهٔ مخالف خود گرفته و در جهتِ نقض تئوری تکامل استفاده می‌کرد. یعنی همان نظریه‌ای که با نگاه انجیلیِ خلقت' سازگاری داشته و در توافق با آن بود. به طریقی می‌توان گفت که استدلال کوویه، درعین‌حال، واجد وجهی مُدرن و کنجکاوانه بود، اما ازطرف دیگر بی‌چون‌وچرا در خدمت خداوند قرار داشت. کوویه معتقد بود استفاده از خِرَد' ابزاری جهت زیر سؤال بردن ذات باری‌تعالی است. ازاین‌رو، کوویه اعتقادِ شخصی‌اش را فراتر از علم خود قرار می‌داد. این مسئله شامل نظرات وی دربارهٔ ناسازگاری طبیعت هم می‌گردید. طبیعتی که از منظر او درموردِ دگرگونی‌ها' واجد طرحی درونی بود. به‌عبارت‌دیگر، از منظر کوویه، طبیعت' تجلی هوش خالق است و ایدهٔ «گونه‌ها» یا انواع که طی زمان و در پروسه‌ای پدیدار می‌شوند، از منظر یک اندیشهٔ متعالی قابل نقض است. در سایهٔ اندیشه و دانش وی نسخهٔ بَدَلی برای نظریهٔ تکامل' تحت عنوان «الگوی هوشِ» قرن نوزدهم به وجود آمد که توسط متفکران مسیحی مطرح گردید. متفکرانی همانند او که باور داشتند تئوری تکامل' علت و اهمیت مسیحی جهان را زیر سؤال می‌برد. باوجوداین، کوویه که یکی از دانشمندان برتر قرن نوزدهم بود، عاشق بسط و توسعهٔ بسترِ علمی خود، یعنی پیچیدگی‌های روزافزون و پیش‌زمینه‌های شکل‌گیری آغازین آن بود. بنابراین، هنگامی که در ماه مِه سال ۱۸۲۱ از دست سفیر استکهلم در فرانسه بستهٔ ارسالی برزلیوس را به همراه نامه‌ای که حکایت از کشف آن "نعمت غیرمترقبه " می‌نمود را دریافت کرد، با حالتی آمیخته به ترس و احترام، آن را گشود. کوویه همانند دلامبر به‌خاطر کشف وضعیت تأسف‌بار بقایای جسد دکارت در حین تدفین مجددش در دو سال پیش و نیز فقدان کاسهٔ سرِ همراه جسد، به‌شدت دچار وحشت و اضطراب گشته بود. اینک، اما آن شیء با ارزش پیدا شده و اینجا بود. این پیدا شدن، ظاهراً به اسرار پیچیدهٔ استخوان‌های دکارت عمق بیشتری می‌بخشید و اسرار جدیدی را هویدا می‌ساخت.»