کتاب منتخب حکمت‌های جاویدان علی‌ابن ابیطالب علیه‌السلام

حضرت علی عليه‌السلام فرمودند: هرگاه از خداوندِ پاك و منزّه، حاجت و درخواستی داری، حاجت و درخواستِ خود را با صلوات بر پيامبرش صلی‌الله‌عليه‌و‌آله شروع كن، سپس حاجتت را از خدا بخواه، چرا كه خداوند بخشنده‌تر از آن است كه از دو حاجتِ درخواست شده، يكی از آن دو را روا كند، و ديگری را روا نكند.

حضرت علی عليه‌السلام فرمودند: با مردم چنان معاشرت و برخورد كنيد، كه اگر مُرديد، بر فقدانِ شما گريه و زاری كنند، و اگر زنده مانديد، با شما دوستی و مهربانی نمايند.

حضرت علی عليه‌السلام فرمودند: حكمت و دانش گمشده مؤمن است، پس دانش و حكمت را ياد بگيريد، هر چند از اهل نفاق باشد.

حضرت علی عليه‌السلام به يكی از يارانش كه بيمار شده بود، فرمودند: خداوند آنچه از بيماری به تو رسيده، سببِ محوِ گناهانت قرار دهد، چرا كه در بيماری اجر و پاداشی نيست. ولی گناهان و بدی‌ها را از بين می‌برد و آنان را می‌ريزد، آن چنان كه برگ درختان می‌ريزند.

حضرت علی عليه‌السلام فرمودند: اگر با اين شمشيرم ضربه‌ای بر بينی مؤمن بزنم كه با من عداوت و دشمنی كند، هرگز با من دشمنی نخواهد كرد. اگر همه دنيا را به كامِ منافق بريزم، تا اين‌كه مرا دوست بدارد، هرگز مرا دوست نخواهد داشت. و علتِ اين موضوع، به اين خاطر است كه قضا و قدرِ الهی بر اين جاری شده، و بر زبانِ پيامبر امّی صلی‌الله‌عليه‌و‌آله چنين گذشته است كه آن حضرت فرمودند: «يا علی، مؤمن هرگز با تو دشمنی نمی‌كند، و منافق هرگز تو را دوست نمی‌دارد».

حضرت علی عليه‌السلام فرمودند: بدترين مردم كسانی هستند كه به وسيله دين در طلبِ دنيا باشند.

حضرت علی عليه‌السلام فرمودند: بخشش و سخاوت، آن است كه بدون سؤال و درخواست انجام شود، ولی چيزی كه بعد از سؤال و درخواست انجام شود (ديگر بخشش نيست)، يا از روی حيا و شرم، يا برای رهايی از بدگويیِ مردم است.

بهترين همنشين (۱۰) حضرت علی عليه‌السلام فرمودند: رضايت و خشنودی، بهترين همنشين است. علم و دانش، ميراثی گران‌بهاست. آداب و اخلاق پسنديده، زينت و زيورهای تازه است. فكر و انديشه، آيينه‌ای روشن و شفاف است.

طمع و آرزومندی (۸) حضرت علی عليه‌السلام فرمودند: كسی كه طمع و آرزومندی را شعار خويش قرار داد، خود را بی‌ارزش و بی‌شخصيت گردانيد. كسی كه سختی و پريشان‌حالیِ خود را با ديگران در ميان گذاشت، تن به ذلت و خواری داد. كسی كه زبانش را بر خود حاكم و مسلط ساخت، بی‌ارج و بی‌مقدار گشت.

هيچ زهدی همانندِ تركِ حرام نيست. هيچ علم و دانشی همچون فكر كردن و انديشيدن نيست. هيچ عبادت و بندگی همانندِ ادای واجبات نيست. هيچ ايمانی همچون شرم و حيا و صبر و شكيبايی نيست. هيچ خويشاوندی همانندِ تواضع و فروتنی نيست. هيچ شرافت و برتری همچون علم و دانش نيست. هيچ عزّتی همانندِ تحمّل و بردباری نيست. هيچ پشتيبانی استوارتر از مشورت نيست.