کتاب راز پرواز

کتاب راز پرواز نوشتهٔ مصطفی بادکوبه ای هزاوه ای است. انتشارات روزنه این کتاب را منتشر کرده است؛ کتابی دربردارندهٔ شرح منطق‌الطیر عطار.

درباره کتاب راز پرواز

کتاب راز پرواز به قلم یک ادیب، شاعر و پژوهشگر ایرانی نوشته شده است. این کتاب به بررسی کتاب جاودان منطق‌الطیر اثر فریدالدین عطار نیشابوری پرداخته است. مصطفی بادکوبه ای هزاوه ای در این کتاب کوشیده به‌دور از روش پژوهش‌های دانشگاهی، نگاهی زنده و امروزی و متفاوت به منطق‌الطیر داشته باشد؛ نگاهی که بر دانش ما نیفزاید؛ بلکه از منیَت انسان بکاهد؛ نگاهی که شاید با دردهای عطار آشنایمان کند؛ دردهای کسی که عرفا، سخنش را تازیانهٔ سلوک نامیده‌اند.

منطق الطیر یا «مقامات‌الطیور» منظومه‌ای است از عطار نیشابوری که به زبان پارسی و در قالب مثنوی در بحر رمل مسدس مقصور (محذوف) سروده شده است. کار سرودن این مثنوی در قرن ششم هجری قمری (۱۱۷۷ میلادی) پایان یافت. ابیات این مثنوی را معمولاً بین ۴۳۰۰ تا ۴۶۰۰ بیت دانسته‌اند. منطق‌الطیر از مثنوی‌های تمثیلی عرفان اسلامی به‌شمار می‌آید. مراحل و منازل در راه پوییدن و جُستن عرفان یعنی شناختن رازهای هستی در منطق‌الطیر عطار، هفت منزل است. او این هفت منزل را هفت وادی یا هفت شهرِ عشق می‌نامد. هفت وادی به‌ترتیب عبارت است از طلب، عشق، معرفت، استغنا، توحید، حیرت و فقر که سرانجام به فنا می‌انجامد. در داستان منطق‌الطیر، گروهی از مرغان برای جستن و یافتن پادشاهشان سیمرغ، سفری را آغاز می‌کنند. در هر مرحله، گروهی از مرغان از راه بازمی‌مانند و به بهانه‌هایی پا پس می‌کشند؛ تا اینکه پس از عبور از هفت مرحله، از گروه انبوهی از پرندگان تنها «سی مرغ» باقی می‌مانند و با نگریستن در آینهٔ حق درمی‌یابند که سیمرغ در وجود خود آن‌ها است. در نهایت با این خودشناسی، مرغان جذب جذبهٔ خداوند می‌شوند و حقیقت را در وجود خویش می‌یابند. «پیتر بروک» از نامدارترین کارگردانان تئاتر جهان در جشن هنر شیراز، نمایشی بر اساس منطق‌الطیر عطار اجرا کرده است.

فریدالدین محمد عطار نیشابوری یا «فریدالدین ابوحامد محمد عطار نیشابوری» مشهور به «شیخ عطّار نیشابوری» (۱۱۴۶ میلادی/ ۵۴۰ قمری - ۱۲۲۱ میلادی/ ۶۱۸ قمری) یکی از عارفان و شاعران ایرانی بلندنام ادبیات پارسی در پایان سدهٔ ششم و آغاز سدهٔ هفتم در ایران است. او که هنگام حملهٔ مغول به قتل رسید، عارف، عالم، صوفی و شاعری ایرانی بود. جهان فکری عطار نیشابوری که در آثار او به تصویر کشیده شده است، تمامی تحولات اولیهٔ عرفان اسلامی و ادبیات عرفانی را همراه با پیامدهای تجربی، نظری، علمی، آموزشی و ابداعی آن بازتاب می‌دهد. موضوع اصلی آثار عرفانی عطار نیشابوری رابطهٔ انسان با خدا و طریقهٔ بدل‌شدن به اولیای الهی است. او مواضع خود را از طریق بحث‌های نظری و موعظه‌های پندآمیز مطرح کرده است. از میان برجسته‌ترین آثار او می‌توان به کتاب‌های «منطق‌الطیر» و «الهی‌نامه» و «مصیبت‌نامه» و «تذکرة‌الاولیا» و «پندنامه» اشاره کرد. 

خواندن کتاب راز پرواز را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم

این کتاب را به دوستداران مطالعهٔ شرح منطق‌الطیر عطار (ادبیات کهن ایران) پیشنهاد می‌کنیم.

درباره مصطفی بادکوبه ای هزاوه ای

مصطفی بادکوبه ای هزاوه ای در سال ۱۳۲۸ در اراک به دنیا آمد. او ادیب، روزنامه‌نگار و شاعری ایرانی است. تا پایان دیپلم در رشتهٔ ادبی در اراک تحصیل کرد و پس از خدمت سربازی در کسوت «سپاه دانش»، به دانشگاه فردوسی مشهد راه یافت و در رشتهٔ زبان و ادبیات فارسی لیسانس گرفت؛ همزمان در روزنامهٔ خراسان و آستان قدس رضوی اشتغال داشت و در آستانهٔ وقوع انقلاب ایران در سال ۱۳۵۷، از همهٔ مسئولیت‌هایش اخراج شد و به زندان افتاد؛ سپس به تهران مهاجرت کرد. تحصیلات حوزوی و دانشگاهی را ادامه داده و بالاخره در سال ۱۳۸۴ موفق به دریافت مدرک از دانشگاه راشویل شد. کتاب «راز پرواز» (شرح منطق‌الطیر عطار) یکی از آثار اوست.

بخشی از کتاب راز پرواز

«هفت شهر عشق را عطار گشت

ما هنوز اندر خمِ یک کوچه‌ایم

به جرأت می‌توان گفت که بعد از کتاب “منطق الطیر” استاد دکتر شفیعی‌کدکنی، دیگر هیچ نیازی به کنکاش بیشتر با روش آکادمیک دربارۀ کتابِ شیخ عطار، وجود ندارد. از این رو “راز پرواز”، تنها به ابعاد عاطفی- هنری و عرفانی آن اثر سترگ می‌پردازد تا شاید دلی را گرم، اشک شوقی را جاری و ردّپایی را از پیر نیشابور در کوچه‌های “هفت شهر عشق” پیدا کند.

در این کتابِ ابتکاری، نگارنده شیخ عطار را در کارِ آموزشِ “رازِ پرواز” (معادل پارسی “منطق الطیر”) می‌یابد، نه به دانشِ او می‌نگرد و نه به الفاظ خراسانی‌اش؛ تنها به دنبال “عطر سخنِ عطار” است و بس.»