کتاب ترمینولوژی تحلیلی فیلم نامه

کتاب ترمینولوژی تحلیلی فیلم نامه نوشته شاهپور شهبازی این کتاب کاربردی برای علاقه‌مندان به فیلمنامه‌نویسی را نشر چشمه منتشر کرده است.

درباره کتاب ترمینولوژی تحلیلی فیلم نامه

در این کتاب سعی شده به این سوالات پرداخته شود آیا در حوزهٔ فیلم‌نامه می‌توانیم دارای ترمینولوژی واحد باشیم؟ این ترمینولوژی تا چه اندازه می‌تواند قانع‌کننده و کاربردی باشد؟ هدف این کتاب این نیست که تعریف مفاهیم اجماع‌پذیر باشند، بلکه هدف این است که چالش بر سر مفاهیم به منزلهٔ گفتمانِ فیلم‌نامه‌نویسی آغاز شود، البته نه‌فقط به شکل سادهٔ مصرف مفاهیم. در واقع، باید نوعی سازمان‌دهی رویکردها برای عرضهٔ محتوا صورت گیرد تا در فرآیندِ چالش، امکان تولید اصطلاحات فرهنگ فیلم‌نامه‌نویسی ایجاد شود.

به همین علت در این کتاب نویسنده تلاش کرده‌ است نخست دربارهٔ هر مفهوم نظر سایر تئوریسین‌ها را نقل کند و سپس، با شک در صحت‌وسقم مفاهیم، از طریق ایجاد پرسش، امکانِ نقد آن‌ها را فراهم کند. از رهگذر این شک و نقد پیشنهادهای تازه‌ای را مطرح کرده‌ است که می‌تواند مجاب‌کننده باشد یا خیر. طبیعی است این پیشنهادها در راستای پروژهٔ ترمینولوژی تحلیلی فیلم‌نامه گام اول محسوب می‌شود. کتاب ترمینولوژی تحلیلی فیلم‌نامه را با تعریف مفهوم ساختار، که بنیادی‌ترین مفهوم فیلم‌نامه‌نویسی است. 

خواندن کتاب ترمینولوژی تحلیلی فیلم نامه را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم

این کتاب را به تمام علاقه‌مندان به فیلمنامه‌ نویسی پیشنهاد می‌کنیم.

بخشی از کتاب ترمینولوژی تحلیلی فیلم نامه

یکی از مهم‌ترین مفاهیم فیلم‌نامه ساختار است. در حوزهٔ تئوریِ فیلم‌نامه‌نویسی، ساختارگرایی شامل تئوری‌هایی می‌شود که به برداشت روایتِ سینمایی از بوطیقای ارسطو وفادارند و تلاش کرده‌اند در چارچوب ترمینولوژیِ سینمایی به تعریف عنصر دگرگون‌ناپذیری نایل آیند که از مهم‌ترین نحله‌های آن در فیلم‌نامه‌نویسی با عنوانِ "ساختار سه‌پرده‌ای" شناخته شده است.

اولین تئوریسین ساختار سه‌پرده‌ای در فیلم‌نامه‌نویسی سید فیلدِ امریکایی است که در سال ۱۹۷۹ با انتشار کتاب چگونه فیلم‌نامه بنویسم به تشریح و تبیین این تئوری پرداخت. نقطهٔ اشتراک تمام تئوریسین‌های طرف‌دار ساختار سه‌پرده‌ایْ این اصل مهم ارسطو است که می‌گوید هر درام دارای "آغاز، میانه و پایان است که به یک کلیت واحد منجر می‌شود". سید فیلد این اصل را در کتاب چگونه فیلم‌نامه بنویسم به شکل یک الگو (پارادایم) طراحی کرد،۲ سپس سایر تئوریسین‌های فیلم‌نامه از جمله لیندا سیگر، کریستوفر وگلر، الیور شوته، میشائیلا کروتسن، کریستینا کالاس، فرانک دانیل، جان تروبی و رابرت مک‌کی این تئوری را عمق و غنا بخشیدند.

تئوریسین‌های ساختار سه‌پرده‌ای به این چند نفر محدود نمی‌شوند، اما وجه اشتراک تئوری‌های همهٔ این تئوریسین‌ها پذیرش ساختار سه‌پرده‌ای به مثابهٔ کهن‌الگوی روایت است؛ حال چه در شکل الگو (پارادایم) تجلی یابد و چه نه. وجهِ تمایز این تئوری‌ها، در تعریفِ مفاهیم فیلم‌نامه و ارتباط این مفاهیم در یک کل سیستماتیک است که با پیشنهادِ گام‌های دراماتیک تازه در سطح پلات بیرونی و درونی همراه است. این افتراق موجب شده است که هر تئوریسین نیروی مستحکم تئوری‌اش را بر یکی از این دو لایهٔ متن (پلات بیرونی یا پلات درونی) یا هر دو لایهٔ متن به‌علاوهٔ لایه‌های دیگر (که شامل پلات بیرونی و درونی و ارتباط این دو با هم و ویژگی‌های ژانر می‌شود) معطوف کند. با وجود این نوع از افتراق در جزئیات، تمام تئوری‌های ساختار سه‌پرده‌ای در پذیرش مفهوم این اصل مهم ارسطویی، یعنی دارا بودن آغاز، میانه و پایان که بنیاد ساختار سه‌پرده‌ای است، مشترک‌اند. به همین علت هیچ‌کدام از این تئوری‌ها قائم‌به‌ذات و مستقل از سایر تئوری‌ها نیست و هر کدام با توجه به نوعِ نگاه تئوریسین وجوه لازم دیگری را برای رفع تناقض سایر تئوری‌ها فراهم می‌کند تا ضمن نقد، آن را کامل‌تر کند و در نهایت، به گفتهٔ ارسطو، یک کلیت واحد بسازد.