کتاب فلسفه دیزاین

کتاب الکترونیکی «فلسفه دیزاین» نوشتهٔ گلن پارسونز با ترجمهٔ افشین خاکباز در نشر مشکی چاپ شده است. فلسفه دیزاین در پرتو پرسش‌هایی که فلسفه بررسی می‌کند به بررسی دیزاین و اهداف و مسائل خاص آن می‌پردازد: پرسش‌هایی درباره دانش، اخلاق و زیبایی‌شناسی. فلسفه دیزاین به چنین بررسی ای اختصاص دارد. قلمرو فلسفه دیزاین را ترسیم می‌کند و نشان می‌دهد که دغدغه‌های دیزاین، با پرسش‌های بنیادینی که ذهن فیلسوفان را به خود مشغول کرده است ارتباط عمیق دارد.

درباره فلسفه دیزاین

امروزه دیزاین از چنان رواج و وجهه‌ای برخوردار است که بی‌توجهی فلسفه به آن نادیده نمی‌ماند. در واقع، در میان حرف و حدیث‌های متأخر درباره «پایان هنر»، می‌توان گفت که امروزه دیزاین از نظر اهمیت فرهنگی بر هنر سایه انداخته است. اگر چنین باشد، شاید زمان مناسب برای بررسی فیلسوفانه دیزاین فرارسیده باشد.

درباره دیزاین نظریه های متعددی مطرح بوده است و از آنجا که واژه «فلسفه» قلمرو گسترده ای را در بر می گیرد، بررسی این نظریه ها را اغلب «فلسفه دیزاین» می نامند. بین نظریه و فلسفه، اگرچه با یکدیگر هم پوشانی دارند، تمایز مهمی هست. به طور کلی، تفاوت این دو در آن است که بر خلاف فلسفه، انگیزه و کانون توجه اصلی نظریه دیزاین عمل دیزاین است . پرسش هایی که از دل نظریه برمی خیزد به نوعی برخاسته از ملاحظات عملی کنونی هستند و در چارچوب این ملاحظات قرار دارند، ولی پرسش های فلسفی چنین نیستند. این به هیچ وجه از اهمیت نظریه کم نمیکند و در واقع، شاید برای کسی که حرفه اش دیزاین است، نظریه بسیار سودمندتر از فلسفه باشد. ولی این بدان معناست که مجموعه نوشته های نظری کنونی درباره دیزاین را نمی توان به همان معنایی که از «فلسفه هنر» سخن می گوییم «فلسفه دیزاین» بنامیم.

کتاب فلسفه دیزاین را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم

این کتاب را به علاقه‌مندان به فلسفهٔ هنر پیشنهاد می‌کنیم

بخشی از کتاب فلسفه دیزاین

وقتی نوبت به پرسش‌هایی دربارۀ دیزاین می‌رسد، شاید بنیادی‌ترین پرسش این باشد که «دیزاین چیست؟» یکی از راه‌های پاسخ‌دادن به این پرسش آن است که نمونه‌هایی از دیزاین انتخاب کنیم. اگر سری به پایگاه اینترنتیِ دیزاین بزنیم، یا یکی از مجله‌های دیزاین را ورق بزنیم، به‌راحتی می‌توانیم به برخی از اشیایی اشاره کنیم که بسیاری آن‌ها را محصولاتِ دیزاینِ معاصر می‌دانند: آی‌پاد اَپل، صندلی ایمز، خانۀ فارنزورثِ میس فن در روهه، یا آب‌پرتقال‌گیری معروفِ سالیفِ آلِسی. ولی نام‌بردن از برخی نمونه‌های دیزاین پاسخ کاملاً رضایت‌بخشی به پرسش ما نمی‌دهد. وقتی می‌پرسیم «دیزاین چیست؟»، می‌خواهیم بدانیم چه چیز است که تولید این چیزها و اشیاء مشابه آن‌ها را مصداق‌هایی از دیزاین می‌سازد. به‌عبارت‌دیگر، به‌جای اینکه صرفاً به نمونه‌هایی از دیزاین اکتفا کنیم می‌خواهیم سرشتِ این مفهوم را دریابیم. در این فصل به این چالش می‌پردازم و برخی از تلاش‌هایی را که برای تعریف عملِ دیزاین صورت‌گرفته است بررسی می‌کنم.

درک برخی مفاهیم دشوار است، چون به چیزهایی نامعمول اشاره می‌کنند. مثلاً می‌توان به مفاهیمی چون خدا، ابدیت و انفجار بزرگِ منشأ آفرینش اشاره کرد که با تجربه‌های روزمرۀ ما سنخیتی ندارند و ازاین‌رو، درک معنای آن‌ها دشوار است. ولی وقتی نوبت به مفهوم دیزاین می‌رسد با چنین مشکلی روبه‌رو نیستیم. چنان‌که خواهیم دید، در مورد دیزاین با عکس این مسئله روبه‌رو می‌شویم: به نظر می‌رسد دیزاین به‌جای آنکه با تجربه‌های ما ارتباط اندکی داشته باشد، بیش از حد با آنها مرتبط است.