کتاب انسان شناسی سیاسی

کتاب انسان شناسی سیاسی نوشتهٔ کلود ریویر و ترجمهٔ ناصر فکوهی است. نشر نی این کتاب در حوزهٔ انسان‌شناسی را منتشر کرده است.

درباره کتاب انسان شناسی سیاسی

کلود ریویر در کتاب انسان شناسی سیاسی بیان کرده است که امر سیاسی را به‌زحمت می‌توان از سایر روابط اجتماعی تفکیک کرد؛ زیرا این حوزه بیش از آنچه به‌نظر می‌رسد غیررسمی است و همواره پرسش‌هایی را درباره‌ٔ شیوه‌های سازمان‌یافتگی و کنش خود، در سطح فرو - دولتی، دولتی و گاهی در سطح پدرمیراث‌گرایی (پاتریمونیالیستی) و مریدپرورانه مطرح می‌کند. کتاب حاضر به ارائه و بررسی روند پیشرفت مباحث در رشته‌ٔ انسان‌شناسی سیاسی پرداخته است. این بررسی از زمانی که «ژرژ بلاندیه» برای نخستین‌بار در کتابی به همین نام نشان داد که وجود امر سیاسی لزوماً بر وجود دولت اتکا ندارد، آغاز شده است.

این اثر در چهار بخش نگاشته شده که عنوان آن‌ها عبارت است از «مفاهیم و مباحث»، «میدان امر سیاسی در جوامع پیش‌صنعتی»، «ساختارهای سیاسی در حرکت» و «قدرت و امر قدسی». در پایان کتاب واژه‌نامه، اصطلاحات و کتابنامه قرار داده شده‌اند.

خواندن کتاب انسان شناسی سیاسی را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم

این کتاب را به دانشجویان جامعه‌شناسی و انسان‌شناسی پیشنهاد می‌کنیم.

درباره کلود ریویر

کلود ریویر (Claude Rivière) زادهٔ ۲۴ دسامبر ۱۹۳۲، انسان‌شناس فرانسوی و استاد انسان‌شناسی اجتماعی در دانشگاه سوربن  فرانسه است. او به خاطر آثارش در زمینهٔ انسان‌شناسی شهرت فراوانی دارد. «درآمدی بر انسان‌شناسی»، «انسان‌شناسی سیاسی» و «جامعه - انسان‌شناسی ادیان» از جمله آثار این انسان‌شناس فرانسوی هستند.

درباره ناصر فکوهی

ناصر فکوهی زادهٔ ۲۴ اردیبهشت ۱۳۳۵ در تهران، انسان‌شناس، نویسنده و مترجم ایرانی است. او استاد گروه انسان‌شناسی دانشکدهٔ علوم اجتماعی در دانشگاه تهران، مدیر وبگاه «انسان‌شناسی و فرهنگ» و عضو انجمن بین‌المللی جامعه‌شناسی و ایران‌شناسی‌ است. فکوهی دکترای انسان‌شناسی سیاسی خود را در سال ۱۳۷۳ از دانشگاه پاریس دریافت کرد. او آثار متعددی در حوزهٔ انسان‌شناسی دارد و از مهم‌ترین آثار تألیفی او می‌توان به کتاب‌های «تاریخ اندیشه و نظریه‌های انسان‌شناسی»، «انسان‌شناسی شهری» و «پاره‌های انسان‌شناسی» اشاره کرد. «رامین جهانبگلو» در مقاله‌ای در وبگاه «ایندیَن اکسپرس»، ناصر فکوهی را در کنار «سید جواد طباطبایی»، «بابک احمدی»، «حمید عضدانلو»، «موسی غنی‌نژاد» و «فاطمه صادقی» جزو روشنفکران گفتمانی دانسته که در مقابل روشنفکران دهه‌های ۱۳۷۰ و ۱۳۸۰ قرار می‌گیرند. فکوهی در گفت‌وگوها و مقالات خود با نگاهی انسان‌شناسانه به موضوعات متفاوتی همچون جوانان و ازدواج آن‌ها، زنان، مشکلات نظام دانشگاهی، بومی‌گزینی، نقد فیلم‌های داستانی و مستند و وقایع سیاسی خاورمیانه پرداخته است.

بخشی از کتاب انسان شناسی سیاسی

«اصلاح تأثیری عمیق بر بیان سیاسی و شکل‌گیری شهروندی مدرن داشت زیرا از یک سو از دکترین جدایی امر سیاسی از امر دینی (که در قرن هجدهم جان لاک آن را مطرح کرده بود) دفاع می‌کرد و از سوی دیگر از جهت‌گیری لیبرال و سکولار پروتستان‌ها در کشورهای چنددین. به باور لوتر دولت یک واقعیت زمینی است که خداوند به‌وجودش می‌آورد و کلیسا می‌تواند از آن انتظار پشتیبانی داشته باشد، اما نمی‌تواند بر آن کنترلی تعیین‌کننده اِعمال کند. تعهد لوتری به وفاداری نسبت به شهریار در نزد کالوین تا اندازه‌ای تعدیل می‌شود به‌نحوی که او این حق را برای مردم قائل است که در مقابل حکومت‌های بد، یعنی حکومت‌هایی که بنا بر اصول انجیلی حکومت نمی‌کنند، مقاومت کنند. افزون بر این، نوکالوین‌گرایی از راه تشویق اخلاق مسئولیت شخصی که پیش‌درآمدی بر شهروندی دموکراتیک است، سبب گسترش فردگرایی می‌شود. در ایالات متحده، پنداره پیمان دینی مفهوم پیمان سیاسی را بنیان می‌گذارد از خداشناسی اخوت‌گرای مسیحی منشعب شده است، اما باپتیست‌های انگلیسی (یعنی Levellers یا niveleurs) با جان لیلبورن (John Lilburne)، نخستین کسانی هستند که قدرت مشروع را بر اِجماع سوژه‌ها استوار می‌کنند. همان‌گونه که در مورد ملی‌گرایی‌ها خواهیم دید، توسعه پیشرس مذاهب ملی و هویت‌های جماعتی متجانس در کشورهای پروتستان سبب شدند که در این کشورها تعارضی میان کلیسا و دولت به وجود نیاید و اِجماع دموکراتیک با سهولت بیشتری حاصل شود. با وجود این باید توجه داشت که مسیحیت در نمونه‌های اصلاح‌شده خود تنوع زیادی دارد و هر چند پاستورهای پروتستان در ماداگاسکار در حال حاضر در پیشروترین نقطه دفاع از دموکراسی قرار گرفته‌اند و در امریکای لاتین، برعکس، جنبش‌های انجیلی و پانتکوتیست بیشتر جهت‌گیری محافظه‌کارانه و بنیادگرایانه دارند، درحالی‌که خداشناسی آزادیبخش بیشتر در محافل کاتولیک به چشم می‌خورد. در فرانسه، پروتستان‌ها بیشتر به لیبرالیسم و رژیم جمهوری‌خواه تمایل داشتند و سپس به سوی چپ میانه‌رو گرایش یافتند و این امری است که امروز در مناطقی چون لوزر (Lozère) و گار (Gard) با حضور فراوان پروتستان‌ها مشهود است.»