کتاب اعتیاد مشاوره و درمان؛ راهنمای تغییر رفتار اعتیادی در معتادان

کتاب «اعتیاد مشاوره و درمان» نوشته دکتر فرشاد بهاری، راهنمایی برای تغییر رفتار اعتیادی در معتادان است. امروزه اعتیاد معضل بزرگی در کشورها به حساب می‌آید و کمتر کشوری است که با آن دست و پنجه نرم نکند. در کشور ما هم سیاست‌هایی برای کاهش عرضه و تقاضای مواد مخدر به کار گرفته شده که موفقیت‌آمیز هم بوده‌‌ است اما تنها اعمال این نوع سیاست‌ها کافی نیست و به نظر می‌رسد به یک تحول فرهنگی و نرم برای مواجهه با روند افزایشی سوء مصرف مواد نیاز است و هنوز راهی طولانی در پیش‌رو است. کتاب حاضر مبانی نظری و عملی برای درک فرایند اعتیاد و مشاوره با معتادان است که مطابق با سرفصل‌های درس مشاوره اعتیاد در مقاطع کارشناسی و کارشناسی ارشد تدوین شده است. مبانی نظری کتاب حاضر «رویکرد فردی» است و بر این فرض بنیادی استوار است که معتادان و خانواده‌های آن‌ها گروهی ناهمگن هستند و بایستی از چشم‌اندازی فردی معالجه و درمان شوند زیرا مراجعانی که با مسایل اعتیادی سروکار دارند از نظر الگوهای رفتاری، اثرات جسمانی مواد بر آنها، پیامدهای مصرف الکل یا مواد، شخصیت، محیط اجتماعی، جنسیت، فرهنگ و متغیرهای دیگر متنوع‌اند. عقاید و ابعاد توصیف شده در این کتاب نتیجه سال‌ها تفکر و تحقیق صاحب‌نظران بنام در عرصه اعتیاد است. مدل فرانظری اعتیاد که در این کتاب به عنوان اساس مشاوره با معتادان به آن پرداخته شده مبتنی بر این فرض است که اعتیاد یک «اتفاق» نیست بلکه یک «فرایند» است که آغاز و فرجام دارد. مصاحبه انگیزشی به عنوان ابزار اصلی در مدل فرانظری تغییر «قلب مداخلات مشاوره‌ای» است و تلاش برای تغییر شناختی ـ رفتاری محور مداخلات روان‌شناختی را تشکیل می‌دهد. بی‌شک درمان اعتیاد با سم‌زدایی و خدمات پزشکی و روان‌پزشکی آغاز می‌شود و با مداخلات مشاوره‌ای فردی، خانوادگی و گروهی ادامه پیدا می‌کند. چنین رویکردی به درمان ـ نه فقط ترک اعتیاد ـ مستلزم کار تیمی و خدمات بین رشته‌ای متخصصان حرفه‌ای یاورانه پزشکی و غیرپزشکی است.