کتاب فلسفه علم

کتاب الکترونیکی «فلسفه علم» نوشتهٔ سمیر اکاشا با ترجمه حسین عزیزطائمه و سودابه خادمی در انتشارات دوران چاپ شده است. سمیر اکاشا یا سمیر عکاشه استاد فلسفه علم در دانشگاه بریستول است. عکاشه همچنین عضو فرهنگستان بریتانیا و رئیس انجمن فلسفه علم اروپا است. موضوعات مورد علاقهٔ او فلسفه زیست‌شناسی، پرسش‌های بنیادی و مفهومی مرتبط با نظریه تکامل، به‌ویژه مساله سطح انتخاب است. او در سال ۲۰۰۶ کتابی به نام فرگشت و سطوح انتخاب را نوشت و سه سال بعد برنده جایزه لاکاتوش شد. این جایزه به کتاب‌های انگلیسی زبانی داده می‌شود که نقش ممی در فلسفه علم ایفا کرده باشند.

درباره کتاب فلسفه علم

این کتاب مقدمه ای کوتاه بر فلسفه علم معاصر است که مضامین اصلی این شاخه از فلسفه را در بر میگیرد. نویسنده در ابتدا نگاهی کوتاه به تاریخ علم می اندازد و سپس مفاهیمی از قبیل استدلال علمی،تبین علمی،انقلاب علمی و نیز رئالیسم علمی و ضدرئالیسم را بررسی می‌کند. کتاب فوق از ۷ بخش تشکیل شده است و به طور خلاصه می‌توانیم بگوییم که پس از مطالعه آن می‌توانیم به این نکته پی ببریم که علم چیست، ساختار استدلال‌های علمی به چه صورت است و تبیین در علم چه معنایی دارد. 

 یکی از مهم‌ترین مباحثی که در کتاب فلسفه علم مورد بررسی قرار می‌گیرد واقع گرایی و ضدواقع گرایی در علم است که به مسئله معناشناسی و تعیین ناقص می‌پردازد. او همچنین بخشی از کتاب خود را به برخی مباحث فلسفی مربوط به این یا آن علم خاص اختصاص می‌دهد. مسائلی مانند طبقه‌بندی در زیست‌شناسی و ماهیت زمان و مکان در فیزیک.

 اکاشا در آخرین فصل کتاب به مواردی از تعارض علم و دین اشاره می‌کند و در نهایت به این سوال می‌پردازد که آیا علم مفید است؟

کتاب فلسفه علم را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم

این کتاب به علاقه‌مندان به تاریخ و فلسفه علم و فلسفه دین پیشنهاد می‌شود.

بخشی از کتاب فلسفه علم

یکی از مهم ترین اهداف علم. آزمون و تبیین آن چیزی است که در جهان اطراف ما روی می دهد. گاهی تبیین ها را برای منظورهای عملی می خواهیم. مثلاً ممکن است بخواهیم بدانیم چرا لايه اوزون به این سرعت از میان می رود به جای اينکه تلاش کنیم و کاری دراین مورد انجام دهیم. در موارد دیگر تبیین های علمی را صرفاً برای ارضای کنجکاوی فکری خود جستجو می کنیم می‌خواهیم درباره کار جهان بیشتر بفهمیم. از نظر تاریخی، هر دو هدف انگیزه جستجوی تبیین علمی بوده اند. علم مدرن اغلب در هدف خود برای ارائة تبیین موفق بوده است. مثلاً شیمی دان ها می توانند توضیح دهند چرا سدیم وقتی می سوزد؛ زرد می شود. ستاره شناسان می توانند توضیح دهند چرا کسوف در زمانی که روی می دهد. اتفاق می افتد. اقتصاددانان می توانند توضیح دهند چرا ارزش ین در دهة ۱۹۸۰ سقوط کرد. زنتیک دانان می توانند توضیح دهند چرا تاسی در مردان خانواده ارثی است. نوروفیزیولوژیست ها می توانند توضیح دهند چرا محرومیت شدید از اکسیژن موجب آسیب مغزی می‌شو. احتمالا می‌توانید به مثال‌های متعدد دیگری از تبیین‌های موفق علمی کنید اما تبیین علمی به طور دقیق چیست؟ معنای اینکه پدیده‌ای را می‌توان با علم تبیین کرد به طور دقیق چیست؟ این پرسشی است که فیلسوفان را از زمان ارسطو به خود مشغول کرده است. اما نقطه حرکت ما توصیف مشهوری از تبیین علمی است که فیلسوف آمریکایی، کارل همپل در دهه 1950 مطرح ساخته است. توصسف همپل را به دلایلی که روشن خواهد گردید به نام مدل تبیین قانون فراگیر می‌شناسند.