کتاب حق بر ورزش زنان

کتاب حق بر ورزش زنان نوشتهٔ احمدرضا رضایی است و نشر بید آن را منتشر کرده است. این کتاب درصدد بررسی حقوق زنان در رابطه با ورزش‌کردن است.

درباره کتاب حق بر ورزش زنان

امروزه ورزش به عنوان یک پدیدهٔ اجتماعی در دنیا و از جمله در کشور ما پذیرفته شده است و با استقبال خوبی روبه‌رو شده و به‌عنوان یک ابزار چندبعدی با تأثیرات گسترده، جایگاه و نقش خود را در اقتصاد، سلامتی افراد، گذراندن اوقات فراغت سالم و لذت‌بخش، روابط اجتماعی، پیشگیری از مفاسد اجتماعی و انحرافات اخلاقی رو به گسترش در جامعه و کاربردهای عدیده‌ٔ دیگر متجلی ساخته است. در حدود ۱۵۰ سال پیش، از شرکت زنان در فعالیت‌های ورزشی ممانعت به عمل می‌آمد، همان‌طور که آنان از شرکت در جامعه، بازار کار و سیاست باز داشته می‌شدند. امروزه نیز در بیشتر جوامع، زنان از فرصت‌هایی برابر برای شرکت در فعالیت‌های ورزشی محروم بوده و با محدودیت‌هایی مواجه‌اند. محدودیت‌های ساختاری و مدیریتی، محدودیت‌های مالی و امکاناتی، محدودیت‌های انسانی و تخصصی و محدودیت‌های فرهنگی و اجتماعی از جملهٔ آن محرومیت‌ها هستند. در این زمینه، تربیت بدنی و ورزش بانوان در جمهوری اسلامی ایران اهمیت خاصی دارد؛ چراکه علاوه بر وجوه اشتراک آن با ورزش مردان و تأثیر مشترکی که بر سلامت و نشاط هر دو جنس زن و مرد دارد، با توجه به اوامر و نواهی دین، حدود و ضوابط برای آن تعیین شده است. بررسی میزان رشد کنونی ورزش بانوان در عرصه‌های داخلی و خارجی، گواه پیشرفت نسبی ورزش بانوان ایرانی است، اما نمی‌توان این واقعیت را نادیده گرفت که در مقایسه با ورزش مردان یا بانوان دیگر کشورها از رشد خوبی برخوردار نبوده است. به طور مثال، در مسابقات ورزشی سال‌های اخیر، ورزش بانوان تنها سه شرکت‌کننده در بازی‌های المپیک، یک شرکت‌کننده در بازی‌های المپیک زمستانی و تنها در سه رشتهٔ ورزشی در مسابقات پارالمپیک سهمیه کسب کرده است. از میان ۴۴ فدراسیون فعال در بخش بانوان، تنها موفق به تصدی یک پست ریاست فدراسیون و از میان بیش از هزار هیئت ورزشی استانی تنها ۳۶ پست ریاست هیئت را کسب کرده‌اند، عدم کسب مدال در مسابقات المپیک و پارالمپیک، عدم کسب مدال طلا در مسابقات جام جهانی و قهرمانی آسیا، کسب تنها یک مدال در مسابقات غرب آسیا و کسب تنها یک مدال طلا از مجموع ۲۰۶ مدال طلای توزیع‌شده در بخش بانوان بازی‌‌‌‌‌‌های آسیایی گوانجو، از جمله موارد در این زمینه است. به‌علاوه، مطالعه و بررسی تحقیقات انجام‌گرفته نشان می‌دهد که تقریباً همهٔ یافته‌های پژوهشی در زمینهٔ تربیت بدنی و ورزش بانوان در ایران بیانگر آن است که دختران و زنان ایرانی در انجام فعالیت‌های ورزشی با محدودیت‌ها و مشکلات مواجه هستند. کتاب حق بر ورزش زنان درصدد بررسی حقوقی این موضوع است؛ اینکه حق بر ورزش زنان در اسناد بین‌المللی مورد اشاره قرار گرفته است؟ اینکه از منظر حقوقی وضعیت حضور زنان در مجامع ورزشی بین‌المللی چگونه قابل ارزیابی است؛ اساسا حق بر ورزش برای زنان در حقوق ایران در مقایسه با کنوانسیون‌ها و اسناد بین‌المللی چگونه است؟ اسناد بالادستی و قوانین عادی حقوق ایران چه رویکردی در این خصوص دارند؟ این حق با چه چالش‌هایی مواجه است و راهکارهای مشکلات موجود چیست؟ امروزه در حوزهٔ روابط بین‌الملل و روابط سیاسی، ورزش آیینهٔ تمام‌نمای یک کشور را ایفا می‌کند. توفیق زنان ورزشکار در این‌بین، نشانه‌ای از توفیق آن کشور برای مقابله با سیاست‌های تبعیض‌آمیز جنسیتی است. رشد و گسترش ورزش زنان، معرف معتبری از اهتمام دولت‌ها برای فراهم‌آوردن برابری و عدالت در توزیع امکانات بین رنان و مردان و ایجاد فرصت بروز استعداد و خلاقیت برای بخش عمده‌ای از جمعیت محروم جامعه است. بدیهی است که در صورت حمایت برنامه‌ریزان و مسئولین کشور از ظرفیت ورزش زنان و توجه به تأثیرات آن در حوزه‌های سلامت، فرهنگ، اقتصاد، سیاست و... می‌تواند از نقاط مؤثر و موردتوجه جهانی در معرفی جامعه آرمانی انقلاب اسلامی ایران یعنی تمدن نوین اسلامی باشد. از طرف دیگر، درنتیجهٔ جهانی‌شدن ورزش، حقوق جدیدی در این عرصه پدید آمده‌اند که تعریف و تبیین آن‌ها به جهت تأمین خلأهای قانونی موردنیاز یا پیش‌بینی تدابیر لازم، از جهت کارآمدسازی مسئولان در مدیریت این عرصه ضروری است. در غیر این صورت ایجاد احساس بی‌عدالتی در مخاطبان آن و افزایش فشارهای حقوق بشری بر کشور دور از انتظار نخواهد بود. 

کتاب حق بر ورزش زنان از سه فصل تشکیل شده است؛ فصل اول به کلیات اختصاص دارد. در فصل دوم از حق ورزشی زنان و چالش‌ها بحث شده و در فصل سوم به حضور زنان در ورزشگاه‌ها پرداخته شده است.

خواندن کتاب حق بر ورزش زنان را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم

این کتاب را به پژوهشگران رشتهٔ تربیت‌بدنی، قانون‌گذاران و مسئولان امور ورزشی پیشنهاد می‌کنیم.

بخشی از کتاب حق بر ورزش زنان

«عدل به معنای دادگری، انصاف، نهادن هر چیزی به جای خود، حد متوسط میان افراط و تفریط مقابل ظلم و جور است. در اندیشه افلاطون در یونان باستان، عدالت به معنای تناسب با طبیعت و فضایل دیگر و حد وسط نقطۀ تعادل سه قوۀ خرد، غضب و شهوت در انسان میباشد. در سطح اجتماعی نیز از دیدگاه وی عدالت به مفهوم تناسب و قرار گرفتن افراد جامعه در طبقات خاص خود است. یعنی در طبقات فرمانروایان، نگهبانان و توسط مردم. از نظر ارسطو عدالت به معنای معامله برابر با افراد برابر و معامله نابرابر با افراد نابرابر است به تعبیر دیگر توزیع امکانات و مناصب بر اساس شایستگی و لیاقت‌ها است. (بیات، ۱۳۸۱: ۳۷۶- ۳۷۵)

در ادبیات مطالعات زنان برای اشاره به ویژگیهایی به کار میرود که در نتیجه تأثیر عوامل اجتماعی و فرهنگی در هر یک از دو جنس مرد و زن به طور متفاوت بروز میکند و در مقابل از واژۀ «جنس» ویژگیهای زیست شناختی متفاوت مرد و زن است. (ستان، ۱۳۸۸: ۳) در روانشناسی نیز «نقش جنسی» مجموعه‌ای از رفتارها و گرایشهای فرد است که با «جنسیت» وی هماهنگ باشد. به عبارت دیگر نقش جنسی به رفتارهای ویژۀ پسر و دختر بر میگردد و مواردی نظیر عادات و رسوم، الگوی لباس، انتخاب اسباب بازی و نوع بازی را در بر دارد. بنابراین در یک جمع بندی میتوان مفهوم عدالت جنسیتی را چنین تعریف نمو د عدالت جنسیتی یعنی رعایت تناسب زنان و مردان در دسترس ی به همه امکانات فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی به گونهای که هر یک از دو جنس متناسب با خصایص زنانه یا مردانه از همه امکانات برخوردار باشد و هیچ گونه ستم یا اجحافی در حق آنان وارد نشود.»