کتاب کیهان

کتاب کیهان نوشتۀ گروهی از نویسندگان و ترجمۀ حسن سالاری و ویراستۀ مرضیه کاظمی است. انتشارات شهر قلم این دایره‌المعارف را روانۀ بازار کرده است.

درباره کتاب کیهان

زمانی بود که مردم باور داشتند ستارگان، آتش‌بازی‌هایی هستند که قبیله‌های دیگر به آسمان پرتاب می‌کنند. به نظر آن‌ها کیهان صفحه‌ای هموار بود که روی لاک یک لاک‌پشت غول‌آسا قرار داشت. بر پایۀ نظریۀ بطلمیوس (اخترشناس یونانی)، زمین مرکز کیهان بود. از زمان‌های بسیار دور مردم دربارۀ آنچه در آن‌سوی کرۀ آسمانی پنهان است، کنجکاو بودند. این کنجکاوی آن‌ها را به ساخت تلسکوپ‌هایی واداشت که اجسام دور را به‌صورتی شفاف به آن‌ها نشان داد. در این کتاب شما تاریخ کیهان را با تصویرسازی‌ها و عکس‌هایی دیدنی می‌بینید که نشان می‌دهد کیهان چگونه پدید آمد. شما با ماهیت بسیاری از نقطه‌های نورانی که آسمان شب را روشن می‌کند، آشنا می‌شوید و می‌آموزید که فراتر از آن‌ها چه چیزهایی هست. شما در می‌یابید که خورشیدهایی که در فضا قرار دارند، چگونه زاده می‌شوند و می‌میرند. مادۀ سیاه و سیاه‌چاله چیست و جایگاه ما در این هستی بیکران کجا است.

در کهکشان راه شیری و بر پایۀ محاسبه‌های ریاضی و فیزیکی، بیش از ۱۰۰ میلیارد ستاره وجود دارد. این تعداد به این پرسش می‌انجامد که آیا امکان دارد خورشید تنها ستاره‌ای باشد که سیارۀ مسکونی قابل‌سکونت دارد؟ اخترشناسان بیش‌ از پیش متقاعد شده‌اند که احتمال وجود زندگی در جهان‌های دیگر وجود دارد. ما فقط باید آن‌ها را پیدا کنیم. خواندن این کتاب به شما امکان می‌دهد با همسایگانمان در منظومهٔ خورشیدی، یعنی سیاره‌های دیگر بیشتر آشنا شوید و مهم‌ترین ویژگی‌های آن‌ها را بازشناسید. همۀ این اطلاعات که رازهای فضا را آشکار می‌کند، با تازه‌ترین تصویرهای گرفته‌شده با جدیدترین تلسکوپ‌ها همراه شده است. آن‌ها جزئیات بسیاری دربارۀ این سیاره‌ها و ماه‌های آن‌ها مانند آتشفشان‌ها، دهانه‌های برخوردی یافت‌شده در سطح برخی از آن‌ها آشکار می‌کند.

خواندن کتاب کیهان را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم

خواندن این کتاب را به علاقه‌مندان به یادگیری اطلاعات عمومی پیشنهاد می‌کنیم.

بخشی از کتاب کیهان

«لحظه آفرینش

ناممکن است که بادقت بدانیم چگونه کیهان از هیچ پدید آمد. بر پایۀ نظریۀ مهبانگ که بسیاری از دانشمندان آن را پذیرفته‌اند، در آغاز توپ سوزان چگال و بسیار کوچکی بود که فضا ماده و انرژی از آن پدید آمد این رویداد در ۱۳/۷ میلیارد سال پیش رخ داد. بزرگ‌ترین پرسش بی‌پاسخ این است که چه چیزی سبب شد تا نقطه‌ای کوچک از نور (پر شده باانرژی فشرده‌ای که ماده و ضد ماده از آن پدید آمد از هیچ پدید آید. در زمانی بسیار اندک این کیهان جوان گسترش یافت و سرد شد. چند میلیارد سال بعد شکل امروزی خود را پیدا کرده.

نظریۀ تورم کیهانی

گرچه نظریه‌پردازان مهبانگ دریافتند که کیهان به‌صورت توپ بسیار فشرده کوچک و داغ آغاز شد، آنها نتوانستند سبب رشد مبهوت‌کنندۀ آن را بفهمند. در ۱۹۸۱م ، آلن گوت فیزیک‌دان با نظریۀ تورم پاسخی برای این مسئله پیشنهاد کرد. در دورۀ بسیار کوتاهی از زمان کمتر از یک هزارم ثانیه کیهان بیش از یک تریلیون. تریلیون بار رشد کرد نزدیک به پایان این دوره، دما به صفر مطلق رسید.

کیهان شفاف

با آفرینش اتم‌ها و سردشدن سراسری کیهانی که زمانی کدر و چگال بود شفاف شد. الکترون‌ها جذب پروتون‌های هستۀ هیدروژن و هلیوم شدند و با هم اتم‌ها را ساختند. اکنون فوتون‌ها ذره‌های بی‌جرم نور می‌توانستند آزادانه در کیهان حرکت کنند. با سردشدن کیهان تابش یا پرتوزایی همچنان فراوان بود؛ اما این تنها عامل اثرگذار بر کیهان نبود، ماده با نیروی گرانش می‌توانست بر چگالی خودش اثر بگذارد. توده‌های گازی که در این فرایند وجود داشت بزرگ و بزرگ‌تر شدند پس از ۱۰۰ میلیون سال آنها اجسام بزرگ‌تری شدند شکل آنها هنوز معین نشده بود و پیش کهکشان را ساختند. حدود ۵۰۰ میلیون سال پس از مهبانگ، گرانش به نخستین کهکشان‌ها شکل بخشید و درخشش نخستین ستارگان در چگال‌ترین منطقه‌های این کهکشان‌ها آغاز شد. یکی از رازهای حل نشده این است که چرا کهکشان‌ها این چنین در کیهان پخش شده‌اند و چنین شکل‌هایی دارند اخترشناسان با شواهد غیرمستقیم توانسته‌اند تااندازه‌ای پرده از این راز بردارند. آنها می‌گویند که مادۀ تاریک در کیهان وجود دارد که در شکل‌گیری کهکشان‌ها نقش بازی می‌کند.»