کتاب جمهوری سوسیالیستی ویتنام

 کتاب جمهوری سوسیالیستی ویتنام نوشته احمد علامه فلسفی است که به معرفی ویژگی‌های طبیعی، فرهنگی، اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و جاذبه‌های گردشگری کشور ویتنام می‌پردازد و روابط ایران با این کشور را بررسی می‌کند.

 درباره جمهوری سوسیالیستی ویتنام

جمهوری سوسیالیستی ویتنام با مساحت ۳۳۰۳۶۳ کیلومتر مربع و با جمعیتی بالغ بر صد میلیون نفر در قسمت شرقی شبه جزیره هند و چین در منطقه جنوب شرقی آسیا واقع شده‌است. ویتنام از شمال با جمهوری خلق چین همسایه بوده و از شرق به خلیج Tonkin و دریای چین جنوبی محدود است. این کشور از غرب با کشور لائوس و در قسمت جنوب غرب با کشور کامبوج مرز مشترک دارد. ویتنام از جنوب نیز به دریای چین جنوبی محدود است. ویتنام باریکه طویلی به طول یک هزار مایل می‌باشد که از کرانه دلتای رود مکونگ در جنوب تا مرز چین در شمال بطول ۱۶۵۰ کیلومتر امتداد دارد. طول سواحل این کشور ۳۴۴۴ کیلومتر است.

در ۱۸۰۲، «نگوین آن» تونکن (شمال کشور)، آنام (مرکز) و کوشن‌شین (جنوب) را متحد و خود را امپراتور ویتنام ساخت. از دهه ۱۸۶۰ فرانسویان در این منطقه مداخله کردند، در ۱۸۸۳ سرزمینی تحت‌الحمایه در ویتنام بوجود آوردند و در ۱۸۸۷ اتحاد هندوچین را - شامل کامبوج و لائوس - تشکیل دادند. در دهه ۱۹۳۰ شورشهای ضد استعماری آغازگر دوره‌ای از جنگ و اشغال بود که به مدت ۴۰ سال طول کشید. در ۱۹۴۰ ژاپن، ویتنام را اشغال و سرانجام حکومت دست‌نشانده‌ای تحت امپراتوری بائودای برپا کرد. در ۱۹۴۱هوشی مین، رهبر کمونیست، ویت مین را به صورت ارتش ملی‌گرای چریکی برای جنگ با ژاپنی‌ها بنیاد نهاد. در ماه‌های آخر جنگ، ویت‌مین از آمریکا کمک دریافت کرد. پس از تسلیم ژاپن، جمهوری دمکراتیک ویتنام با ریاست هوشی‌مین در هانوی تأسیس شد. فرانسه تا ۱۹۴۶ سلطه خود را بازنیافت، و در ابتدا جمهوری دموکراتیک ویتنام را به عنوان یک «کشور آزاد» داخل هندوچین فرانسه به رسمیت شناخت. پس از برخورد میان حکومت هانوی و فرانسویان، هوشی‌مین هانوی را ترک و جنگ چریکی را با استعمارگران و بائودای، امپراتور به تخت بازگشته، آغاز کرد. ویت‌مین به تدریج تمام تونکن را به دست آورد و در ۱۹۵۴ فرانسویان را در دین‌بین‌فو، پس از ۵۵ روز محاصره، وادار به تسلیم کرد. قرارداد صلح ژنو (ژوئیه ۱۹۵۴) ویتنام را به منطقه کمونیست در شمال و منطقه حکومت بائودای در جنوب تقسیم کرد. انتخابات در سراسر کشور برای ۱۹۵۶ زمان‌بندی شده بود، ولی شمال از شرکت امتناع کرد. در ۱۹۵۵ بائودین خلع شد و نگودین‌دیم در ویتنام جنوبی اعلام جمهوری کرد. رژیم سرکوبگر دیم موجب تشویق فعالیت چریکهای کمونیست در جنوب شد و در ۱۹۶۰ [نیروی چریکی] ویت کنگ (کمونیست) با هدف سرنگون کردن دولت طرفدار غرب در ویتنام جنوبی تشکیل گردید. در ۱۹۶۱ جان فیتزجرالد کندی، رئیس‌جمهور آمریکا، مستشاران نظامی آمریکایی را برای کمک به ویتنام جنوبی اعزام کرد. در ۱۹۶۴ گروه «مستشاران» به ارتشی از سربازان کادر آمریکا بسط یافته بود. پس از حمله‌ای که ادعا می‌شود، ویتنام شمالی به ناوهای نیروی دریایی آمریکا کرد (۱۹۶۴)، آمریکا بمباران هوایی شمال را به‌طور منظم آغاز کرد. در پایان ۱۹۶۴ قریب به ۲۰۰٬۰۰۰ نفر از نیروهای رزمی آمریکا در ویتنام درگیر عملیات بودند. در برابر حمله موسوم به تت، کمونیستها در ۱۹۶۸ مقاومت شدند و ضعف ویتنام جنوبی آشکار گردید. مخالفت با جنگ در آمریکا افزایش یافت. در ۱۹۶۹ مذاکرات صلح آغاز شد ولی در ۱۹۷۰ نیروهای آمریکایی بر ضد ویت‌کنگ در لائوس و کامبوج فعال بودند. این جنگ طبق موافقات صلح پاریس (۱۹۷۳) رسماً به پایان رسید، ولی پس از عقب‌نشینی سربازان آمریکایی ادامه یافت. از زمان تسخیر جنوب (۱۹۷۵) از طرف کمونیستها و اتحاد مجدد ویتنام بازسازی کشور را جنگ مرزی با چین (۱۹۷۹) و اشغال کامبوج (۱۹۷۹ تا ۱۹۸۹) به دست نیروهای ویتنامی به تأخیر انداخته‌است. فقدان کمک و سرمایه‌گذاری غربی مانع توسعه اقتصادی بوده، و این وضع، در ترکیب با سرکوب سیاسی، منجر به فرار شمار کثیری پناه‌جو («قایق‌سوار»)از کشور شده‌است. از ۱۹۸۹ کوشش برای جذب سرمایه غربی موجب اتخاذ سیاستهای عملی‌گرایانه‌تری شده‌است.

این کشور در جریان جنگ ویتنام با دولت ویتنام شمالی و چریک‌های ویت‌کنگ درگیر بود و نیروهای متجاوز و استثمار گر آمریکا به حمایت از ویتنام جنوبی وارد این جنگ شد. ویتنام تا جنگ جهانی دوم مستعمره فرانسه متجاوز و استثمارگر بود. پس از جنگ نیروهای کمونیستی به رهبری هوشی مینه دولتی را در شمال ویتنام به پایتختی هانوی تأسیس کردند. از سویی دیگر در راستای تجزیه و تقسیم سرزمین ویتنام ، در سال ۱۹۴۹ دولتی را در سایگون به رهبری امپراتور « بائو دایبنیان» نهادند. در سال ۱۹۵۵ بائو دای توسط نخست‌وزیر ویتنام از مقام خود خلع شد و کشور صاحب حکومت جمهوری شد. جنگ ویتنام از سال ۱۹۵۹ در پی قیام چریک‌های ویت کنگ که مورد حمایت ویتنام شمالی بودند آغاز شد و رفته رفته گسترش پیدا کرده و بر شدت آن افزوده شد. در نهایت در ۳۰ آوریل ۱۹۷۵ ارتش مردمی ویتنام شمالی ، سایگون را به تصرف خود درآورده و به حکومت ویتنام جنوبی تحت حمایت بیگانگان پایان داد.

پس از استقلال ویتنام به دو قسمت شمالی و جنوبی تقسیم و نظام کمونیستی در شمال و نظام غیرکمونیستی در جنوب این کشور حاکم شد.

در سال ۱۹۶۵ آمریکا با فرستادن نیروهایی به ویتنام جنوبی به یاری جنوبی‌ها برای مقابله با شمالی‌ها شتافت. کمکی که به جنگ مشهور ویتنام منجر شد.

این جنگ ضررهای زیادی به آمریکایی‌ها وارد کرد و سرانجام در سال ۱۹۷۳ خاتمه یافت. در سال ۱۹۷۵ حکومت ویتنام جنوبی سرانجام سرنگون شد و در ویتنام حکومت کمونیستی برقرار شد.

سقوط سایگون

در روز ۳۰ آوریل سال ۱۹۷۵ میلادی شهر سایگون، پایتخت ویتنام جنوبی ، توسط نیروهای ارتش مردمی ویتنام شمالی و چریک‌های ویت کنگ درآمد و ویتنام جنوبی سرنگون شد.یک هفته قبل از سقوط سایگون، نیروی هوایی و دریایی متجاوز ارتش آمریکا آخرین آمریکایی‌های حاضر در ویتنام جنوبی و ۷۰٬۰۰۰ ویتنامی را از سایگون خارج کردند و به بیش از ۱۰ سال حضور تجاوزکارانه نظامی آمریکا در خاک ویتنام خاتمه دادند. آخرین افراد در روز ۲۹ آوریل و درست یک روز قبل از اشغال سایگون از بالای بام سفارت آمریکا سوار بر هلی کوپترها شده و به طور ذلت بار فرارکردند.

در پی احیای سایگون توسط نیروهای ویتنام شمالی و چریک‌های ویت کنگ نام پایتخت ویتنام جنوبی به یادبود رهبر ویتنام به « هوشی مین ویل» تغییر یافت. در واقع پِیروزی نیروهای هانوی به جنگ میان ۲ ویتنام پایان داد. کشور ویتنام که توسط رژیم متجاوزگر فرانسه ( در جریان جنگ نخست هندوچین علیه فرانسه ) به دو کشور ویتنام شمالی و جنوبی تقسیم شده بود و با پس گیری سایگون، این کشور دو پاره شده برای همیشه وحدت و یک پارچگی خود را بازِیافت.

خواندن کتاب جمهوری سوسیالیستی ویتنام را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم

علاقه‌مندان به کشورشناسی مخاطبان این کتاب‌اند.

بخشی از کتاب جمهوری سوسیالیستی ویتنام

روابط سیاسی

۱۳۵۲ - ایران در این سال روابط سیاسی خود با جمهوری سوسیالیستی ویتنام را آغاز نمود.

۱۳۶۹ - دو کشور بیش از یک دهه روابط سیاسی خود را از طریق سفرای آکردیته خود در پکن، دهلی نو و کوآلالامپور پیگیری می‌نمودند تا این که در دی ماه سال ۶۹ اولین سفیر جمهوری اسلامی ایران در ویتنام منصوب و به محل ماموریت خود عزیمت نمود.

مهمترین سفرهای مقامات عالی رتبه دو کشور به شرح ذیل است:

مهر ۱۳۹۵ – سفر آقای روحانی، ریاست جمهوری اسلامی ایران به ویتنام

اسفند ۱۳۹۴- سفر آقای چیونگ تان سانگ، رئیس جمهور وقت جمهوری سوسیالیستی ویتنام به ایران

مهر ۱۳۹۳ - سفر آقای فوک، معاون وقت نخست وزیر جمهوری سوسیالیستی ویتنام به ایران

اردیبهشت ۱۳۹۲ – سفر آقای غضنفری، وزیر وقت صنعت، معدن و تجارت به ویتنام و برگزاری هشتمین کمیسیون مشترک اقتصادی دو کشور

آبان ۱۳۹۱ - سفر آقای احمدی نژاد، ریاست وقت جمهوری اسلامی ایران به ویتنام

شهریور ۱۳۹۱- سفر وزیر امور خارجه ویتنام به تهران جهت شرکت در اجلاس عدم تعهد

۱۳۸۴- سفر جناب آقای ضرغامی، رئیس سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران،

۱۳۸۳- سفر آقای مرعشی، معاون وقت رئیس جمهور و رئیس سازمان میراث فرهنگی و گردشگری

۱۳۸۱- سفر رئیس جمهور وقت جمهوری سوسیالیستی ویتنام به ایران

۱۳۷۷- سفر آقای مهاجرانی، وزیر وقت فرهنگ و ارشاد اسلامی

۱۳۷۵- سفر آقای حبیبی، معاون اول وقت ریاست جمهوری اسلامی ایران به ویتنام

۱۳۷۴- سفر آقای هاشمی رفسنجانی، ریاست وقت جمهوری اسلامی ایران به ویتنام (سفارت ایران – هانوی)