کتاب زیبایی جانوران

کتاب زیبایی جانوران نوشتهٔ کریستیانه نوسلاین - فولهارت و ترجمهٔ کاوه فیض اللهی است. انتشارات دیدگاه کاوش و سازندگی(دکسا) این کتاب را روانهٔ بازار کرده است.

درباره کتاب زیبایی جانوران

کتاب زیبایی جانوران درمورد تکامل زیباشناسی زیستی سخن گفته است. این کتاب دو بخش دارد؛ «تکامل و زیباشناسی» و «تشکیل رنگ‌ها و نقش‌ها». دنیای جانوران پر از نقش و رنگ است و بسیاری از آن‌ها از دید رنگی لازم برای دیدن این نقش‌ها و رنگ‌ها برخوردارند. جانوران به این وسیله چه پیامی به همدیگر می‌رسانند و این پیام چه کارکردی در زندگی اجتماعی آن‌ها دارد؟ آیا جانوران می‌توانند آنچه را انسان زیبایی می‌نامد، درک کنند؟ اصطلاح زیبایی امروز به‌ندرت در توصیف علمی پدیده‌های زنده به کار می‌رود، اما تردیدی نیست که رنگ‌ها، نقش‌ها، الگوها و آوازهای جانوران از نظر ما انسان‌ها از جنس همان زیبایی‌هایی است که در آثار هنری می‌بینیم. کتاب «زیبایی جانوران» سفری است دلپذیر به تنوع و پیچیدگی زیبایی‌شناسی جانوران. از سفر دریایی اکتشافی کشتی بیگل تا مهاجرت ملانوسوم‌ها، نویسنده کنجکاوی علمی برنده‌اش را بر تکامل و تکوین الگوهای رنگی و نقش و نگارهای جانوران متمرکز کرده است. این کتاب به‌روشنی نشان داده است که چرا مبحث زیبایی باید به علم بازگردانده شود.

خواندن کتاب زیبایی جانوران را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم

این کتاب را به دوستداران مطالعه درمورد جانورها پیشنهاد می‌کنیم.

بخشی از کتاب زیبایی جانوران

«پیدایش سلول‌های رنگدانه‌ساز از سلول‌های بنیادی چندتوان که به یک بند از بدن محدود هستند به‌تازگی و فقط در گورخرماهی کشف شده و هنوز در هیچ جانور دیگری تأیید نشده است. به احتمال زیاد شیوهٔ استقرار سه لایه سلول رنگدانه‌ساز در پوست گورخرماهی در اصل در تمام ماهی‌ها و نیز احتمالاً در دوزیستان و خزندگان یکسان است. از سوی دیگر چیدمان نوارها، و شکل متفاوت سلول‌های رنگدانه‌ساز در این سه لایه، مطلقاً مختص گورخرماهی است. خویشاوندان نزدیک گورخرماهی از نظر شکل ظاهری تفاوت چشمگیری با آن دارند. گورخرماهی به جنس Danio تعلق دارد که عضوی از خانوادهٔ بزرگ Cyprinidae (کپورماهیان) است؛ اعضای اروپایی این خانواده عبارت‌اند از خود کپورها، و زیرخانوادهٔ Leuciscinae (قنات‌ماهیان) که گروهی از گونه‌های آب شیرین با خویشاوندی نزدیک هستند. رنگ همهٔ آنها نقره‌ای است و تعدادی از گونه‌ها باله‌های قرمز دارند. در عوض، اعضای خویشاوند جنس Danio در رودخانه‌های استوایی به‌طرز چشمگیری رنگارنگ هستند و دوستداران آکواریوم به خاطر زیبایی‌شان علاقهٔ بسیاری به آنها نشان می‌دهند. دنیوی مرواریدی به‌کلی فاقد نوار است، و در گونه‌های دیگر این جنس ملانوفورها نوارهای تیرهٔ عمودی می‌سازند. بعضی از آنها روی پس‌زمینه‌ای روشن خال‌های تیره دارند و بعضی دیگر روی پس‌زمینه‌ای تیره خال‌های روشن. در تعدادی از گونه‌ها، باله‌ها نقش‌هایی کاملاً متمایز با رنگ سرخ درخشان دارند که آنها را برای ما (و شاید همچنین برای اعضای گونهٔ خودشان) بسیار تماشایی می‌کند.

از این فراوانی الگوهای متفاوت می‌توان سرنخ‌های مهمی دربارهٔ منطق تشکیل الگو به دست آورد؛ نوارهای موازی در طول بدن فقط در گورخرماهی دیده می‌شود. این نشان می‌دهد که میزان رواج این الگو هیچ ارتباط خاصی به سازوکار تشکیل آنها ندارد. پیوستگی الگو میان بدن و باله‌ها نیز فقط در گورخرماهی دیده می‌شود، و در گونه‌های دیگر نقش‌ونگار باله‌ها با بدن متفاوت است. پوست باله‌ها به لحاظ ساختاری ساده‌تر از پوست بدن است، و این احتمال وجود دارد که توزیع سلول‌های رنگدانه‌ساز نیز در آن از قواعدی متفاوت پیروی کند.

تنوع حیرت‌انگیز الگوهای رنگی در این گونه‌های ماهی که خویشاوندی نزدیکی با هم دارند نشان می‌دهد که با چه سرعتی می‌توانند تکامل یابند. از سوی دیگر، شیوهٔ زندگی و ویژگی‌های ریختی گوناگون آنها در طول زمان نسبتاً مشابه یا درواقع دقیقاً یکسان باقی مانده است. این ضمناً به معنای آن است که برای تشخیص خویشاوند هیچ الگوی هندسی مطلوبی وجود ندارد. بلکه چنین الگوهایی تصادفی هستند، اما ماهی‌ها باید آنها را درست تشخیص دهند تا بتوانند شریک جنسی درست (از گونهٔ خودشان) پیدا کنند. هنوز معلوم نیست که ماهی‌ها از کجا می‌دانند چه شکلی هستند؛ احتمال دارد که در این مورد پای نقش‌پذیری در میان باشد، زیرا آنها در میان دسته‌هایی با ماهی‌های همزاد بزرگ می‌شوند که همه شبیه همدیگرند.»