کتاب سفر یادگیری

کتاب سفر یادگیری نوشتهٔ جان شوک و ترجمهٔ کاظم موتابیان و مریم دربندی و نوید احمدی است و انتشارات ناب اندیشان آن را منتشر کرده است.

درباره کتاب سفر یادگیری

مدیریت بر پایه lean به مدیران و کارکنانشان امکان ایجاد فرصت‌های گفت‌وگو می‌دهد تا مدیران بتوانند آموزش‌های لازم را از طریق فرایند حل مسئله به کارکنانی که تحت مسئولیت ایشان هستند، منتقل کنند.

اساسِ کتاب سفر یادگیری، بر پایه یکی از تکنیک‌های حل مسئله که مهم‌ترین روش حل مسئله در تویوتا است، قرار دارد. این فرایند حل مسئله که به گزارش A3 مشهور است، همراه با پرورش کارکنانی هرچه تواناتر و آگاه‌تر و پردانش‌تر است. در سیستم تویوتا، چه در گذشته و چه در حال، تمامِ گفت‌وگوها و تجزیه و تحلیل‌ها درباره یک مشکل معین از طریق گزارش A3 هدایت و مدیریت می‌شود.

تعریف گزارش A3 از این قرار است:

استفاده فراگیر از فرایند A3 ، هم روشی استاندارد برای نوآوری، برنامه‌‌ریزی و حل مسئله ارائه می‌کند و هم زیرساختی ایجاد می‌کند برای عمیق‌تر فکر کردن و داشتن دید باز برای پذیرش نظرات مخالف و همگانی کردن این شیوه تفکر در کل شرکت. با این روش شیوه‌ای از یادگیری سازمانی خلق می‌شود که عمیقا در خودِ کار ریشه دارد که این همان یادگیری عملیاتی یا یادگیری از طریق انجام دادن است.

به نقل از جیم ووماک، مدیر عامل موسسه Lean، جان شوک بهترین شخص برای به تصویر کشیدن فرایند A3 است. او معتقد است نویسنده به دلیل سال‌های متمادی فعالیت در شرکت تویوتا هم در مقام مربی و هم در جایگاه یادگیرنده، توانسته است اثری خلق کند که در آن با اشاره‌های ظریف از مکالمه‌هایی که بین مدیر و کارکنان وجود دارد و حتی دیالوگ‌های ذهنی آن‌ها، به بهترین شیوه تمام مراحل برای نوشتن یک گزارش A3 را به خواننده نشان دهد.

کتاب سفر یادگیری به شما کمک می‌کند در فرایند حل مشکلاتتان از آن‌ها یاد بگیرید و به عبارت دیگر هدف، ایجاد عادت‌های سازمانی، عملکردها و الگوهای ذهنی است که می‌توانند کارکنان را ترغیب کنند، توانا کنند و آموزش دهند که چگونه فکر کنند و خلاق باشند. این سیستم مبتنی است بر ایجاد فرصت‌های دائمی برای کارکنان تا بتوانند به طبیعی‌ترین شکل ممکن یاد بگیرند یعنی از طریق تجربه، یادگیری از اشتباهات و شیوه آزمون و خطایِ مبتنی بر برنامه‌.

با به کار بردن اصول تفکر A3 در کتاب سفر یادگیری، مدیران و سازمان‌ها می‌توانند به نتایجی فراتر از انتظارشان دست یابند:

کاربرد کتاب برای مدیران:

– کوچینگ و آموزش کارکنان برای حل مسائل؛

– تعیین مالک برای یک مشکل در سازمان؛

– تخصیص شفاف مسئولیت کارها به کارکنان؛

– دریافت پاسخ‌گویی شفاف در راستای مسئولیتی که به اشخاص سپرده می‌شود؛

– دریافت برنامه‌های کارآمد از زیردستان و منتورینگ کارمندان.

کاربرد کتاب برای سازمان‌ها:

– برای اتخاذ تصمیمات درست؛

– دستیابی به اهداف و به سرانجام رساندن کارهای برنامه‌ریزی‌شده؛

– هماهنگ و هم‌راستا کردن افراد و تیم‌ها در راستای اهداف مشترک؛

– و بالاتر از همه یاد بگیرند چگونه اثربخش، کارآ و بهبوددهنده باشند.

خواندن کتاب سفر یادگیری را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم

این کتاب را به همهٔ مدیران و رهبران سازمان‌ها پیشنهاد می‌کنیم.

درباره جان شوک

جان شوک، مشاهدات و آنالیزهای خود درباره شرکت‌ها، عملیات آن‌ها و سازمان‌های ژاپنی را در اولین تور خود در ژاپن در سال ۱۹۷۷ شروع کرد. همین تور بود که نهایتا منجر به آن شد که جان علاقه‌مند به کار با تویوتا شود. وی ۱۰ سال با تویوتا کار کرد و طی این مدت به انتقال شیوه تولید، مهندسی و سیستم‌های مدیریت آن از ژاپن به شرکا و تامین‌کنندگان فرامرزی آن کمک کرد.

طی همین دوران بود که او عمیقا با تفکر ناب و تولید ناب آشنا شد. این تجربه واقعی اصول ناب در دنیای واقعی و در سازمان‌های مختلف به او کمک کرد تا بتواند به کمک معرفت عمیق نابِ خود به شرکت‌هایی که علاقه‌مند بودند تحول ناب را شروع کنند کمک کند تا با چالش‌های ناب شدن مواجه شوند و به نتایج فوق‌العاده‌ای دست یابند.

جان نویسنده همکار کتاب بسیار مؤثر و کاربردی آموزش دیدن هم هست، کتابی که به معرفی ابزار مهم نقشه‌برداری جریان ارزش می‌پردازد (یکی از ابزارهای کلیدی و کاربردی تویوتا در مسیر بهبود مستمر). او سپس با نوشتن کتاب حاضر یک بار دیگر اسرار سیستم تولید تویوتا و کلید موفقیت آن را در اختیار همگان قرار داد: نوشتن، یادگیری و مدیریت به کمک گزارش A۳.

جان یک انسان شناس صنعتی (industrial anthropologist) است. او در حال حاضر به عنوان مشاور ارشد موسسه لین اینترپرایز (Lean Enterprise) و با همکاری جیم ووماک، دان جونز و خوزه فِررو، به تحقیق و توسعه اصول ناب اشتغال دارد و همزمان در جهت معرفی و پیاده‌سازی تولید ناب با شرکت‌ها و افراد مختلف همکاری می‌کند.

سوابق کاری قبلی او عبارت‌اند از: مدیریت سابق دانشگاه میشیگان و عضو برنامه مدیریت فناوری ژاپن. جان در حال حاضر رهبری دو گروه مشاوره را به عهده دارد: گروه تحولات ناب و شبکه TWI.

جان یک سن‌سه‌ای واقعی شناخته شده است که مشتاقانه دانش و بینش خود را با جامعه ناب اندیشان جهان به اشتراک می‌گذارد.

بخشی از کتاب سفر یادگیری

«پورتر که اکنون درک خوبی از مشکلات و ریشه مشکلات فرایند ترجمه پیدا کرده بود، مشتاق بود سراغ راه‌حل‌ها و حل مشکلات برود. او فکر کرد: "حالا چه اقدام اصلاحی باید پیشنهاد دهم؟"

پورتر ایده‌های مختلفی را که تا کنون کشف کرده بود به ترتیب مرور کرد. او به تجربه آموخته بود که فقط تعداد کمی از مشکلات هستند که به سادگی برطرف شدنی‌اند. اما عمده مشکلات از این قانون پیروی می‌کنند: رفع ظاهریِ مشکلات و عیوب بدون برطرف کردن ریشه آن‌ها همیشه نتیجه‌اش جا به جا شدن مشکل از مکانی به مکان دیگر یا از شکلی به شکل دیگر است.

این اتفاق قبلا هم افتاده بود، مثل مواقعی که مترجم‌ها تصمیم می‌گرفتند مستند اصلی ژاپنی را خودشان اصلاح کنند مثلا بعضی موارد را که به نظرشان مهم نمی‌رسید حذف می‌کردند و در نتیجه این موارد اصلا ترجمه نمی‌شدند. همین تغییرات جزئی ممکن بود باعث راحتی کار مترجم شود اما در عمل باعث بروز اشتباهات و مشکلات جدی در فرایند تولید می‌شدند.

پورتر دریافته بود به نظر می‌رسد بعضی مشکلات خاص کاملا جدا هستند و ارتباطی با سایر فرایندها و کل سیستم شرکت ندارند و ریشه‌های آن‌ها هم کاملا ایزوله هستند. اما اگر به این مشکلات با دقت بیشتری توجه شود، درمی‌یابیم که باز هم حل آن‌ها نیازمند مجموعه‌ای از فعالیت‌ها و فرایندهای بسیار گسترده است که نهایتا کل سازمان را درگیر می‌کند؛ برای نمونه مشکل ترجمه مستندات از این نوع مشکلات خاص بود.

هرچه پورتر بیشتر با افراد درگیر در کار صحبت می‌کرد، می‌توانست ریشه‌های زیرین مشکلات و همچنین ارتباط میان مشکلات را بهتر ببیند و هرچه راه‌های بیشتری برای بهبود بخش‌هایی از سیستم پیدا می‌کرد متوجه می‌شد این تغییرات قطعا بر سایر بخش‌های سازمان نیز تاثیر بیشتری می‌گذارند.

پورتر بعد از در نظر گرفتن تمام ایده‌ها و پیشنهاداتی که جمع‌آوری کرده بود در قسمت اقدامات اصلاحی A۳ خود مجموعه‌ای از فعالیت‌ها را نوشت که همه آن‌ها مربوط می‌شدند به استاندارد کردن واژگان مورد استفاده در آکمی برای تمام مستندات فنی.

او به شدت باور داشت که این رهیافت می‌تواند به بهبودهای موثری در کل سیستم منجر شود. استفاده از واژگان استاندارد می‌توانست سردرگمی موجود در بخش‌ها و کارگاه‌های مختلفِ شرکت را از بین ببرد. چون این بخش‌ها معمولا برای فرایندهای یکسان از واژگان متفاوتی استفاده می‌کردند. برای مثال، معنی واژه پِرِس اگر به صورت اسم بیاید ماشین فشار است اما وقتی به صورت فعل بیاید به معنای اتصال دو قطعه به یکدیگر با نیروی فشار است. البته در مقایسه با سایر واژگان، واژه پِرس یک مثال ساده و کم مسئله است اما سایر واژه‌ها می‌توانند بسیار پیچیده و کاملا وابسته به متن باشند مثلا در ماشین‌های نساجی، برای یک قطعه مشخص گاهی از واژه ماسوره و گاهی از واژه پِرن استفاده می‌شود.»