کتاب ارزش ها و نگرش های مردم کشور های اسلامی خاورمیانه

کتاب ارزش‌ها و نگرش‌های مردم کشورهای اسلامی خاورمیانه نوشتۀ منصور معدل با ترجمۀ امیر خرمی در انتشارات اندیشه احسان به چاپ رسیده است.

درباره کتاب ارزش ها و نگرش های مردم کشور های اسلامی خاورمیانه

کتاب ارزش‌ها و نگرش‌های مردم کشورهای اسلامی خاورمیانه، مجموعه‌ای مطالعاتی از یک شبکۀ بین‌المللی از پژوهشگران است و یافته‌های به‌دست‌آمدۀ آن طی همکاری با هم و بر مبنای مجموعۀ پیمایش‌های ارزش‌های جهانی به رهبری رانلد اینگلهارت جامعه‌شناس آمریکایی با همکاری منصور معدل جامعه‌شناس ایرانی‌تبار آمریکایی نوشته شده و بخشی از پنجمین موج مجموعه پیمایش‌های ارزش‌های جهانی محسوب می‌شود. این همکاری میان پژوهشگران آمریکایی، مصری، ایرانی و اردنی بین سال‌های ۲۰۰۰ تا ۲۰۰۴ انجام گرفت. در این مطالعات هدف تنها این نیست که معلوم شود جوامع خاورمیانه و مسلمان سنتی هستند یا به لحاظ فرهنگی از مدرنیته فاصله دارند، بلکه در وهلۀ اول این موضوعات را تبیین می‌کند که مردم کشورهای اسلامی چگونه مقولات مهم دینی، جنسیتی، اقتصادی و سیاسی را دریافت می‌کنند و چطور علت‌ها و نتایج اعتقادات بنیادین خود را می‌فهمند. یکی از اهداف این پیمایش‌ها مهیا کردن زیرساختی بود که برای پیشبرد و ارتقای دانش اجتماعی علمی در رابطه با علت‌ها و پیامدهای نظام‌های اعتقادی، جهت‌گیری‌های ارزشی و ایستارهای مردم کشورهای اسلامی بسیار ضروری است.

تذکر این نکته لازم است که از زمان این پیمایش، وقایع بسیاری در منطقۀ خاورمیانه رخ داده و در رویکرد و بعضاً حتی ساختار حکومت‌ها تغییراتی به وجود آمده است؛ اما به نظر می‌رسد بسیاری از روندهای موجود در نتایج حاصل از این پیمایش‌ها همچنان به قوت خود باقی باشند. به‌علاوه، مطالعۀ این نتایج پس از گذشت بیش از یک دهه خواننده را قادر می‌کند تا درستی نتایج به‌دست‌آمده و روندهای پیش‌بینی‌شده را در این کتاب به‌طور خاص و در کل مجموعۀ علوم انسانی به‌طور عام محکی روش‌شناختی بزند. درواقع می‌توان این‌طور نگاه کرد که این کتاب علاوه بر اینکه دربرگیرندۀ بخشی از تاریخ اجتماعی ارزش‌ها و نگرش‌های مردم منطقه است، بخشی از تاریخ ادبیات روشی علوم انسانی را نیز شامل می‌شود.

کتاب ارزش‌ها و نگرش‌های مردم کشورهای اسلامی خاورمیانه در ۵ فصل و ۱۲ بخش تدوین شده است. فهرست کلی مطالب کتاب به شرح زیر است:

بخش اول: مباحث نظری و روش‌شناختی در مطالعه ارزش‌ها

فصل اول: اسلام در چشم‌اندازی جهانی

بخش دوم: جهان‌بینی مردم کشورهای اسلامی در چشم‌اندازی جهانی

بخش سوم: نظام‌های ارزشی نخبگان و مردم عادی در کشورهای حوزه مدیترانه: همگرایی یا واگرایی

بخش چهارم: مهاجرین مسلمان اروپای غربی: اصرار بر بقای تفاوت‌های ارزشی یا اصرار بر انطباق ارزشی؟

فصل دوم: پیامدهای اقتصادی و سیاسی اسلام با اقتصاد رانتی

بخش پنجم: آیا گرایش‌های اسلامی در جهان عرب بر ایستارهای نسبت به دموکراسی تأثیر می‌گذارند؟ شواهدی از پیمایش جهانی ارزش‌ها در مصر، اردن، مراکش و الجزایر

بخش ششم: چهره برابری‌طلب اسلامی سنتی: حمایت از قوانین اسلامی و عدالت اقتصادی در هفت ملت اکثریت مسلمان

بخش هفتم: دولت رانتی: آیا اتکاء بر درآمد رانتی از ظهور دموکراسی جلوگیری می‌کند؟

فصل سوم: سلامتی و ایستار نسبت به دین، جنسیت و دموکراسی

بخش هشتم: ساختار اجتماعی در برابر نگرش بررسی تطبیقی بیناملی از سلامتی در مصر، ایران، اردن و آمریکا

بخش نهم: ارزش‌های مردم عربستان سعودی: دین، جنسیت و سیاست

فصل چهارم: رویدادها و تغییر ارزش‌ها

بخش دهم: رویدادها و تغییرات ارزشی: تأثیر رویداد یازده سپتامبر بر جهان بینی مردم مصر و مراکش

بخش یازدهم: بیگانه هراسی و انسجام درون گروهی در عراق: آزمایش طبیعی در رابطه با اثر عدم امنیت

فصل پنجم: روش‌شناسی

بخش دوازدهم: نمونه‌گیری احتمالی و روش علمی پیمایش در مطالعات جمیعتی: کاربست پژوهش پیمایشی در کشورهای اسلامی

خواندن کتاب ارزش ها و نگرش های مردم کشور های اسلامی خاورمیانه را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم

به دوستداران و پژوهشگران جامعه‌شناسی پیشنهاد می‌کنیم.