کتاب تداعی آزاد

ویراست دوم کتاب تداعی آزاد (روش و فرایند) نوشتهٔ آنتون ا کریس و ترجمهٔ سحر فرخی است. نشر قطره این کتاب را روانهٔ بازار کرده است. این اثر درمورد روان‌کاوی و روش «تداعی آزاد» سخن گفته است.

درباره کتاب تداعی آزاد

ویراست دوم کتاب تداعی آزاد (روش و فرایند) که ۱۴ فصل دارد، کوشیده است تا نحوهٔ درک نویسنده از روانکاوی و شیوهٔ او در به‌کارگیری آن را توصیف کند. نویسنده معتقد است که صورت‌بندی او و همکارانش از تکنیک روانکاوی، به قوت روش و داده‌هایشان نیست. آنتون ا کریس گفته است که ادبیات روانکاوی شامل توصیفات بالینی ظریف بسیار و طیف بی‌پایانی از جلوه‌های باشکوه خِرَد انسانی است؛ بااین‌حال برای کسی که به‌دنبال توسعهٔ ظرفیت استفاده از روش روانکاوی است، وظیفهٔ سازماندهی روش‌ها، داده‌ها و نظریه‌های دیگران در قالب ترکیبی از آنِ خودش، بسیار دشوار و در مواردی ممنوع است. این نویسنده در کتاب حاضر، رویکرد خودش به روش «تداعی آزاد» را ارائه کرده است. نحوهٔ برخورد او با روش تداعی آزاد به‌عنوان شیوه‌ای که مشاهدات را به هم مرتبط می‌کند، صورت‌بندی‌های نظری و تکنیک روانکاوی، تا حدودی با روشی که او روانکاوی را آموخته، متفاوت است. مانند هر روانکاو دیگر، این نویسنده مجبور بوده است تلفیق خود را بسازد. با او همراه شویم. آنتون ا کریس روش تداعی آزاد را سرمایه‌گذاری مشترک بیمار و روانکاو دانسته است که در خدمت اهداف درمانی بیمار است. بیمار در تلاش است تا تمام افکار، احساسات، آرزوها، حس‌ها، تصاویر و خاطرات را بی‌قیدوشرط و در قالب کلمات بیان کند. روانکاو که توسط تداعی‌های خودش هدایت می‌شود، می‌کوشد در این کار به بیمار کمک کند. پیامدهای پیچیدهٔ حاصل از این سرمایه‌گذاری مشترک، فرایند تداعی آزاد را شکل می‌دهد. در این فرایند، اهداف درمانیْ با ارتقای تداوم زنجیرهٔ تداعی‌ها و افزایش آزادیِ تداعی حاصل می‌شود. در این باره بیشتر بدانید.

خواندن کتاب تداعی آزاد را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم

این کتاب را به دوستداران روان‌شناسی عمومی و حوزهٔ روان‌کاوی پیشنهاد می‌کنیم.

بخشی از کتاب تداعی آزاد

«در میان صورت‌بندی‌های فرایند روانکاوی، آن‌هایی که بر رشد روان‌شناختی متمرکزند جایگاه ویژه‌ای دارند. این صورت‌بندی‌ها، با تأکید بر اختلالات رشدی در آسیب‌شناسی روانی، درمان را فرصتی برای بازنگری در رشد معیوب و تسهیل از سرگیری رشد مختل‌شده می‌دانند. مفهوم فرایند، با مؤلفه‌های متناظری که در طول زمان و از پی هم مشاهده می‌شوند، هم در رشد و هم در درمان اعمال می‌شود. علاوه‌براین، برخی جنبه‌های ویژهٔ فرایند نیز مشترک هستند. برای مثال، در هر دو فرایند [رشد و درمان] حرکت روبه‌جلو معمولاً با اکراه به پیشرفت در تعارض قرار می‌گیرد. تک‌فرزند خانواده ممکن است این آمادگی را داشته باشد که با آمدن یک خواهر یا برادر کوچک‌تر، تمام دستاوردهای رشدی‌اش را، که به‌سختی نیز به‌دست آمده‌اند و او را از یک نوزاد متمایز می‌کنند، کنار بگذارد، درست مانند بیماری بزرگسال در روانکاوی که ممکن است به‌یکباره اشتیاقش به تداعی آزاد را از دست بدهد چون تداعی‌ها قرار است شواهدی ناخواسته را از تعارضی درونی برملا کنند. جنبهٔ دیگری از فرایند، یعنی کارکرد خاص تداعی آزاد در درمان که شامل پیوند دادن کلمات با افکار و احساساتی است که قبلاً خارج از ساحتِ کلام بوده‌اند، همتای خود در فرایند رشد را دارد.

تداعی آزاد بخش مهمی از تجربهٔ روزمره است و از نوجوانی به‌بعد به‌وضوح تأثیری حیاتی بر رشد طبیعی دارد، مثلاً در سوگواری برای گذشته. تداعی آزاد، بیش از درون‌نگری یا نشخوار فکری یا تأمل یا یادآوریِ تنها، ابزاری یکپارچه‌کننده جهت حفظ و گسترش تداوم در رشد فراهم می‌آورد. این نیز پرسشی شایستهٔ توجه است که در دوران کودکی نیز نوعی از تداعی آزاد، که در مراحل مختلف رشدی متفاوت، و متناظر با تداعی آزاد در درمان روانکاوانه است، تا چه حد موردنیاز است؟ منظور من مرور عمدتاً نیمه‌خودآگاهِ تجربه از طریق بازی کردن، یا بهره بردن از رؤیاها و فانتزی‌ها است، مروری که نقش برخی یا تمام کارکردهای تداعی آزادِ بزرگسالان را، هم در درمان و هم در خارج از آن، ایفا می‌کند. هرچند تجربه‌ای در این خصوص ندارم، اما باور دارم که می‌توان شباهت‌های مفیدی بین روند رشد کودکی و روند روانکاوی کودک ترسیم کرد. همان‌طور که معمولاً درمورد چنین ملاحظاتی پیش می‌آید، نحوهٔ بیان سؤال، یعنی شیوه‌ای که با آن باید فرایند رشدی و فرایند درمان را باهم مقایسه کرد، احتمالاً دشوارترین بخش این مسئله است. البته مقصودم این نیست که جایگزینی سادهٔ ملاحظات فرایندهای دوران بزرگسالی با فرایندهای دوران کودکی کافی خواهد بود.»