کتاب تدوین فیلم و ویدئو

کتاب تدوین فیلم و ویدئو نوشتهٔ راجر کریتندن و ترجمهٔ روبرت صافاریان است. نشر مرکز این کتاب در حوزهٔ سینما و تدوین را منتشر کرده است. این اثر از مجموعهٔ «سینما» از این نشر است.

درباره کتاب تدوین فیلم و ویدئو

راجر کریتندن کتاب تدوین فیلم و ویدئو را در هشت بخش نگاشته است. او در این کتاب بیان کرده است که نقش تدوین در فرایند ساخت فیلم کمتر از دیگر عوامل فهمیده و قدر گذاشته می‌شود؛ هرچند دقیقاً در این مقطع است که جادوی فیلم شکل می‌گیرد. تکنولوژی تدوین فیلم شاهد انقلاب گسترده‌ای بوده اسـت. امکان ذخیره‌ٔ دیجیتالی تصویر هم‌زمان بـا دسترسی به ماده‌ٔ خام فیلم‌ها، برای تدوینگران این امکان را فراهم آورده که تصمیمات حوزه‌ٔ تدوین را با چنان سرعتی اجرا کنند که مغز از تصورش ناتوان است. تسلط تدوینگر به فن تدوین هیچ زمان دیگری به اندازه‌ٔ امروز ضروری نبوده است؛ چراکه اگر بر فن خود مسلط نباشند ماشین بر آن‌ها مسلط خواهد شد. راجر کریتندن در این کتاب تدوینگران بااستعداد را به خلق الگوها و ریتم‌های نوآورانه تشویق کرده است. راجر کریتندن نویسندهٔ دو کتاب در زمینهٔ تدوین فیلم و مدرس ارشد تدوین در مدرسهٔ ملی «فیلم و تلویزیون» در انگلستان بوده است. عنوان بخش‌های کتاب تدوین فیلم و ویدیو عبارت است از «چشم‌انداز تاریخی: سیر تحولات تدوین فیلم»، «هنگام فیلم‌برداری تدوین را فراموش نکنید»، «تکامل تکنولوژی: از تدوین دستی تا تدوین دیجیتالی»، «روند تدوین»، «زبان تدوین: شکل دادن به ماده خام و پرداختِ معنا»، «صدا در تدوین»، «تکمیل فیلم: از میکس تا پرده» و «هنر درنیافتنی: برخی از تدوینگران و کارهای آن‌ها».

خواندن کتاب تدوین فیلم و ویدئو را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم

این کتاب را به دوستداران حوزهٔ سینما و تدوینگران سینما پیشنهاد می‌کنیم.

درباره روبرت صافاریان

روبرت صافاریان دانش‌آموختهٔ رشتهٔ کارگردانی و عضو هیئت‌داوران انجمن مستندسازان در سال ۱۳۷۶، هیئت انتخاب دومین جشنوارهٔ مستند کیش ۱۳۷۹، هیئت انتخاب سومین جشنوارهٔ مستند کیش ۱۳۸۰، هیئت داوری چهارمین جشنوارهٔ مستند کیش ۱۳۸۱، هیئت انتخاب بیستمین و بیست‌ویکمین دوره‌های جشنوارهٔ فیلم کوتاه تهران و عضو هیئت‌تحریریهٔ نشریهٔ ادبی و هنری ارمنی‌زبان «هاندس» بوده است. او مسئول بخش «سینمای مستند در جهان» نشریهٔ «سینما - حقیقت» (تخصصی سینمای مستند) و مدرس «تحلیل فیلم» در مؤسسهٔ آموزش عالی سوره (اصفهان) از ۱۳۸۰ تا ۱۳۸۲ بوده است. روبرت صافاریان نگارش و ترجمهٔ ده‌ها نقد و مقاله دربارهٔ سینما و سینمای مستند، در نشریات سینمایی کشور و شرکت در برنامه‌های سینمایی رادیو و تلویزیون به‌عنوان منتقد فیلم و کارشناس سینمای مستند را در کارنامهٔ فعالیت‌های حرفه‌ای خود دارد. کتاب «مصاحبه در فیلم مستند» یکی از آثار مکتوب او است.

بخشی از کتاب تدوین فیلم و ویدئو

«شاید پی‌یرو خله را بتوان نقطه عطف کارنامه سینمایی او دانست. او به عنوان مقدمه فیلم از کلام اِلی فاور در وصف تابلوهای نقاشی ولاسکز که از کتاب تاریخ هنر (۷-۱۹۲۱) او گرفته شده است استفاده می‌کند. بخش مهمی از این متن را فردینان با بازی ژان‌پل بلموندو می‌خواند:

«تنها تجربه او از جهان آن آمیزش‌های مرموزی بودند که با حرکتی پنهانی امّا ناگزیر به شکل‌ها و آهنگ‌ها وحدت می‌بخشیدند ... فضا حاکم مطلق بود. گویی تشعشعی رقیق بر سطح چیزها می‌خزید، از جلوه دیداری‌شان سیراب می‌شد و عطرشان را چونان طنینی به جاهای دیگر می‌برد و در آنجا چون تاریک‌روشن سبک صبحگاهی فضا را پر می‌کرد و همه سازه‌های پیرامون را فرا می‌گرفت.»

در پایان این نقل قول بلموندو را می‌بینیم که در حمام کتاب را برای دخترش می خواند. گدار در جایی مقصود از این نقل قول را توضیح داده است: «این تِم ماست. تعریف آن است ... نباید فقط آدم‌ها را توصیف کرد، بلکه باید چیزهای بین آنها را هم توصیف کرد.» (کایه دو سینما، شماره ۱۷۱، ۱۹۶۵). در صحنه دیگری بلموندو به ساموئل فولر کارگردان آمریکایی می‌گوید: «همیشه دلم می‌خواسته بفهمم سینما چیه.» با ترجمه جواب فولر توسط دختری به فرانسه بر آن تأکید می‌شود. او می‌گوید: «فیلم مثل میدان جنگه ـــ عشق ـــ نفرت ـــ تحرک ـــ خشونت ـــ مرگ ـــ در یک کلام «احساسات»». شخصیتی که بلموندو نقشش را بازی می‌کند در پاسخ می‌گوید: «اوه!». این مکالمه در یک نما اتفاق می‌افتد که در آن فولر و دختر مترجم در دو طرف بلموندو قرار گرفته‌اند. جای گفت‌وگو مهمانی‌ای است که در آن همه تصویرها و گفت‌وگوها درباره کلیشه‌های رسانه‌های تبلیغاتی هستند. گدار نشانه‌های معتنابهی در اختیارمان می‌گذارد که روایت ظاهری را چگونه تلقی کنیم. او بارها جریان رویدادها را قطع می‌کند تا به ما یادآوری کند به داستان به عنوان داستان علاقه‌ای ندارد. همان وقت که بلموندو و آنا کارینا با ماشین به طرف ریویرا می‌روند، بلموندو یک آن برمی‌گردد و خطاب به دوربین چیزی می‌گوید. کارینا از او می‌پرسد دارد با کی حرف می‌زند، و او جواب می‌دهد: «با مخاطب.»

با این همه، گدار یکجانبه از تدوین طرفداری نمی‌کند. در این فیلم و فیلم‌های دیگرش مانند تعطیلات پایان هفته (۱۹۶۷)، آگاهی او از اینکه تماشاگر چه وقت انتظار برش را دارد، به او این امکان را می‌دهد که با برش نزدن، آگاهی ما به حضور رسانه را تحریک کند. گاهی هم با طراحی حرکت دوربین یا ورود آدم‌ها به کادر و خروج آنها از آن، از کات زدن اجتناب می کند. اعتماد به نفس او که ناشی از آگاهی‌اش به عملکرد تدوین است، به او اجازه می‌دهد این گونه به خواست خود فرایند فیلمسازی را به بازی بگیرد.»