کتاب مشروطیت ایران و رمان خارجی (جلد چهارم)

در جلد چهارم از مجموعه «مشروطیت ایران و رمان خارجی»، مسعود کوهستانی نژاد دو رمان «مگدولین» اثر آلفونس کار و ترجمه سیدمحمدرضا سعیدی و «گرازیلا» نوشته لامارتین با ترجمه محمدعلی گلشاییان را بررسی کرده‌است رمان دوم این کتاب «گرازیلا» نوشته شاعر و ادیب و سیاستمدار فرانسوی، آلفونس دو لامارتین (۱۸۲۰-۱۷۹۰) است. ترجمه این رمان از اواسط پاییز ۱۳۰۶/ ۱۳۴۶ قمری/ ۱۹۲۷ به تدریج منتشر شد: کامیلا آن دختر خوش‌آواز اگرچه از علم و دانش چندان بهره‌ای نداشت ولی چون در شهر رم تولد یافته بود از مناظر و دورنماهای زیبا و باشکوهی که در طفولیت دیده بود به‌خوبی اطلاع داشت غالباً اتفاق می‌افتد که در خوش‌ترین اوقات مرا به تماشای بهترین نقاط قدیم می‌برد صبح‌ها زیر درختان کاج سنت بن سیو عصرها در سایه ستون‌های کلیسای سن‌پیر و شب‌ها در روشنایی ماه در میدان ساکت کلیزه به گردش می‌رفتیم روزهای مطبوع پاییز از تماشای آلبانو و فراسکانی و معبد سی بلی که دود آبشارهای تی ولی آن را فراگرفته بودند لذت می‌بردیم دختر چون مجسمه جاوید جوانی در میان این آثار کهنه مرگ خندان و خوشحال بود گاهی روی مزار متلا می‌رقصید و گاهی من بر فراز تخته‌سنگی نشسته در دریای خیال غوطه‌ور بودم شروع به خواندن کرده و آواز رسایش در قصر شوم دیوکلسین می‌پیچید.