کتاب پژوهش کاربردی در تعلیم و تربیت

کتاب پژوهش کاربردی در تعلیم و تربیت نوشتۀ علی سیدطاهرالدینی است. این کتاب را انتشارات آرمان رشد منتشر کرده است.

درباره کتاب پژوهش کاربردی در تعلیم و تربیت

کتابی که در پیش رو است نگاهی دوباره به فرایند پژوهش عملی در تعلیم‌وتربیت می‌باشد. چون نگارنده قریب ۱۲ سال در دوره‌های آموزش عالی ضمن خدمت معلمین و مراکز تربیت‌معلم، دانشگاه‌ها افتخار تدریس روش‌های تحقیق و تحقیق عمل را داشته و به طور محسوس در جریان مسائل و مباحث این رویکرد قرار گرفته، لذا تجربیات حاصل از تدریس در این سال‌ها از قوی‌ترین انگیزه مؤلف در نگارش کتاب مذکور بوده است. به‌هرتقدیر بحث پیرامون روش‌شناسی پژوهش‌های تربیتی در طی تدریس در مراکز تربیت‌معلم و کلاس‌های آموزش ضمن خدمت، نگارنده را به اعتقاد عمیق و این باور قطعی رساند که ایجاد تحول در الگوهای یاددهی - یادگیری و پی‌ریزی نظام تعلیم‌وتربیت پویا و کارآمد فقط از طریق ترویج و تشویق رویکرد اقدام‌پژوهی در بین معلمین، مدیران و برنامه‌ریزان آموزش‌وپرورش امکان‌پذیر است ازآنجایی‌که معلمین و مدیران در نوک پیکان سازمان آموزش‌وپرورش کشور قرار گرفته‌اند، تنها با مسلح شدن به دیدگاه‌های پژوهشی و آشنایی با روش‌های اقدام‌پژوهی و حس ضرورت آن، می‌توانند واقعیت‌ها و پدیده‌های محیط کاری خود را بشناسند و در راستای نیازهای جامعه، اقدام به تغییر و اصلاح خود و سازمانشان نمایند. شاید بتوان گفت عنوان معلم، محقق و پژوهنده تنها با آموختن علم، احکام و نتیجه‌گیری‌های آن نیست، بلکه درک ماهیت آن در عمل و انجام‌وظیفه مشخص می‌شود. زیرا سنگ محک معلومات انسان عمل است. تمام تلاش فکری و مادی انسان در نقطه‌ای به ثمر می‌نشیند که در آن جا اندیشه و عمل به هم رسیده و درهم‌آمیخته و ادغام شده باشند. یعنی هر نوع دستاورد بشری مظهری از تجسم و تجسد عینی تئوری و عمل انسان است و بین این دو مقوله پیوندی ناگسستنی وجود دارد.

خواندن کتاب پژوهش کاربردی در تعلیم و تربیت را به چه کسی پیشنهاد می کنیم؟

این کتاب برای مخاطبینی مناسب است که به نظریه‌های آموزش‌وپرورش و خودیاری و موافقت علاقه دارند.

بخش‌هایی از کتاب پژوهش کاربردی در تعلیم و تربیت

علم چیست؟

امروزه در زبان پارسی و عربی کلمه «علم» به دو معنای متفاوت بکار برده می‌شود و غفلت از این دو کاربرد اغلب به مغالطاتی عظیم انجامیده است.

۱. معنای اصلی و نخستین علم، دانستن در برابر ندانستن است. به همه دانستنی‌ها صرف‌نظر از نوع آنها علم می‌گویند و عالم به کسی می‌گویند که جاهل نیست و مطابق این معنا، اخلاق، ریاضیات، فقه، دستور زبان، مذهب، زیست‌شناسی و نجوم همه علم‌اند و هر کس یک یا چند رشته از آن‌ها را بداند عالم دانسته می‌شود و کلمه knowledge در انگلیسی معادل این معنای علم است.

۲. کلمه علم در معنای دوم منحصراً به دانستنی‌هایی اطلاق می‌شود که بر تجربه مستقیم حسی مبتنی باشند. علم در اینجا در برابر جهل قرار نمی‌گیرد بلکه در برابر همه دانستنی‌هایی قرار می‌گیرد که آزمون‌پذیر نیستند، اطلاق (دانش خوبی‌ها و بدی‌ها) متافیزیک (دانش احکام و ...) عرفان (تجارب درونی و شخصی) منطق (ابزار هدایت فکر) فقه، اصول، بلاغت و...همه بیرون از علم به معنای دوم آن قرار می‌گیرند و همه به معنای علم‌اند که (sciences) در انگلیسی معادل این به معنای علم‌اند. ولی دیدگاه جدید معتقد است به این که علم چیست؟ نمی‌توان به‌آسانی جواب داد. در واقع علم مستقیماً تعریف‌پذیر نیست. در ارتباط به علم دو دیدگاه وسیع وجود دارد: دیدگاه ایستا و پویا. دیدگاه ایستا دیدگاهی که اکثر افراد عادی و دانشجویان از آن متأثرند، بیانگر این است که علم فعالیتی است که اطلاعات نظام‌یافته‌ای را در ارتباط با جهان فراهم می‌سازد از طرف دیگر، دیدگاه پویا علم را بیشتر به‌عنوان فعالیت، یا آنچه که دانشمندان و پژوهشگران انجام می‌دهند در نظر می‌گیرد. البته، وضع فعلی دانش مهم است اما اساساً به این خاطر مهم است مبنایی برای پژوهش بیشتر و نظریه علمی جدیدتر تلقی می‌شود این را دیدگاه اکتشافی می‌نامند .