کتاب اساسی گرایی در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران

کتاب اساسی‌گرایی در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران اثری در زمینه قواعد و قوانین حقوق بشری و انعکاس آن در قانون اساسی ایران و ضروت و جایگاه آن است که احمدرضا رضایی نوشته است و نشر بید آن را منتشر کرده است.

درباره کتاب اساسی گرایی در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران

قانون اساسی مسائل زیربنایی کشور من‌جمله ساختار حکومت‌، حقوق ملت را مقرر می‌کند و یکی از مسائل اساسی در قسمت حقوق ملت حرمت مسکن افراد است. قانون اساسی میثاق میان ملت و دولت‌ و بـیانگر نهادها و مناسبات سیاسی، اجتماعی و اقتصادی جامعه و حقوق و آزادی‌های اساسی ملت و ترسیم‌کننده چارچوب نظام حکومتی‌ است. طبیعتا نظام حکومتی که بر مبنای قانون اساسی پذیرفته شـده از‌ سـوی‌ مـلت‌ تشکیل‌ می‌شود باید در جهت حفظ و حراست از قانون اساسی و اجـرای‌ مـقررات آن همت گمارد. حقوق ملت از مباحث محوری نظام‌های مختلف سیاسی است که در قانون‌های اساسی عموم کشورها بر آن تاکید می‌شود.

از سوی دیگر در جهان امروز یکی از مهم‌ترین مشخصه‌های نظام بین الملل، حمایت جهانی از حقوق بشر است که پایبند بودن و نبودن به آن بر حیثیت و اعتبار دولت‌ها نزد دیگر بازیگران بین‌المللی اثر مستقیم و مهمی دارد. این مسئله، سبب می‌شود تا بسیاری از کشورها در سیاست خارجی خود حقوق بشر را مورد لحاظ قرار دهند، به گونه‌ای که ادارات حقوق بشر در وزارت خارجه بسیاری از کشورها ایجاد شده و دولت‌ها به طور جدی مسئله حقوق بشر را مورد بررسی قرار داده، نسبت به الحاق به کنوانسیون‌های حقوق بشری و یا حتی پیشنهاد عقد یک کنوانسیون جدید در رابطه با حمایت از حقوق بشر به طور جدی عمل کنند. حقوق بشراساسی‌ترین وابتدایی‌ترین حقوقی است که هر فرد به طور ذاتی و فطری به صرف انسان بودن ازآن بهره مند می‌شود. مطابق اعلامیه جهانی حقوق بشر و سایر اسناد بین‌المللی این حقوق ویژگی‌های همچون جهان شمولی، سلب نشدنی، انتقال ناپذیری، عدم تبعیض و برابرطلبی را دارند. از این رو به تمامی افراد در هر جایی از جهان تعلق دارد و هیچ کس را نمی‌توان به صرف منطقه‌ای جغرافیایی که در آن زیست میکند از حقوق بشر محروم کرد. این حقوق شامل حقوق طبیعی یا حقوق قانونی است که درقوانین ملی و بین‌المللی موجود می‌باشد

اهمیت حقوق بنیادین بشر به اندازه‌ای است که در نظام‌های سیاسی مختلف تلاش شده است، قواعد مختلف در قانون اساسی منعکس شود که می‌توان آن را اساسی‌سازی اصول حقوق اداری نام گذاشت. حقوق ملت از مباحث محوری نظام‌های مختلف سیاسی است که در قانون‌های اساسی عموم کشورها بر آن تاکید می‌شود. قانون اساسی میثاق میان ملت و دولت‌ و بـیانگر نـهادها و مناسبات سیاسی، اجتماعی و اقتصادی جامعه و حقوق و آزادی‌های اساسی ملت و ترسیم‌کننده چارچوب نظام حکومتی‌ است. مبحث اساسی که در این کتاب مورد بررسی قرار گرفته این است که اساسی‌سازی حقوق بنیادین در قانون اساسی ایران چه جایگاهی دارد؟ به عبارتی اساسی‌سازی در قانون اساسی ایران تا چه اندازه مورد توجه قرار گرفته است؟

کتاب اساسی گرایی در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران از سه فصل تشکیل شده است. فصل اول به کلیات اختصاص دارد. در فصل دوم اساسی‌سازی حقوق بنیادین سیاسی و قضایی مورد بررسی قرار گرفته و در فصل سوم از اساسی‌سازی حقوق اجتماعی و حقوق اقتصادی بحث شده و در نهایت جمع بندی از همه مباحث کتاب بیان شده است.

خواندن کتاب اساسی گرایی در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم

تمام کسانی که دوست دارند با قوانین حاکم بر ایران آشنا شوند و جنبه‌های مختلف آن را مورد تدقیق و بررسی قرار دهند می‌توانند از این اثر استفاده کنند. به ویژه پژوهشگران رشته حقوق مخاطبان این کتاب‌‌اند.

بخشی از کتاب اساسی گرایی در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران

بدنبال تصویب اعلامیه جهانی حقوق بشر، مفهوم آن توسعه یافته و حقوق بین‌الملل بر مبنای فردگرایی توسعه و تدوین می‌یابد. بنابراین مسئله حقوق بشر مهم‌ترین تحول حقوق بین‌الملل در قرن بیستم می‌باشد. حقوق بشر رابطه انسان (و امروز حتی گروه‌ها) را با دولت و نهادهای وابسته به دولت را ملاک قرار داده و آن را تنظیم می‌نماید، از افراد و یا گروه‌ها در مقابل دولت حمایت کرده و رعایت حقوق آنها را از سوی دولت و یا نهادهای وابسته به دولت می‌خواهد. بر اساس قواعد و مقررات حقوق بشر، انسان‌ها اصولاً حق دارند نه تکلیف. تکلیف بر عهده دولتی است که ملزم به رعایت حقوق بشر است. این حقوق، همه افراد انسانی را صرف نظر از رنگ، نژاد، جنس، مذهب و...در همهٔ زمان‌ها و مکان‌ها و تحت هر شرایطی زیر چتر حمایت خود قرار می‌دهد. با در نظر گرفتن اسناد بین‌المللی بشری و متون معتبر حقوق بشری، می‌توانیم این حقوق را بدین صورت تعریف کنیم: «حقوق بشر مجموعه‌ای از قواعد و مقررات حقوقی بین‌المللی است که در همهٔ زمانها و مکان‌ها از مقام، منزلت. کرامت انسانی تمام افراد و یا گروه‌ها صرفاً بدلیل اینکه انسانند، در مقابل همهٔ دولت‌ها حمایت می‌کند.»

نگاهی گذرا به تاریخ حیات انسان‌ها این موضوع را نشان می‌دهد که اگر چه تدوین اعلامیه حقوق بشر، پدیده‌ای نوین است، اما حقوق مذکور در آن قدمتی بس طولانی دارد. چنان که قدیمی ترین، جامع‌ترین و جهانی‌ترین قوانین در کشور بابل به دست حمورابی که از قبل از میلاد در این کشور سلطنت می‌کرد، تدوین و تنظیم شده است. او پس از فتوحات و جنگ‌های فراوان برای از بین بردن تبعیض‌ها و بی عدالتی‌ها دستور داد، منشوری جهانی تنظیم و به مورد اجرا در آید. این منشور که روی سنگ‌هایی حک شده و در معابر عمومی قرار داده شده بود، دارای (۲۸۲) ماده و در اکثر امور فردی، اجتماعی، سیاسی، مدنی و... قوانین نسبتا کاملی داشته است. بعد از حمورابی، کوروش کبیر موسس سلسله هخامنشی پادشاهی به شمار می‌رود که پس از فتح بابل منشوری صادر کرد و برخی از حقوق و آزادی ها، مانند آزادی عقیده و ایمان را به مردم آن سامان اعطا کرد.

حقوق رم با قدمت تاریخی خود، در حقیقت مبنای حقوق اکثر کشورهای قاره اروپا می‌باشد. «الواح دوازده گانه از جمله آثار تاریخی به جای مانده از حقوق رم به دنبال، بی عدالتی‌های حکومت طبقه اعیان و اعتراض گسترده طبقه عامه برای تحصیل پیش از میلاد یک هیات ده نفری برای تنظیم و تدوین - حقوق برابر، در سال ۴۵۱- ۴۵۰ الواح دوازده گانه انتخاب شدند. الواح دوازده گانه مجموعه‌ای از قواعد اساسی برای یک جامعه ساده کشاورزی، در زمینه‌های حقوق عمومی، خصوصی، یکفری، مذهبی و نیز آ یین دادرسی بر مبنای عرف و عادت است