شهریار زرشناس
درباره زندگی و آثار شهریار زرشناس
شهریار زرشناس نویسنده و پژوهشگر حوزه‌ی فلسفه و سیاست، در سال ۱۳۴۴ در تهران و در خانواده‌ای آملی متولد شد. زرشناس عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی و همچنین مشاور فرهنگی دبیرکل نهاد کتابخانه‌های عمومی بوده است. او سابقه‌ی تدریس دروسی مثل تاریخ تمدن، فلسفه و جامعه‌شناسی در دانشگاه را نیز داشته است.
بیوگرافی شهریار زرشناس
زرشناس کودکی خود را به علت شغل پدر و بیماری مادر در کنار پدربزرگ و مادربزرگش گذراند. از یازده‌سالگی شیفته‌ی مطالعه شد به‌طوری که در پانزده‌سالگی مدرسه را رها کرد و شبانه‌روز در خانه به مطالعه پرداخت. در همان سال‌ها، کتاب خریدن از سوی خانواده به دلیل نگرانی در مورد سلامتی‌اش برای او منع شد و زرشناس پولی بابت خرید کتاب نمی‌گرفت. همین امر پای او را به کتابخانه قلهک باز کرد، جایی که او از هشت صبح تا هفت عصر در آن مشغول خواندن بود. به گفته‌ی خود زرشناس، آشنایی او با فلسفه در کودکی از طریق مجموعه کتاب‌هایی بود که موسسه‌ای به نام «در راه حق و اصول» منتشر می‌کرد که آن زمان تحت ریاست آیت‌الله مصباح قرار داشت؛ کتاب‌های کوچکی که تلاش داشت فلسفه را به صورت سیستماتیک اما ساده آموزش دهد. شهریار زرشناس در نهایت برای تکمیل تحصیلات خود به کشور یوگسلاوی رفت و ۶-۷ سالی را در آنجا زندگی کرد. زرشناس به تحصیل روانشناسی در مقطع دکتری در کشور کرواسی پرداخت، اما به دلیل عدم پذیرش موضوع پایان‌نامه از سمت دانشگاه، موفق به اخذ مدرک و اتمام تحصیلات خود نشد. او بعدتر از سمت شورای عالی انقلاب فرهنگی نشان عالی فرهنگ و درجه‌ی دکتری گرفت. زرشناس در تمام این سال‌ها وقت خود را صرف پژوهش و نوشتن کرده است. او در دوره‌ی سردبیری شهید آوینی بر ماهنامه‌ی سوره، از نویسندگان این نشریه و سردبیر ماهنامه‌های شرق در دهه‌ی هفتاد بوده است. تا کنون بیش از بیست اثر از زرشناس به چاپ رسیده است. در ادامه به معرفی مختصر برخی از آثار او می‌پردازیم.
کتاب‌های زرشناس
یکی از مهم‌ترین آثار زرشناس، مجموعه‌ای شش‌جلدی به نام «اندیشه در بحران» است که در آن به مهم‌ترین ایده‌ها و مبانی نظری متفکران غربی پرداخته است. این مجموعه برای علاقه‌مندان مباحث فلسفه و جامعه‌شناسی مناسب است. جلد اول به بررسی اندیشه‌های فروید و جریان فرویدیسم پرداخته است. ایده‌ها و نظریات برلین، فریدمن و راولز در جلد دوم این کتاب بررسی شده‌اند. زرشناس در جلد سوم این مجموعه به مبانی نظری نئولیبرالیسم و سرمایه‌داری مدرن پرداخته است و زندگی و نظریات فون هایک و ریچارد رورتی را مورد بررسی قرار داده است. جلد چهارم این مجموعه به بیان آرای ریمون آرون و رولان بارت و جلد پنجم به اندیشه‌های سارتر و کاسیرر اختصاص داده شده است. زرشناس در جلد آخر این مجموعه به طور اجمالی به نظریات لکان، آرنت، هابرماس و یونگ پرداخته و جایگاه آنان را در تاریخ اندیشه‌ی مدرن مشخص کرده است. این مجموعه توسط انتشارات سوره مهر به چاپ رسیده است.
«نگاهی کوتاه به تاریخچه روشنفکری در ایران» کتاب دیگری از شهریار زرشناس است که در دو جلد و توسط نشر معارف منتشر شده است. او در جلد اول این مجموعه نخست به ماهیت اندیشه‌ی اومانیستی و نهضت روشنگری در غرب پرداخته و سپس جریان تجدد و روشنفکری غرب‌زده در ایران دوره‌ی قاجار را بررسی کرده است. نسل دوم جریان روشنفکری در ایران در دوره‌ی مشروطه و پهلوی اول در جلد دوم ابن مجموعه مورد پژوهش قرار گرفته است.
«ماهیت سرمایه‌داری مدرن» یکی دیگر از آثار زرشناس است که توسط نشر معارف به چاپ رسیده است. این کتاب تلاش می‌کند تا به صورت اجمالی به ماهیت سرمایه‌داری و مؤلفه‌های آن بپردازد. او در این کتاب تلاش می‌کند تا مقایسه‌ای بین دستگاه فکری سرمایه‌داری و مبانی اسلام انجام دهد و همچنین به پیامدهای جهانی سرمایه‌داری همچون فقر و نابرابری بپردازد.
«نئولیبرالیسم ایرانی و تهاجم فرهنگی» نیز توسط نشر معارف منتشر شده است. این اثر به انقلاب اسلامی به‌عنوان لحظه‌ی گذار تاریخ از سلطه‌ی غرب پرداخته است. شهریار زرشناس در این کتاب به آثار سلطه‌ی غرب بر تاریخ و جهان پرداخته است و انحطاط و وضعیت بحرانی تفکر غربی را گوشزد کرده است. همچنین نویسنده در این کتاب به طور خاص با تمرکز بر ایران و تاثیر تفکر منحط غرب و تهاجم فرهنگی بر آن، به بازخوانی تاریخ ایران معاصر پرداخته است.
«پیش‌درآمدی بر رویکردها و مکتب‌های ادبی»، «مبانی نظری غرب مدرن»، «تکنوکراسی»، «واژه‌نامه سیاسی-فرهنگی» و «گفت‌وگو با امروز» از دیگر آثار این نویسنده هستند.
