کتاب نقش سواد رسانه ای انتقادی در کارآفرینی رسانه ای

کتاب نقش سواد رسانه‌ای انتقادی در کارآفرینی رسانه‌ای، یکی از جدیدترین و کاربرد‌یترین کتاب‌های موجود به زبان فارسی در حوزه آموزش سواد رسانه‌ای و کارآفرینی رسانه‌ای است که توسط ئاسو شجاعی به زبان ساده و در عین حال بسیار علمی و مستند، برای آشنا کردن آحاد جامعه با پتانسیل‌های رسانه‌های اجتماعی برای تولید ثروت، و سواد لازم برای کارآفرینی در این حوزه، نگاشته شده است.

درباره کتاب نقش سواد رسانه‌ای انتقادی در کارآفرینی رسانه‌ای

در فصل اول کتاب نقش سواد رسانه‌ای انتقادی در کارآفرینی رسانه‌ای ، ئاسو شجاعی به جهان تحت سیطره رسانه سرک می‌کشد و ضمن بازخوانی تاریخی آن، ما را در سفر به سه کهکشان هیجان انگیز با خود همراه می‌سازد: کهکشان شفاهی (دیداری و شنیداری) مک لوهان تا پیش از سال ۱۴۵۰، کهکشان گوتنبرگ به مدد پیدایش و صنعتی شدن چاپ از سال ۱۴۵۰به بعد و کهکشان مارکنی به سبب اختراع تلفن در سال ۱۸۷۶. سپس در مورد فناوری‌های دیجیتال مدرن نظیر رادیو، تلویزیون، اینترنت، تلفن‌های همراه، شبکه‌های اجتماعی، بازی‌های رایانه ای و هوش مصنوعی توضیحات جالب ارائه می‌کند.

در فصل دوم کتاب نقش سواد رسانه‌ای انتقادی در کارآفرینی رسانه‌ای، ضمن تعریف مفاهیم کلیدی سواد رسانه‌ای، به بیان الگوهای موضوعی در آموزش سواد رسانه‌ای و ویژگی‌های پروژه‌های کاربردی این حوزه پرداخته شده و در ادامه رهنمودهایی برای برنامه‌های جامع ارتقای سواد رسانه‌ای گروه های سنی مختلف، ارائه می‌گردد. سپس، با مروری بر نظریه‌های مهم در این زمینه، و ابعاد اجتماعی، فرهنگی و سیاسی آن، دیدگاه‌های موافقان و مخالفان سواد رسانه‌ای مطرح می‌شود.

ئاسو شجاعی در فصل سوم کتاب، می‌کوشد به مدد «تفکر انتقادی» ضمن آشنایی مخاطب با ابعاد و اهداف این نوع مهارت انکارناپذیر قرن حاضر و نحوه پرورش آن، لزوم آن تسلط و استفاده از آن‌را در هنگام مواجهه با رسانه‌ها (تلویزیون، سینما و سایر رسانه‌های تصویری و دیجیتالی و شبکه‌های اجتماعی و...) مطرح کرده و روش‌های کاربردی یادگیری و تمرین این مهارت را به زبانی قابل درک برای عموم، ارائه می‌دهد.

شجاعی با پرداختن به ویژگی‌های متفکران منتقد، سعی در جهت شناساندن و ارائه مراحل پیشرفت این سنخ از تفکر نموده و به پیوند «تفکر انتقادی» با «سواد رسانه‌ای انتقادی» همت می‌گمارد. در اینجاست که با چالش مهمی در روند برنامه‌های آموزش و پرورش مواجه می‌گردد. لاجرم بخشی از فصل به بیان ضرورت و اهمیت موضوع و بیان چرخه آموزشی IPBL (طرح پیشنهادی مؤلف) و ارائه نظریات برای برون‌رفت از آن اختصاص می‌یابد.

فصل چهارم را می‌توان گویای پیوند پاره‌ی ذهنی بحث (تفکر انتقادی) به پاره‌ی عینی آن (توسعه اقتصادی) قلمداد نمود. به تعبیری، مخاطب را که تاکنون در فضای ذهنی شناور بود، بر روی پایش فرود می‌آورد! در اینجا صنعت رسانه کانون توجه قرار می‌گیرد و به تعامل بنگاه‌های رسانه‌ای با سه بازار تولیدکنندگان، مصرف کنندگان و آگهی دهندگان اشاره می‌شود. در ادامه با ارائه ادبیات نظری درباره تحولات رسانه‌ها به سمت رسانه‌های دیجیتال، مسیر حرکت صنعت رسانه در جهت استفاده بیشتر از اینترنت و نرخ شتابان آن مورد تأمل قرار می‌گیرد. مدل‌های کسب و کار اینترنتی کنونی و آینده و پهنای باند، مدل‌های جدید کسب و کار (نظیر بازاریابی سرگرمی‌ها، فروش آنلاین، مدل شبکه اجتماعی و ...) مباحث پایانی این فصل را تشکیل می‌دهند.

در فصل پنجم دوم کتاب نقش سواد رسانه‌ای انتقادی در کارآفرینی رسانه‌ای، به بیان شیوه‌های مختلف کاربردی‌کردن کارآفرینی رسانه‌ای در راستای توسعه اقتصادی اختصاص یافته است. ویژگی‌های عمومی کارآفرینانه محصولات رسانه‌ای، مهارت‌های مورد نیاز شرکت‌های رسانه‌ای، خط‌مشی‌ها و زیرساخت‌های قانونی، عناصر بازار کارآمد رسانه‌ای برای گسترش تجاری‌سازی نوآوری‌ها، سرفصل‌های مهم این فصل را تشکیل می‌دهند.

در فصل ششم و پایانی، به «پادشاه» حیطه رسانه یعنی «محتوا» پرداخته شده است. در ابتدای فصل، انواع محتوای دیجیتال و چالش‌های پیش روی آن بیان گردیده و در ادامه، صنعت رسانه بازی و زیرساخت‌های آن مورد تأمل قرار می‌گیرد. ضوابط نظارت بر محتوای دیجیتال در ایران، پایان‌بخش مباحث کتاب است.

خواندن کتاب نقش سواد رسانه‌ای انتقادی در کار آفرینی رسانه‌ای را به چه کسانی پیشنهاد می‌‌کنیم؟

همه افرادی که در زندگی روزانه خود از اینترنت، شبکه‌های اجتماعی و رسانه های مختلف مانند تلویزیون استفاده می‌کنند، همه کسانی که به تولید محتوا و فروش محصولات از طریق رسانه‌های اجتماعی علاقمند هستند، شامل دانش آموزان، دانشجویان، اولیاء، اساتید دانشگاه، کارآفرینان و صاحبان کسب و کارها.

درباره‌ ئاسو شجاعی

ئاسو شجاعی، شاعر، نقاش و پژوهشگر ایرانی، در آثار خود هنر را به مثابه قدرتمندترین زبان برای انتقال اندیشه‌های نوآورانه خود به کار می‌گیرد و با به اشتراک‌گذاشتن پرسش‌هایی اساسی در باب فلسفه، علم و معنویت، مخاطب را در سفرهای اعجاب‌آور کشف و شهود همراهی می‌کند.

ئاسو؛ دانش آموخته مهندسی کامپیوتر، شبکه‌های کامپیوتری و علوم شناختی است و غالباً او را در جوامع علمی، نه به عنوان نقاش و شاعر که به عنوان پژوهشگر پیشتاز ملی در حوزه مخابرات نانویی و کوانتومی و طراحی نانوروبات‌های هوشمند می‌شناسند که فعالیت‌های نوآورانه او از سال ۱۳۸۰، منجر به بیش از ۳۷مقاله‌ و ۳ جلد کتاب علمی شده که از معدود مراجع فارسی موجود برای استفاده دانشجویان و اساتید در زمینه روش‌های مخابراتی زیستی و کوانتومی نوین به شمار می‌روند. او در کنار کار پژوهشی در حوزه‌های هوش مصنوعی و مخابرات نوین، از سال ۱۳۸۴ تدریس و پژوهش را به‌طور رسمی در آموزش و پرورش ایران آغاز کرده و داور و راهنمای طرح‌های پژوهشی دانش‌آموزان و دبیران در مقاطع مختلف است. حاصل سال‌ها فعالیت او در زمینه اصلاح روش‌های تدریس و یادگیری، گسترش مهارت‌های زندگی و ترویج فرهنگ پژوهش و خلاقیت، علاوه بر افزایش امید و شوق پژوهش در جامعه دانش‌آموزان و دبیران استان‌کردستان، موفقیت چشمگیر دانش‌آموزانش در جشنواره‌های ملی و بین‌المللی و انتخاب طرح "بومی‌سازی روش طراحی یادگیری جامع در استان کردستان" به عنوان یکی از طرح‌های منتخب کرسی ترویج علم یونسکو در سال ۹۸بوده‌است.

در همین راستا، انتخاب به عنوان پژوهشگر برتر استان کردستان در سال ۹۹، کسب عنوان مقاله منتخب دانشمندان زیر ۳۰ سال و دیپلم افتخار دومین رقابت بین‌المللی پژوهشگران جوان عرصه فن‌آوری نانو (مسکو، روسیه در سال ۸۹) برای پروژه طراحی و مدل‌سازی شبکه مخابراتی عامل‌های متحرک پزشکی در داخل بدن انسان، دریافت کمک‌هزینه کنگره از سوی انجمن روش‌های محاسباتی در علوم کاربردی (وین، اتریش در سال ۹۰) برای مدل‌سازی ریاضی سیستم کنترل توزیع شده روبات‌های میکروسکپی متحرک در بدن انسان، کسب مقام اول بخش پوستر و دریافت دیپلم افتخار از آکادمی ملی علوم ارمنستان در سومین گنگره بین المللی پزشکان جوان (ایروان، ارمنستان در سال ۸۶) برای طراحی و شبیه‌سازی تیم‌های روباتیک همکار پزشکی، کسب مقام اول اولین کنفرانس مشترک نانوتکنولوژی ایران و روسیه (تهران در سال 84) به خاطر طراحی واسط‌های واقعیت مجازی در میکروسکپ‌های SPM نانوتکنولوژی و کسب مقام اول مسابقات اختراعات و ابتکارات، به خاطر طراحی و شبیه‌سازی موتورهای میکروسکوپی با سوخت ATP (ارومیه در سال ۸۳) از چشمگیرترین مقام‌های ملی و بین‌المللی او محسوب می‌گردد.

او در حال حاضر، علاوه بر آفرینش‌های ادبی و هنری، مشغول پژوهش و تدریس در زمینه‌های علوم اعصاب و روانشناسی شناختی، مهارت‌های زندگی، خلاقیت، تفکر طراحانه و سواد رسانه‌ای است و جدیدترین کتاب آکادمیک او "نقش سواد رسانه‌ای انتقادی در کارآفرینی رسانه‌ای" می‌باشد.

بخشی از کتاب نقش سواد رسانه‌ای انتقادی در کارآفرینی رسانه‌ای

تصور کنید روی گوشی تلفن همراهتان یک نرم‌افزار ایمیل، مانند جیمیل و دو نرم‌افزار شبکه اجتماعی همچون تلگرام و اینستاگرام را نصب کرده‌‌اید؛ و در تلگرام گروه¬های مختلف عضو شده‌اید و بنا به علاقمندی‌های خاص خود، چند کانال علمی-تخصصی، هنری، ادبی، تربیتی، روانشناسی، آشپزی و ورزش را نیز پیگری می‌کنید. تصورکنید که زمان فراغت از کارهای روزانه است و تصمیم گرفته‌اید به تلگرام و اینستاگرام خود سری بزنید. انبوهی از پیام و تصویر را به سرعت از نظر می‌گذرانید؛ جملات قصار از بزرگان جهان، اخبار تلخ جنگ، دشمنی‌های عالم‌گیر، فقر، نابودی محیط زیست و یا تبلیغ مواد آرایشی، بهداشتی، خوراکی، لباس، ماشین، و محصولات جالب مختلفی که هرگز با آنها آشنایی نداشتید و نمی‌دانستید ممکن است به آن‌ها نیاز داشته باشید؛ بعضی را نخوانده رد می‌کنید و بعضی را برای دیگران ارسال می‌کنید. شما فرصت ندارید در مورد صحت یا سقم آن‌ها بررسی کنید. حتی متوجه نمی‌‌شوید منبع بسیاری از استدلال‌ها و تصمیم‌گیری‌های روزانه‌¬ی شما همین پیام‌های به‌ظاهر بی‌اهمیت و بی‌خطر بوده‌اند. از درمان بیماری‌های جسمی و رنج‌های روحی گرفته تا انتخاب همنشین، خوراک، پوشاک، کلام و حتی رشته تحصیلی و شغلتان.

زندگی امروز همه ما به طرز انکارناپذیری با رسانه هایی احاطه شده است که چشم‌، گوش‌ و ذهن، افکار و فرهنگ مخاطب را در معرض بمباران بی‌امان تبلیغات، متن‌ها و تصاویر جذاب، اما فریبنده و غالباً مخرب قرار می‌دهند. این شرایط در صورت عدم آگاهی و آمادگی مخاطب برای مدیریت، تحلیل و دسته‌بندی اطلاعات و رعایت مسائل امنیتی لازم، می‌تواند به سردرگمی، اتلاف وقت و انرژی، آسیب‌های روانی و گاه صدمات مالی منجر شود. بر مبنای همین نیاز اجتماعی، بیشتر از پنج دهه است که مفهوم سواد ‌رسانه‌ای در ادبیات آموزشی جهان مطرح شده است و با پیشرفت فناوری‌ها و تاثیر آن‌ها بر جنبه‌های مختلف زندگی افراد، توسعه می‌یابد. به‌طور کلی هدف آموزش سواد ‌رسانه‌ای، تقویت مهارت‌های تفکر انتقادی، افزایش آگاهی و اطلاعات و تقویت قوه اختیارات افراد در رابطه با رسانه و محتوای آن - به عنوان مخاطبان فعال و تولیدکنندگان آگاه- است. با توجه به نقش رسانه در کلیه جنبه‌های زندگی فردی و پتانسیل‌های ارزشمند فناوری‌های دیجیتال در عرصه ثروت‌ آفرینی و خلق فرصت‌های نوآورانه برای مشاغل مفید، در این کتاب علاوه بر بررسی دقیق منابع موجود در زمینه سواد ‌رسانه‌ای و زیربنای آن یعنی تفکر انتقادی، سعی می‌کنیم ضمن معرفی جدیدترین رسانه‌های دیجیتال و بازار آن‌ها، مبانی اولیه کارآفرینی در عرصه رسانه‌ها و ‌چالش‌های موجود در این حوزه را معرفی کنیم.