بابک احمدی
زندگینامه و معرفی کتاب‌های بابک احمدی
بابک احمدی (Babak Ahmadi) متولد ۱۳۲۷ در تهران، نویسنده، مترجم، منتقد هنری و پژوهشگر ایرانی است. او از چهره‌های شناخته‌شده در فضای دانشگاهی، هنر و علوم انسانی ایران است.
بیوگرافی بابک احمدی
بابک احمدی در پایتخت ایران، تهران و در خانواده‌ای به دنیا آمد که اهل ادب و قلم بودند. این اندیشمند ایرانی بعد از اتمام تحصیلات مدرسه‌ای و اخذ مدرک دیپلم، تحصیلات خود را در رشته‌ی علوم سیاسی در دانشگاه تهران آغاز کرد. او موفق شد در سال ۱۳۴۹ مدرک کارشناسی خود را دریافت کند و علاقه‌مند شد تا ادامه‌ی تحصیلات خود را در رشته‌ی فلسفه بگذراند، به همین علت راهی دانشگاه پنسیلوانیای آمریکا شد تا در آنجا در رشته‌ی فلسفه به تحصیل بپردازد. احمدی پس از به اتمام رساندن تحصیل خود در رشته‌ی فلسفه در ایالات متحده، این کشور را به مقصد اروپا ترک کرد و به مدت چهار سال از ۵۳ تا ۵۷، در شهرهای اروپایی مانند لندن و پاریس به مطالعه و پژوهش در حوزه‌ی مورد علاقه‌اش، یعنی فلسفه پرداخت.
احمدی پس تحصیل در فلسفه و به انجام رساندن پژوهش‌های بسیار در سالی که انقلاب اسلامی به پیروزی رسید به ایران بازگشت. بابک احمدی پس از بازگشت به ایران به تدریس فلسفه در برخی از دانشگاه‌های تهران مشغول شد و در کنار تدریس، نوشتن را نیز به طور فعال دنبال کرد.
اولین نوشته‌های این اندیشمند در ایران در حوزه‌ی مطالعات فیلم و نگارش نقد در زمینه‌ی سینمای ایران و جهان است. بابک احمدی از نویسندگان و چهره‌های شاخص معاصر است که در طی چهل سال گذشته به تدریس، انتشار کتاب و مقاله و برگزاری نشست‌ها و سخنرانی‌های متنوع در عرصه‌های فلسفه، ادبیات، نقد سینمایی، هنر، نقد مدرنیته و... پرداخته و کوشیده است علاقه‌مندان را با جدیدترین مباحث فلسفی و فکری جهان آشنا سازد.
برخی از آثار بابک احمدی در جشنواره‌های فرهنگی کشوری، جوایز و افتخاراتی کسب نموده‌اند. از این میان می‌توان به انتخاب کتاب «ساختار و تأویل هنر» و کتاب «حقیقت و زیبایی» به ترتیب در نهمین و یازدهمین دوره‌ی جوایز کتاب سال ایران به‌عنوان کتاب شایسته‌ی تقدیر در بخش هنر اشاره کرد.
برخی از دیدگاه‌ها و اندیشه‌های بابک احمدی
بابک احمدی در کنار فعالیت‌های فرهنگی، در زمینه‌ی سیاسی نیز فعال بوده است. او از فعالان سیاسی و منتقدان حکومت محمدرضا پهلوی بود. او در سال‌های اخیر از برخی از سیاست‌های جمهوری اسلامی نیز انتقاد کرده و از مدافعان اصلاح‌طلبی در انتخابات ریاست جمهوری ۱۳۸۸ ایران بوده است. نقد مدرنیته از دیگر فعالیت‌های بابک احمدی است. او از پیشگامان نقد مدرنیته در ایران است. او در جلسات، سخنرانی‌ها، مقالات و کتاب‌های بسیاری به نقد مدرنیته پرداخته و توانسته علاقه‌مندان بسیاری را با دیدگاه‌ها و اندیشه‌های مدرن و پست‌مدرن آشنا سازد. کتاب‌های «معمای مدرنیته» و «مدرنیته» و «اندیشه‌ی انتقادی» از آثار تالیفی او در این حوزه هستند.
همان‌طور که گفته شد پژوهش و نگارش نقد در زمینه‌ی سینمای ایران و جهان، از اولین فعالیت‌ها و آثار بابک احمدی در ایران بوده است. مقالات و یادداشت‌های وی در نقد و معرفی آثار سینمایی و کارگردانان ایران و جهان چون روبر برسون و آندری تارکوفسکی نخستین بار در نشریاتی همچون مجله‌ی فیلم منتشر می‌شد و تاثیرات قابل‌توجهی بر دانش تخصصی اهالی سینما داشت. او بعد‌ها برخی از نقدهای خود را در قالب آثاری همچون «باد هرجا بخواهد می‌وزد»، «اندیشه‌ها و فیلم‌های روبر برسون» و «امید بازیافته، سینمای آندری تارکوفسکی» عرضه کرد.
بابک احمدی فعالیت در حوزه‌ی فلسفه را نیز از دهه‌ی شصت و تدریس فلسفه‌ی هنر در دانشگاه‌های بهشتی، تهران، امیرکبیر و مؤسسات و انجمن‌های مختلف آغاز کرد. سپس به چاپ و ترجمه آثار در این حوزه پرداخت. کتاب‌های فلسفی هنر و زیبایی‌شناسی او، تاثیر شگرفی بر فضای هنری ایران و درک زیبایی‌شناسی داشت. او در سال ۱۳۷۰ کتاب معروف «ساختار و تأویل متن» را منتشر ساخت که در آن به معرفی دیدگاه‌های اندیشمندان بزرگی همچون سوسور، بارت، تودورف، لوی استراوس، دلوز، هوسرل و... پرداخت که بسیاری از آنان تا آن زمان برای فارسی‌زبانان ناشناخته بودند. کتاب «حقیقت و زیبایی» نیز از اولین آثار فلسفی معروف بابک احمدی است که در آن به بیان دیدگاه‌های فیلسوفان و اندیشمندان جهان نسبت به هنر می‌پردازد.
معرفی کتاب‌های بابک احمدی
رساله تاریخ، جستاری در هرمنوتیک تاریخ
این کتاب در سه فصل به مسائل مهم هرمنوتیک پرداخته است. فصل اول به بررسی دو مفهوم اصلی تاریخ می‌پردازد: یکی رویدادهای گذشته و دیگری گفتمانی که این رویدادها را بیان می‌کند و فهم تاریخی را ممکن می‌سازد. این فصل به ریشه‌شناسی واژه‌ی «تاریخ» نیز اشاره دارد که از واژه‌ی یونانی historia به معنای «پژوهش» و «کشف» آمده است و در زبان‌های مختلف اروپایی معانی مشابهی دارد. همچنین به تاریخ‌نگاری و تحولات معنایی این واژه در زبان‌های مختلف از جمله آلمانی و عربی پرداخته می‌شود.
نوشته‌های پراکنده
این کتاب شامل سه بخش اصلی است که به ترتیب به مقاله‌ها و نوشتارهای احمدی در زمینه‌های «فلسفه»، «تاریخ و سیاست» و «هنر» می‌پردازد.
کار روشنفکری
بحث روشنفکری در علوم انسانی، مطالعات فرهنگی و گفتمان سیاسی از اهمیت انکارناپذیری برخوردار است و پیشینه‌ای نسبتاً طولانی در ادبیات اجتماعی و سیاسی ایران دارد. با این حال، در زبان فارسی و در ادبیات روشنفکری، همواره تأکید بر تعریف‌های ذات‌گرایانه و عینی‌نگرانه بوده است. هدف این کتاب، نشان‌دادن نارسایی این تعاریف و تأکید بر مفهوم «کار روشنفکری» است که از طریق تحلیل گفتمان مطرح می‌شود و به بحثی جدید و مهم در این حوزه می‌پردازد.
حقیقت و زیبایی، درس های فلسفه و هنر
این کتاب درسنامه‌ای در فلسفه‌ی هنر است که در هر فصل آن، مفاهیم مختلف این حوزه با استناد به نظریات فیلسوفانی چون هایدگر، پل ریکور و شوپنهاور شرح داده شده است. احمدی ابتدا روش تحقیق خود را توضیح می‌دهد و سپس با زبانی ساده و روان، مسائل پیچیده‌ی فلسفه‌ی هنر را برای خوانندگان روشن می‌کند. کتاب شامل ۱۳ فصل و ۲۶ درس است که موضوعاتی مانند تعریف زیبایی، هنر و روح، هنر در دوران مدرنیته، ناخودآگاه هنر و دریافت مخاطب را پوشش می‌دهد. این اثر با ارجاعات مفید و کتاب‌شناسی‌های بعد از هر بخش، به پژوهشگران و دانشجویان امکان پیگیری بیشتر را می‌دهد.
فرهنگ مفاهیم فلسفی
این کتاب به توضیح مفاهیم اصلی فلسفه با زبان ساده و قابل فهم می‌پردازد و با تحلیل و تفکیک رگه‌های معنایی هر اصطلاح، مفاهیم بنیادین فلسفه از جمله معرفت‌شناسی، اخلاق و هستی‌شناسی را برای مخاطبان باز می‌کند. احمدی تلاش کرده است که پیچیدگی‌های فلسفه را به گونه‌ای روشن و در دسترس ارائه دهد و در عین حال پل ارتباطی بین فلسفه غرب و فلسفه اسلامی ایجاد کند. این اثر به‌عنوان منبعی مرجع برای دانشجویان و علاقه‌مندان به فلسفه، به ویژه کسانی که به دنبال درک عمیق‌تری از مفاهیم فلسفی هستند، بسیار مفید است.
ساختار و تاویل متن
این کتاب در چهار بخش به بررسی تکامل تاریخی روش‌های پژوهش متون ادبی می‌پردازد. بخش اول با زبان‌شناسی سوسور و منطق پیرس آغاز می‌شود و سپس به نظریه‌های ادبی اندیشمندانی مانند شکلوفسکی، باختین، پروپ و دیگران پرداخته می‌شود. بخش دوم به نظریات ساختارگرایان معاصر مانند لوی استروس، فوکو، بارت و ژنت اختصاص دارد. بخش سوم به شالوده‌شکنی متن و نقد دریدا و فیلسوفان پسامدرنی چون دلوز و لیوتار می‌پردازد. در نهایت، بخش چهارم تاریخچه و مباحث اصلی هرمنوتیک را از تاویل متون مقدس تا نظریات اخیر نظریه‌پردازان این مکتب شامل می‌شود.
معمای مدرنیته
این کتاب شامل ۹ جستار است که به صورت جداگانه یا به هم پیوسته معنا می‌یابند. احمدی در این اثر به‌روزرسانی و ادامه بحث‌های پیشین خود درباره مدرنیته، هویت، انسان‌گرایی، دموکراسی و فلسفه می‌پردازد. او با استناد به نیچه و نقد علم‌باوری و خردباوری مدرن، افق جدیدی برای تفکر انتقادی و فلسفه باز می‌کند. هدف اصلی این کتاب، پرسش‌گری و افشای تقلبی بودن مفاهیم مدرن است که به‌عنوان حقیقت به مردم معرفی می‌شود.
آفرینش و آزادی
این کتاب به بررسی رابطه‌ی هرمنوتیک مدرن با زیبایی‌شناسی می‌پردازد. بخش اول شامل چهار جستار است که مسائل بنیادین هرمنوتیک معاصر مانند حقیقت، تجربه، افق و تاویل را بررسی می‌کند. بخش دوم به مسائل فلسفه هنر، از جمله تعریف هنر، واقعیت و تقلید، از منظر هرمنوتیک توجه دارد. در بخش نهایی، شش جستار مستقل به‌عنوان نمونه‌هایی برای تحلیل هرمنوتیکی مرزهای هنر ارائه می‌شود. این کتاب در نهایت نشان می‌دهد که هنر و فلسفه در افق آزادی انسانی به هم پیوند می‌خورند.
موسیقی‌شناسی
این کتاب به بررسی تاریخ، انواع و مبانی نظری موسیقی می‌پردازد و این هنر را در چارچوب فلسفه، زیباشناسی و علوم انسانی قرار می‌دهد. احمدی مفاهیم پیچیده‌ی موسیقی را به زبانی ساده توضیح داده و ارتباط آن‌ها را روشن می‌کند. این کتاب که به‌عنوان فرهنگ تحلیلی مفاهیم موسیقی‌شناسی شناخته می‌شود، برای دانشجویان و هنرآموزان رشته‌های غیر موسیقایی نیز مفید است.
هایدگر و پرسش بنیادین
این کتاب به بررسی اندیشه‌های اولیه‌ی مارتین هایدگر، به‌ویژه در کتاب «هستی و زمان»، می‌پردازد. احمدی در این اثر تلاش می‌کند تا مفاهیم پیچیده‌ی فلسفه‌ی هایدگر را به شکلی روشن بیان کند و راه ورود به دنیای فلسفی او را برای خوانندگان هموار سازد. این کتاب به علاقه‌مندان فلسفه، به‌ویژه در زمینه هستی‌شناسی، امکان شناخت عمیق‌تری از آثار و اندیشه‌های هایدگر را می‌دهد.
لیست سایر آثار
کتاب مارکس و سیاست مدرن/ کتاب چهار گزارش از تذکره‌الاولیا عطار/ کتاب زندگی در دنیای متن/ کتاب مدرنیته و اندیشه انتقادی/ کتاب طبیعت و قاعده/ کتاب واژه‌نامه‌ی فلسفی مارکس/ کتاب باد هرجا بخواهد می‌وزد/ کتاب آفرینش و آزادی/ کتاب حقیقت و زیبایی/ کتاب دگرگونی جهان/ کتاب هرمنوتیک مدرن/ کتاب نشانه‌ای برای رهایی/ کتاب نوشته‌های پراکنده/ کتاب رساله تاریخ/ کتاب سارتر که می‌نوشت/ کتاب تصاویر دنیای خیالی/ کتاب خاطرات ظلمت/ کتاب ترس و تنهایی/ کتاب موسیقی شناسی/ کتاب از نشانه های تصویری تا متن/ کتاب امید بازیافته/ کتاب کار روشنفکری/ کتاب هایدگر و تاریخ هستی/ کتاب آواز زمین/ کتاب هایدگر و پرسش بنیادین/ کتاب معمای مدرنیته/ کتاب تردید/ کتاب از نشانه‌های تصویری تا متن/ کتاب ساختار و تاویل متن
