کتاب پژوهش روایی در علوم تربیتی

کتاب الکترونیکی پژوهش روایی در علوم تربیتی نوشتۀ جین کلندینین با ترجمۀ محمود مهرمحمدی در نشر اطراف چاپ شده است. این کتاب به معرفی و تشریح روش پژوهش روایی به‌عنوان یکی از روش‌های پژوهش کیفی در علوم تربیتی می‌پردازد.

درباره کتاب پژوهش روایی در علوم تربیتی

این کتاب چارچوبی نظری و عملی برای انجام پژوهش روایی ارائه می‌دهد. پژوهش روایی روشی است که در آن پژوهشگر از طریق گردآوری و تحلیل داستان‌های زندگی افراد، به درک تجربیات آن‌ها می‌پردازد.

کتاب پژوهش روایی در علوم تربیتی در چند بخش اصلی سازماندهی شده است:

بخش اول مبانی فلسفی و معرفت‌شناختی پژوهش روایی را تشریح می‌کند و نشان می‌دهد چگونه این روش با دیدگاه‌های دیویی درباره تجربه پیوند دارد. در این بخش مفاهیم کلیدی مانند تجربه زیسته، زمانمندی و مکانمندی معرفی می‌شوند.

بخش دوم به مراحل طراحی و اجرای یک پژوهش روایی می‌پردازد. موضوعاتی مانند انتخاب مشارکت‌کنندگان، گردآوری روایت‌ها، ثبت یادداشت‌های میدانی و تحلیل داده‌ها در این بخش بررسی می‌شوند.

بخش سوم چالش‌های اخلاقی پژوهش روایی را بررسی می‌کند و به موضوعاتی مانند رابطه پژوهشگر با مشارکت‌کنندگان، محرمانگی و مالکیت روایت‌ها می‌پردازد.

بخش چهارم نمونه‌هایی از پژوهش‌های روایی در حوزه‌های مختلف علوم تربیتی ارائه می‌دهد و نشان می‌دهد چگونه این روش می‌تواند برای مطالعه موضوعات مختلف تربیتی به کار رود.

جین کلندینین استاد دانشگاه آلبرتا در کانادا و از پیشگامان روش پژوهش روایی است. او مقالات و کتاب‌های متعددی در زمینه پژوهش روایی منتشر کرده و جوایز متعددی از انجمن‌های پژوهش تربیتی دریافت کرده است.

کتاب پژوهش روایی در علوم تربیتی را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم

این کتاب برای دانشجویان تحصیلات تکمیلی رشته‌های علوم تربیتی و پژوهشگرانی که می‌خواهند با روش پژوهش روایی آشنا شوند مناسب است.

بخشی از کتاب پژوهش روایی در علوم تربیتی

«علاوه بر این‌ها، من در قصه‌های شخصی هم زندگی می‌کنم. «ما قصه‌هایی را زندگی می‌کنیم که بذرشان، در آغاز یا در مسیر زندگی، درون‌مان کاشته شده؛ قصه‌هایی که دانسته و ندانسته، بذرشان را به دست خود در خود کاشته‌ایم.»۱۱۹ مکسین گرینی قدرت تأثیرگذاریِ عرصه‌های اولیهٔ زندگی انسان، یعنی آنچه در آغاز می‌آموزیم، را به ما یادآوری می‌کند. وقتی با همکاران و مشارکت‌کنندگان مشغول انجام پژوهشی روایی می‌شویم، باید انواع مختلف این قصه‌ها را بکاویم؛ قصه‌هایی که با آنچه هستیم و آنچه می‌شویم پیوندی عمیق و ناگسستنی دارند و در هم تنیده‌اند. هنگام زندگی و حرکت ما در جهان، این قصه‌ها درون ما، در بدن‌هایمان، به حیات‌شان ادامه می‌دهند.

تأمل بر گفته‌های اُکری نقطهٔ عزیمتی برای در نظر گرفتن پژوهش روایی به عنوان پژوهشی ارتباطی است. قصه‌هایی که ما در آن‌ها یا با آن‌ها زندگی می‌کنیم به جنبه‌های ارتباطی پژوهش روایی و طرز فکر ما دربارهٔ این جنبه‌ها اشاره دارند. سطر پایانی گفته‌های اُکری ـــ «چه بسا با تغییر قصه‌هایی که با آن‌ها زندگی می‌کنیم، زندگی‌مان را دگرگون کنیم.» ـــ نشان از فرصت‌هایی دارند که حاصل توجه به جنبه‌های ارتباطی پژوهش و تفکر روایت‌محور دربارهٔ چگونگی شکل‌گیری و گسترش روابط در تحقیق هستند. سخنان اُکری موجب شد به این سؤال فکر کنم که چگونه تفکر روایت‌محور دربارهٔ تجربه می‌تواند به برداشت‌هایی نو منجر شود. سخنان او دربارهٔ تغییر کیستی ما در نتیجهٔ تغییر قصه‌هایی که با آن‌ها زندگی می‌کنیم، توجهم را به اخلاق ارتباطی در پژوهش روایی نیز معطوف کرد، چرا که نه تنها ممکن است ما زندگی خود و کسانی را که با ما ارتباط دارند تغییر دهیم، بلکه شاید زندگی مشارکت‌کنندگان و افراد مرتبط با آن‌ها را نیز دگرگون کنیم. تفکر روایی حوزه‌ای مخاطره‌آمیز است و باید در افشا یا پنهان نگه داشتنِ زندگیِ «به‌قصه‌درآمدهٔ» خودم و کسانی که با آن‌ها سروکار دارم، مراقب و محتاط باشم.»