آن‌ماری سلینکو
آن ماری سلینکو کیست؟
آن ماری سلینکو نویسنده‌ای اتریشی است که یکی از برترین رمان‌های دنیا را خلق کرد و اغلب فارسی‌زبان‌ها رمان دزیره از او را با ترجمه‌ی «ایرج پزشکزاد» در خاطرشان دارند. این نویسنده در رمان‌هایش بیشتر به دنیای زنان پرداخت و شخصیت اصلی آثار او زن هستند، اما بر خلاف تصوری که داریم، در آثار باارزش سلینکو سیاست، تاریخ و اجتماع فراموش یا انکار نشده‌اند.
بیوگرافی آن ماری سلینکو
آن ماری سلینکو در ۱ سپتامبر ۱۹۱۴ در کشور اتریش متولد شد. او از شانزده سالگی به نوشتن روی آورد و در طول بیست سال شاهکارهای ادبی بسیاری را به زبان آلمانی خلق کرد. آثاری که سلینکو به دنیای ادبیات اضافه کرد تا امروز که بیش از صد سال از زمان زندگی او می‌گذرد، هنوز برای خوانندگان ادبیات جذابیت دارد و همچنان در لیست پرفروش‌های ادبیات کلاسیک جهان قرار دارد.
چیزی که آثار آن ماری سلینکو را سر زبان‌ها نگه داشته که بعد از نیم قرن پس از نوشته شدن همچنان از برترین رمان‌های جهان به حساب بیایند، علاوه بر ارزش ادبی، مواردی است مثل پرداخت هوشمندانه نسبت به وقایع تاریخی، ریزبینی و توجه به شخصیت‌های واقعی (مثلا سیاستمدارانی همچون ناپلئون و...) و همچنین فرهنگ زمانه‌ی خود و البته نوعی نگرش برابری‌خواهانه برای زنان هم مورد توجه است.
سلینکو در سال ۱۹۳۹ در حالی که بیست‌وپنج‌سالگی خود را می‌گذراند، آغاز شدن جنگ جهانی را به چشم دید و در این زمانه‌ی پرخطر تصمیم به مهاجرت گرفت و همراه با همسرش از آلمان به دانمارک مهاجرت کرد. البته در بحبوحه‌ی جنگی خونبار و آتشین چنین تصمیمی به راحتی گرفته و عملی نمی‌شد. چرا که او تحت عنوان پناهجو از آلمان نازی به کشوری که همسرش به آن تعلق داشت (دانمارک) پناهنده شد. زمان اقامت این زوج جوان در کشور دانمارک هم طولانی نشد و پس از چهار سال زندگی در این کشور مجددا تصمیم به مهاجرت گرفتند. آنها این بار کشور سوئد را به عنوان مقصد در نظر گرفتند و برای بار دوم به خاک این کشور پناهنده شدند.
با در نظر گرفتن سختی‌ها و مرارت‌هایی که زمانه‌ی آن ماری به او و همسرش تحمیل کرد، می‌توان به این موضوع پی برد که چرا در رمان‌های او وقایع تاریخی و اثرات سهمگین آنها بر زندگی شخصیت‌ها نادیده گرفته نشده است. می‌توان نقش وقوع جنگ، کشتارهای بی‌منطق، ریخته شدن خون انسان‌های بی‌گناه و رها کردن خانه و کشور را در جهان فکری این نویسنده دید. البته نکته اینجا است که نباید دچار این تصورات غلط شد که تمام رمان‌های آن ماری سلینکو پر است از این وقایع، بلکه با دانستن شرایط زندگی نویسنده می‌توان تاثیرات دنیای سیاست و وقایع بر زندگی کاراکترهایی که سلینکو خلق کرده را شاهد بود.
رمان‌های آن ماری سلینکو
آن ماری سلینکو در بین سال‌های ۱۹۳۰ تا ۱۹۵۰ داستان و رمان می‌نوشت و کتاب پرفروش، ماندگار و محبوب او یعنی دزیره در اواخر عمر کاری او (در سی‌وشش‌سالگی او) نوشته شد. در حالی که او دو سال پیش از شروع شدن جنگ جهانی و آوارگی‌هایش (یعنی در سال ۱۹۳۷) رمانی را منتشر کرد که با نگاهی زیرکانه به زندگی دختری بازیگر می‌پردازد و به گفته‌ی مخاطبان این رمان روایتی جذاب، روان و دلنشین دارد. این کتاب از سلینکو هیچگاه نتوانست شهرت و جاودانگی دزیره را پیدا کند، اما این موضوع دلیلی بر غیرجذاب بودن آن نیست.
آن ماری سلینکو در این رمان داستان دختری به نام آنلیز را تعریف می‌کند که هویت او تقریبا زیر سایه‌ی خواهر زیبایش مدفون شده و تنها چند روز پس از تولد هجده‌سالگی‌اش با حقیقتی درمورد خودش مواجه می‌شود. این حقیقت مبنی بر زشت بودن او است که توسط یک بازیگر مشهور به نام کلودیو پلس به روی او آورده می‌شود. آنلیز در زمانه‌ای زندگی می‌کند که اگر زنی زیبا تلقی نشود، در واقع زندگی برای او به پایان خواهد رسید، اما آنلیز روی دیگری از سکه را برای خودش و زنان نمایان می‌کند.
دزیره اثر جاودانه و مسحورکننده‌ی آن ماری سلینکو در سال ۱۹۵۱ منتشر شد. این داستان در واقع نوعی روزانه‌نویسی یک دختر ساده و چهارده‌ساله به نام دزیره است. دزیره دل به ناپلئون می‌بازد و آنها به یکدیگر قول ازدواج می‌دهند. تا اینکه ناپلئون در فرانسه با زنی دیگر ملاقات می‌کند و با او ازدواج می‌کند. واقع شدن این موضوع غم بار در زندگی دزیره می‌تواند یک نقطه‌ی پایان بر تمام آرزوها و امیدهای این زن جوان باشد، در حالی که ورق برمی‌گردد و دزیره را به وقایعی دیگر پیوند می‌زند که داستان دلفریب او شکل می‌گیرد.
مخاطبان این اثر همواره به این موضوع اذعان دارند که حتی با دانستن یک به یک وقایع این داستان هر از گاهی دوباره به سراغ دزیره می‌روند تا دوباره از این اثر لذت ببرند. رمان دزیره حداقل به ۲۵ زبان دنیا ترجمه شده، علاوه بر آن در سال ۱۹۵۶ فیلمی بر اساس دزیره ساخته شد که به لطف بازی‌های درخشان افرادی مثل مارلون براندو آن هم یکی از آثار جاودانه‌ی سینما لقب گرفت.
مرگ آن ماری سلینکو
متاسفانه آن ماری سلینکو بیست سال قبل از مرگش خود را از نویسندگی و داستان‌نویسی بازنشسته کرد، کسی چه می‌داند شاید بیست سال زمانی کافی بود تا شاهکارهایی دیگر از زندگی زنان هم‌نسل خود روایت کند. در نهایت آن ماری سلینکو در ۲۸ جولای ۱۹۸۶ در سن ۷۲ سالگی زندگی را ترک کرد.
