با کد تخفیف OFF30 اولین کتاب الکترونیکی یا صوتی‌ات را با ۳۰٪ تخفیف از طاقچه دریافت کن.

کتاب ویوالدی، نوای باروک

نویسنده:اِیچ. سی. رابینز لندِن

مترجم:ناتالی چوبینه

انتشارات:انتشارات موسسه فرهنگی و هنری ماهور

دسته‌بندی:

امتیاز

۲.۳از ۴ رأیخواندن نظرات

۲٫۳

(۴)

خواندن نظرات

معرفی کتاب ویوالدی، نوای باروک

کتاب «ویوالدی، نوای باروک» نوشته به بررسی راز و رمز موفقیت و جاودانگی «قطعه چهار فصل» او می پردازد. قطعه‌ای که ظرف مدت کوتاهی به محبوب‌ترین قطعه‌ی موسیقی کلاسیک در سراسر جهان بدل شد. «بسیاری از قطعات موسیقی بی‌هیچ دلیل مشخصی هنوز نتوانسته‌اند به چنین موقعیت درخشانی برسند ــ موقعیتی چنان یگانه و باشکوه که حتا آثار موتسارت هم به آن دست نیافته‌اند. پس شاید جستاری تازه در زندگی و آثار ویوالدی بتواند رمز و راز این موفقیتِ بی‌سابقه، به‌خصوص در میان نسل جوان، را فروبگشاید. به راستی چه چیزی در چهار فصل، و نیز بسیاری از دیگر آثارِ سازی ویوالدی، به‌خصوص ل، اِسترو آرمونیکوی مشهور (اُپوس ۳)، وجود دارد که توانسته هم قلب موسیقیدانانی به رفعت یوهان زباستیان باخ، و هم قلب جوانان پنج قاره را در پایان قرن بیستم چنین تسخیر کند؟ چه چیز باعث شد که این اثر آن‌طور در محاق فراموشی فرو رود، و چه عواملی موجب بازیافتِ آن شدند؟»

نظری برای کتاب ثبت نشده است

بریده‌هایی از کتاب

بخش عظیمی از ذهنیت اندیشمند ویوالدی به اپرا اختصاص داشته است؛ و بنابراین بازی سرنوشت با او بازی غریبی بوده که ساخت اپرا را یکی از جنبه‌های شخصیت چندبعدی او قرار داده که ازقضا علاقه و توجه شنوندگان قرن بیستمی را هم چندان برنمی‌انگیزد

⠀⠀⠀

در سال ۱۹۵۰، در نیویورک بودم که صفحه‌ی معروف شرکت چِترا از اجرای کاملِ چهار فصل به فروشگاه موسیقی لیبرتی رسید و یکی از کارمندان فروشگاه آن را بر روی گراموفون نهاد و مشغولِ پخشِ آن شد. با این کار تمامی مشتریان مغازه، ازجمله خود من، درجا خشک‌شان زد و مجذوب و مسحور نوای موسیقی افسونگری شدند که به مدت دویست سال کنج کتابخانه‌ها خاک می‌خورد. دوران نوزایی ویوالدی آغاز شده بود و تا دهه‌ی ۱۹۹۰ نیز، که صفحه‌ی اجرای نایجل کندی از چهار فصل تا چندین ماه در صدر فهرست پرفروش‌ترین صفحات موسیقی لندن قرار داشت، همچنان ادامه یافت. خلاصه اینکه چهار فصل به محبوب‌ترین قطعه‌ی موسیقی کلاسیک در سراسر جهان بدل شد،

arasparvaz

در این چهار بیمارستان‌بچه‌های‌کوچک را می‌پذیرند ــ در بخشِ اینْکورابیلی (Incurabili) (که در اصل برای منظور دیگری ساخته‌شده) مبلغی هم از سوی پیتا دریافت می‌شود، اما دو مؤسسه‌ی دیگر، تا جایی که من می‌دانم، پولی نمی‌گیرند. کسی که بخواهد همسری انتخاب کند که رنگ دنیای بیرون را ندیده باشد به این مؤسسه‌ها مراجعه می‌کند، و معمولا همگی این اشخاص تمامی مراقبت‌های ممکن را به کار می‌برند، که این دختران از آن به بعد هم کمتر با دنیای خارج تماس پیدا کنند. پیتا معمولا بچه‌های نامشروع را می‌پذیرد. تعداد بچه‌های تحت سرپرستی این بیمارستان فوق‌العاده زیاد است؛

⠀⠀⠀

وقتی خبر مرگ ویوالدی به ونیز رسید، گزارشی در مجله‌ی Commemorali Gradenigo چاپ شد بدین مضمون: ، ۱۷۳... l'Abb(D. Antonio Vivaldi, incomparable virtuose du violin, dit le Prte roux, trs estim(pour ses compositions et concertos, avait gagn, en un temps, plus de ۵۰, ۰۰۰ ducats, mais sa prodigalit(desordonne l'a fait mourir pauvre, (Vienne" («...۱۷۳ جناب کشیش پدرْ آنتونیو ویوالدی، نابغه‌ی بی‌همتای ویولن، مشهور به کشیش سرخ، آهنگساز معتبر و والای کنسرتوها و ساخته‌های گوناگون، که در عمر خود بیش از ۵۰۰۰۰ دوکات کسب کرد، به‌خاطر اسراف و بی‌سروسامانی مالی در فقر و تنگدستی در وین جان سپرد.»)

⠀⠀⠀

مشکل ویوالدی این بود که، به سبب بیماری‌اش، که بعدها خود آن را «انقباض قفسه‌ی سینه» (strettezza di petto) توصیف می‌کرد، مجبور شد خیلی زود از اداره‌ی مراسم عمومی کناره‌گیری کند. او سال‌ها بعد (به تاریخ شانزدهم نوامبر ۱۷۳۷) می‌نویسد: «هنوز به‌درستی در مقام کشیشی ابقا نشده بودم که به مدت یک سال یا کمی بیشتر، برگزاری مراسم روزانه‌ی کلیسا را برعهده گرفتم. اما پس از آن نتوانستم به این کار ادامه دهم، زیرا به علتِ این بیماری سه مرتبه مجبور شدم در میانه‌ی مراسم محراب را ترک کنم.» (۹) امروزه مشخص شده که ویوالدی به تنگی نفس شدیدی مبتلا بوده است

⠀⠀⠀

شارل دوبْروس، که در اوتِ ۱۷۳۹ درباره‌ی ونیز می‌نوشت، خاطرنشان می‌سازد که خانم‌ها اینک برای رفتن پیش عشاق خود از گوندولا (قایق‌های باریک ونیزی) استفاده می‌کنند، و ادامه می‌دهد: (۱۷) این کارِ همیشگی خانم‌ها از شأن و اعتبار راهبه‌ها بسی کاسته است، که پیش از این در زمره‌ی محترمان بودند. البته درهمین‌حال هم زنان خوبی میان آن‌ها پیدا می‌شود که با سربلندی و تشخص، و حتا می‌توانم بگویم با فخری رشک‌برانگیز، از صومعه بیرون می‌آیند، زیرا، با تمام این حرف‌ها، رقابتی پرحرارت میان سه صومعه‌ی شهر وجود دارد تا معلوم شود کدامیک از آن‌ها امتیاز عرضه‌ی معشوقه‌ای به سفیر جدید پاپ را که اخیرآ وارد شده، به دست خواهد آورد

⠀⠀⠀

چهارشنبه ششم مارس ۱۷۱۵. ویوالدی، آهنگساز و ویولن‌نواز مشهور، بعد از شام به خانه‌ی من آمد، زیرا چند بار او را دعوت کرده بودم. من درباره‌ی بعضی از کنچِرتو گروسّوهای او که می‌خواستم آن‌ها را داشته باشم با او صحبت کردم، و از او خواستم نسخه‌ای از آن‌ها را به من بدهد. برای او، که از کانتورها (موسیقی‌دانان کلیسایی، که به افراط در مشروب‌خواری شهره بودند) محسوب می‌شد، چند بطری شراب سفارش داده شد. سپس او با ویولن برایم چند قطعه‌ی بداهه‌نوازانه‌ی بسیار مشکل و کاملا غیرقابل تقلید Phantasien() نواخت. با دیدن نوازندگی او از فاصله‌ای چنان نزدیک، مهارت او را بیش از پیش ستودم، و به روشنی دیدم که درست است که قطعاتی غیرمعمول و پرتحرک می‌نوازد، اما شیوه‌ی نوازندگی‌اش، جذابیت و کانتابیله (نغمه‌سرایی) را یک‌جا در خود جمع کرده است.

⠀⠀⠀

چهار فصل، چون دائمآ برای آگهی‌های بازرگانی، موسیقی پس‌زمینه‌ی رستوران‌ها، و موسیقی فیلم به کار می‌رود، از چنان شهرتی برخوردار است که بسیاری از مردم هرگز توجه نمی‌کنند ویوالدی در حقیقت یک موسیقی برنامه‌ای (programme music) نوشته است. در واقع، پارتیتورِ اثر غزل‌واره‌هایی (sonnets) (شاید سروده‌ی خود او) را کلمه به کلمه دنبال می‌کند؛ در چاپ نخست اثر، این غزل‌واره‌ها توسط شارل لو سِن در دیباچه گنجانده شدند. ویوالدی نه‌تنها غزل‌واره‌ها را به‌طور جداگانه چاپ کرد بلکه با حروف بزرگ (A و B و غیره) در حاشیه‌ی چپِ متنِ آن‌ها مشخص نمود تا معلوم شود هر قسمت تجسم‌بخش چه بخشی از موسیقی است.

⠀⠀⠀

ویولن تکنواز افتان و خیزان حرکت می‌کند (که در چاپ لوسن کلمه‌ی "ubriachi" = «مست‌ها» برایش ذکر شده). این مست‌ها لرزان روی گام تحریری می‌دهند، و بعد در قالب سنکپ‌های ریتمیک انگار سکسکه می‌کنند (میزان‌های ۵۴ به بعد). کشاورزان هوشیار با لایت‌موتیف آغازین به پایکوبی ادامه می‌دهند اما یکی از مست‌ها (میزان‌های ۶۷ به بعد) جشن‌شان را بر هم می‌زند؛ او در نوای ویولن تکنواز تلوتلوخوران این‌طرف و آن‌طرف می‌رود ــ ویوالدی چقدر باید از نواختن این قسمت لذت برده باشد ــ و بالأخره در قسمتِ عجیب پرتحرّکی که با عبارت «مستی که به خواب می‌رود» ("L'ubriaco che dorme") توصیف شده، آرام می‌گیرد (میزان‌های ۸۹ به بعد)

⠀⠀⠀

موومان بعدی با عنوان آداجو مولتو وصف شده و نغمه‌ی مستانِ خفته است. این یکی از خارق‌العاده‌ترین قسمت‌ها در سراسر اثر به حساب می‌آید، که در آن تمامی زهی‌ها با صدای سوردینه (خفه) همچون گروهی از دزدان پاورچین به میان می‌خزند

⠀⠀⠀

موسیقی کلاسیک

نیکو زهادی

تاریخ مختصر موسیقی آکسفورد

جرالد ایبرهم

ریشه‌های فکری و زمینه‌های اجتماعی معماری معاصر غرب

غلامرضا جمال الدین

آشنایی با موسیقی کلاسیک

رابرت شرمن

تحلیل زیبایی‌شناسی موسیقی دستگاهی ایران

محمدرضا عزیزی

درآمدی بر نظریه و اندیشه انتقادی در تاریخ هنر