کتاب فارسی عمومی؛ درسنامه دانشگاهی

کتاب فارسی عمومی؛ درسنامه دانشگاهی (ویراست ۳) نوشته محمود فتوحی رودمعجنی و حبیب الله عباسی، اثری جامع برای آموزش زبان و ادبیات فارسی در سطح دانشگاه است. این کتاب با هدف ارتقای مهارت‌های زبانی، پرورش ذوق ادبی، آموزش مهارت‌های تفسیری و انتقادی و تقویت هویت فرهنگی دانشجویان تدوین شده است. ساختار کتاب بر سه نگرش گونه‌شناسی ادبی، تاریخی و فرهنگی استوار است و می‌کوشد ادبیات فارسی را نه‌تنها به‌عنوان یک دانش، بلکه به‌مثابه‌ی بخشی زنده از فرهنگ ایرانی معرفی کند. انتشارات سخن این کتاب را در سال ۱۳۹۷ منتشر کرده است. نسخه‌ی الکترونیکی این اثر را می‌توانید از طاقچه خرید و دانلود کنید.

درباره کتاب فارسی عمومی (درسنامه دانشگاهی) اثر محمود فتوحی رودمعجنی و حبیب الله عباسی

کتاب فارسی عمومی؛ درسنامه‌ی دانشگاهی (ویراست ۳) اثری آموزشی و مرجع برای دانشجویان و علاقه‌مندان به زبان و ادبیات فارسی است که با رویکردی تحلیلی و ساختارمند به معرفی مبانی، گونه‌ها و مهارت‌های ادبی پرداخته است. محمود فتوحی رودمعجنی و حبیب‌الله عباسی، نویسندگان این اثر باتکیه‌بر تجربه و پژوهش، کتاب حاضر را به‌گونه‌ای طراحی کرده‌اند که هم برای تدریس در کلاس‌های دانشگاه و هم برای مطالعه‌ی فردی مناسب باشد. ساختار کتاب از مباحث نظری درباره‌ی چیستی ادبیات و دانش‌های ادبی آغاز شده و سپس به معرفی انواع شعر و نثر فارسی، سبک‌شناسی، نقد ادبی، مهارت‌های نگارش و دستور خط پرداخته است. هر فصل با نمونه‌هایی از متن‌های کلاسیک و معاصر همراه شده است تا خواننده با سیر تحول ادبیات فارسی و تنوع آثار آشنا شود.

چاپ شماره‌ی ۱۱۶ این کتاب در سال ۱۴۰۳ روانه‌ی بازار کتاب ایران شد. کتاب فارسی عمومی؛ درسنامه‌ی دانشگاهی علاوه‌بر آموزش نظری، تمرین‌ها و راهنمایی‌هایی برای تقویت مهارت‌های عملی مانند روخوانی، نگارش، تحلیل و نقد ارائه داده است. این اثر باتوجه‌به نیازهای آموزشی دانشگاه‌ها و با هدف ایجاد پیوند میان سنت ادبی و نیازهای امروز جامعه تدوین شده است.

خلاصه کتاب فارسی عمومی

کتاب با مقدمه‌ای درباره‌ی اهداف و رویکردهای آموزشی آغاز می‌شود و سپس در چند بخش اصلی به مباحث متنوعی می‌پردازد:

- بخش نخست به چیستی ادبیات، تفاوت آن با زبان، ارزش‌ها و کارکردهای ادبیات و معرفی دانش‌های ادبی مانند بلاغت، معانی، بیان، بدیع، عروض و قافیه، سبک‌شناسی و نقد ادبی اختصاص دارد. در این بخش، مفاهیم پایه‌ای با مثال‌های متنوع و توضیحات روشن ارائه شده‌اند.

- بخش دوم به معرفی گونه‌های شعر فارسی می‌پردازد. سبک‌های مختلف شعر از خراسانی تا عراقی، هندی، بازگشت، مشروطه، نیمایی و پسانوگرا معرفی شده‌اند. قالب‌های شعری مانند قصیده، غزل، مثنوی، قطعه، رباعی، دوبیتی و شعر آزاد با نمونه‌هایی از شاعران برجسته‌ی هر دوره بررسی شده‌اند. در هر قالب، ساختار، ویژگی‌ها و تحولات تاریخی آن توضیح داده شده است.

- بخش سوم به نثر فارسی اختصاص دارد. گونه‌های نثر علمی، اخلاقی، سیاسی، دیوانی، داستانی و عرفانی معرفی شده و نمونه‌هایی از متون کلاسیک و معاصر آورده شده است. این بخش به خواننده کمک می‌کند تا با سیر تحول نثر فارسی و نقش آن در فرهنگ ایرانی آشنا شود.

- بخش چهارم به مهارت‌های زبانی و نگارشی می‌پردازد. مباحثی مانند بندنویسی، توصیف، روایت، استدلال، ساختار مقاله، دستور خط و نشانه‌گذاری به‌تفصیل آموزش داده شده‌اند. تمرین‌های عملی و راهنمایی‌هایی برای تقویت مهارت نوشتن و تحلیل متون نیز در این بخش گنجانده شده است.

در سراسر کتاب، نمونه‌هایی از آثار شاعران و نویسندگان برجسته‌ی فارسی، تمرین‌های تحلیلی و پرسش‌هایی برای درک بهتر مفاهیم ارائه شده است. همچنین راهنمایی‌هایی برای خواندن و تحلیل متون ادبی، آشنایی با واژه‌نامه‌ها و منابع پژوهشی در کتاب آمده است.

چرا باید کتاب فارسی عمومی را بخوانیم؟

کتاب فارسی عمومی؛ درسنامه‌ی دانشگاهی اثری است که با رویکردی چندوجهی به آموزش زبان و ادبیات فارسی می‌پردازد. این کتاب نه‌تنها مبانی نظری و تاریخ ادبیات را توضیح داده، بلکه مهارت‌های عملی مانند نگارش، تحلیل و نقد را نیز آموزش داده است. یکی از ویژگی‌های شاخص کتاب، ارائه‌ی نمونه‌های متنوع از متون کلاسیک و معاصر است که به درک بهتر مفاهیم و سیر تحول ادبیات فارسی کمک می‌کند. همچنین تمرین‌ها و پرسش‌های تحلیلی در هر بخش، امکان یادگیری فعال و تعمیق مهارت‌های زبانی را فراهم کرده است. ساختار منظم و توجه به نیازهای آموزش دانشگاهی، این کتاب را به منبعی قابل‌اعتماد برای دانشجویان و مدرسان تبدیل کرده است. علاوه‌براین کتاب حاضر با پرداختن به موضوعاتی مانند هویت فرهنگی، زیبایی‌شناسی و نقش ادبیات در جامعه، افق‌های تازه‌ای برای نگاه به زبان و ادبیات فارسی می‌گشاید.

خواندن این کتاب را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم؟

خواندن این کتاب به دانشجویان رشته‌های علوم انسانی، علاقه‌مندان به زبان و ادبیات فارسی، مدرسان دانشگاهی و کسانی که به‌دنبال تقویت مهارت‌های زبانی، نگارشی و تحلیلی خود هستند، پیشنهاد می‌شود. همچنین این اثر برای افرادی که دغدغه‌ی شناخت فرهنگ و هویت ایرانی دارند یا به آموزش و پژوهش در حوزه‌ی ادبیات علاقه‌مند هستند، سودمند است.

درباره محمود فتوحی رودمعجنی

محمود فتوحی رودمعجنی زاده‌ی ۲ شهریور ۱۳۴۳ در رودمعجن در تربت حیدریه، استاد زبان و ادبیات فارسی در ایران بوده است. تحصیلات متوسطه را در زادگاه خود به پایان رساند و در سال ۱۳۶۸ موفق به دریافت مدرک کارشناسی ادبیات فارسی از دانشگاه تربیت معلم در تهران شد. در دانشگاه تهران دوره‌ی کارشناسی‌ارشد را گذراند و در سال ۱۳۷۴ با نگارش پایان‌نامه‌ای با عنوان «دیدگاه‌های نقد ادبی در عصر صفوی» زیر نظر دکتر عبدالحسین زرین‌کوب و دکتر محمدرضا شفیعی کدکنی، دوره‌ی دکتری زبان و ادبیات فارسی را به پایان رساند. از سال ۱۳۷۵ به‌عنوان استادیار در دانشگاه تربیت معلم تهران آغاز به کار کرد و طی سال‌های ۱۳۷۹ تا ۱۳۸۱ مدیریت کتابخانه‌ی مرکزی این دانشگاه را بر عهده داشت. در همین دوره، دوره‌ی آموزشی «روش‌های تأمین مدارک الکترونیکی کتابخانه‌ای» را در کتابخانه‌ی بریتانیا در لندن گذراند. از سال ۲۰۰۲ تا ۲۰۰۴ میلادی در دانشکده‌ی فیلولوژی دانشگاه بلگراد به تدریس زبان و ادبیات فارسی پرداخت و در سال ۱۳۸۶ به دانشگاه فردوسی در مشهد پیوست. این نویسنده در سال ۲۰۱۲ نیز یک سال در مرکز مطالعات اسلام و عرب دانشگاه ملی استرالیا تدریس کرد. او استاد تمام‌وقت دانشکده‌ی ادبیات دانشگاه فردوسی مشهد بوده است. محمود فتوحی رودمعجنی همچنین کتاب فارسی عمومی؛ درسنامه‌ی دانشگاهی را با هم‌نویسندگی حبیب‌الله عباسی نوشته است.

درباره حبیب الله عباسی

حبیب‌الله عباسی استاد گروه زبان و ادبیات فارسی در دانشکده‌ی ادبیات و علوم انسانی و زاده‌ی سال ۱۳۴۵ بوده است. او نویسنده‌ی چندین کتاب است؛ ازجمله قرآن سرچشمه‌ی نثر ادبی (تکوین و تطور نثر عربی از جاهلیت تا سقوط بغداد؛ همراه با منتخبی از دیوان النثرالعربی)، گونه‌های نثر تفسیری (با رویکرد هرمنوتیکی)، آستان جانان (گزارشی روشن و کوتاه از ترتیب نزول قرآن با رویکرد هرمنوتیک کلاسیک) و شاعری تقلیل‌ناپذیر (پژوهشی در شعر و اندیشه‌ی متنبی). حبیب‌الله عباسی همچنین کتاب فارسی عمومی؛ درسنامه‌ی دانشگاهی را با هم‌نویسندگی محمود فتوحی رودمعجنی نوشته است.

این کتاب یا نویسنده چه جوایز و افتخاراتی کسب کرده است؟

محمود فتوحی رودمعجنی در سال ۱۴۰۳ برای نگارش مقاله‌ی «رده‌‌بندی معرفتی گزاره‌‌های عرفانی» موفق شد رتبه‌ی اول از سومین دوره‌ی جایزه‌ی ملی دوسالانه‌ی نقد زرین (یادنام زنده‌یاد استاد دکتر عبدالحسین زرین‌کوب) با میزبانی دانشگاه لرستان را کسب کند. او با کتاب «سبک‌شناسی» نامزد دریافت جایزه‌ی قلم زرین شد و سپس با دیگر آثار پژوهشی خود، ازجمله در حوزه‌ی نقد و نظریه‌ی ادبی، توانست جایگاه ویژه‌ای در میان محققان معاصر به دست آورد. فتوحی در ادامه‌ی فعالیت‌های علمی خود، برنده‌ی ششمین دوره‌ی جایزه‌ی ادبی جلال آل‌احمد شد که از معتبرترین جوایز ادبی ایران به شمار می‌رود. همچنین او موفق به کسب جایزه‌ی بیست‌و‌یکمین دوره‌ی کتاب فصل جمهوری اسلامی ایران شده است.

چه نسخه‌های دیگری از این کتاب در ایران منتشر شده است؟

ویراست سوم کتاب فارسی عمومی؛ درسنامه‌ی دانشگاهی توسط انتشارات سخن و چاپ شماره‌ی ۱۱۶ آن در سال ۱۴۰۳ روانه‌ی بازار کتاب ایران شده است.