کتاب امیرکبیر که بود؟ چه کرد؟ چه شد؟

کتاب امیرکبیر که بود؟ چه کرد؟ چه شد؟ نوشتۀ محسن احمدی افشانی است. انتشارات مرسل این کتاب تاریخی را روانۀ بازار کرده است.

درباره کتاب امیرکبیر که بود؟ چه کرد؟ چه شد؟

کتاب امیرکبیر که بود؟ چه کرد؟ چه شد؟ نگاهی گذرا به زندگی یکی از بزرگ‌ترین خدمتگذاران ایران است. آشپز زاده‌ای که به‌واسطهٔ بزرگ‌شدن و رشد در شرایط خاص و برخورداری از هوش و عشق بی‌نهایت به کشورش در شرایطی حساس بزرگ‌ترین خدمات را به جامعه عرضه کرده است. او پایه‌گذار اصلاحات گسترده‌ای در ایران بود که نتیجۀ آن امروزه در صنایع و علوم دیده می‌شود.

یکی از زیباترین اماکن تاریخی و فرهنگی ایران باغ فین کاشان است که امیرکبیر ۴۰ روز آخر عمر خود را در این باغ به حالت تبعید می‌گذراند و سپس در حمام صفوی باغ به دست دژخیمان عصر قاجار و فرمان ناصرالدین‌شاه نادان به شهادت رسید. هر ساله علاقه‌مندان ایرانی به این شخصیت بزرگ برای مرور خاطرات و قهرمانی‌های او و مبارزه با استعمار و فقر به آنجا سفر می‌کنند.

این کتاب در سه فصل به پاسخ پرسش‌های مطرح شده به‌واسطهٔ نیاز جامعه و عدم شناخت کافی از این قهرمان می‌پردازد. فصل اول به تولد و رشد امیرکبیر و عوامل تربیتی او پرداخته است، در فصل دوم به اقدامات امیرکبیر پس از کسب عنوان صدراعظمی و در فصل آخر به شهادت امیرکبیر و وضعیت خانواده‌اش پس از شهادت اشاره کرده است، در پایان این کتاب داستان‌هایی جذاب از امیرکبیر توسط استاد محمود حکیمی اضافه شده و برای نسل جوان جذابیت کتاب را چندبرابر کرده است.

این کتاب با استفاده از ادبیات نزدیک به دورۀ قاجار و رخدادهای آن زمان نوشته شده و در آن کلیتی از شخصیت امیرکبیر بیان شده است؛ البته معرفی کامل و جامع امیرکبیر در یک کتاب نگنجیده است، شخصیتی که همۀ اطرافیان او از دوست گرفته تا دشمن به هوش او اعتراف کرده‌اند و معرفی او نیاز به همتی بلند دارد.

خواندن کتاب امیر کبیر که بود؟ چه کرد؟ چه شد؟ را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم

خواندن این کتاب را به جوانان علاقه‌مند به تاریخ کشور و شخصیت امیرکبیر پیشنهاد می‌کنیم.

بخشی از کتاب امیرکبیر که بود؟ چه کرد؟ چه شد؟

«فصل اول امیر از تولد تا صدارت

دوران کودکی نوجوانی و جوانی امیر

امیرکبیر محمدتقی خان فرزند کربلائی محمد قربان در سال ۱۲۲۲ در روستای هزاوه فراهان اراک به دنیا آمد. ازآنجاکه هزاوه در مجاورت، فراهان زادگاه خانواده بزرگ قائم‌مقام قرار داشت پدر امیر کربلائی محمد قربان در شمار نوکران میرزا عیسی قائم‌مقام بزرگ درآمد و به مقام آشپزی رسید و در زمان ابوالقاسم قائم‌مقام دوم و صدراعظم محمدشاه به مقام ناظر آشپزخانه قائم‌مقام منصوب شد.

مادر میرزا تقی‌خان زنی نجیب عفیف و باایمان بود. وی دختر استاد شاه محمد بنا اهل فراهان بود استاد شاه محمد کارهای اختصاصی خانواده قائم‌مقام را به عهده داشت. بزرگ‌شدن محمدتقی در خانواده قائم‌مقام در تربیت او نقش بسزایی دارد از طرفی با وضعیت رفاه و آسایش طبقات ممتاز مملکت از نزدیک آشنا می‌شود و شرایط زندگی و رفتارهای این طبقه را لمس می‌کند و از طرف دیگر چون او خود از طبقه عامه جامعه است با محرومیت‌ها و رنج و مشقتی کـه بـر آن طبقه روا می‌شود به‌خوبی آشناست. فرد عادی در این شرایط حتی اگر از استعداد و شعور معمولی برخوردار باشد پدیده‌ای جالب‌توجه و منشأ آثار و نیز تأثیرگذار از آب در می‌آید، چه رسد به امیرکبیر که به گواهی دوستان و دشمنان از نظر هوش و استعداد در سطح نوابغ جهان قرار داشته و فردی کاملاً ممتاز بوده است.

بنا بر روایات منقول و داستان معروف دربارۀ هوش امیرکبیر در دوران کودکی، چنین آمده است امیر برای بچه‌های قائم‌مقام نهار می‌آورده و پشت در اتاق به انتظار تمام‌شدن صرف نهار و بردن ظرف‌ها می‌ایستاده. امیر در همین مدت کوتاه به کلمات معلم که به بچه‌ها درس می‌آموخت گوش می‌داد و هر چه می‌شنید فرامی‌گرفت. یک روز قائم‌مقام برای امتحان از بچه‌هایش هر چه می‌پرسد آنها از عهده پاسخگوئی بـر نمی‌آیند. امیر تقاضای پاسخگوئی سؤالات را می‌نماید و به‌تمامی سؤالات جواب صحیح می‌دهد قائم‌مقام به او می‌گوید که اینها را از کجا آموخته‌ای؟ امیر جواب می‌دهد از پشت در اتاق در آن مدت کوتاه به گفته‌های معلم گوش می‌دادم. قائم‌مقام می‌خواهد به او جایزه بدهد، میرزا تقی‌خان به گریه می‌افتد و می‌گوید در عوض جایزه به معلم دستور بدهید که آن درس‌ها را به من هم آموزش دهد قائم‌مقام از جواب او خوشش می‌آید و دستور به آموزش او می‌دهد.

حکایت دیگری است که روزی قائم‌مقام به سیمای امیر نگاه می‌کند و به او می‌گوید: فرزند؛ در آینده تو مشاغل بزرگی را به دست خواهی آورد و روزی خواهد رسید که اگر دشمنان و کینه‌توزان مزاحمت نشوند در موقعیتی حساس کشتی طوفان‌زده مملکت را از گرداب هلاکت و پریشانی نجات خواهی داد.»