کتاب بررسی احوال فرزندان امام موسی کاظم

«بررسی احوال فرزندان امام موسی کاظم (ع) و نقش آنها در تاریخ تشیع» به قلم سید یاسین زاهدی (- ۱۳۴۸) بخشی مهم از تاریخ تشیع را بیان می‌کند. احوال و اوضاع سیاسی، اجتماعی و فرهنگی عصر امام کاظم (ع)، مکاتب فکری اسلامی و غیر اسلامی زمان ایشان ،تعداد فرزندان ایشان بر اساس منابع قدیمی و متاخر و شرح احوال فرزندان این امام بزرگوار اعم از پسرا و دختران، مطالبی هستند که در این کتاب به آنها پرداخته ‌شده‌است. در پیشگفتار کتاب آمده‌است: دوره‌ای که امام کاظم (ع) و فرزندان ایشان در آن می‌زیستند، به‌ویژه برای جامعه شیعه از دوران‌های بسیار با اهمیت است. در این دوره، فعالیت‌های شیعیان در عرصه‌های مختلف فرهنگی و سیاسی وجود داشته و قیام‌های بسیاری بر ضد حکومت عباسی به وقوع پیوست که مهم‌ترین آنها قیام ابراهیم بن محمد بود که در آن برخی از فرزندان امام کاظم (ع) حضور داشتند. در عرصه فرهنگی نیز گستردگی شبکه وکالت در زمان امام کاظم (ع) ارتباط میان آن حضرت و شیعیان را آسان کرده بود؛ از این رو حضور فرزندان امام در دوره‌های بعد در مراکز شهرهای مختلف ایران و عراق حایز اهمیت فراوان بود و می‌توانست در رشد فزاینده شیعیان مؤثر افتد. امام رضا (ع) به دلیل پذیرش اجباری و مشروط ولایت‌عهدی، از مدینه به مرو، مقرّ خلافت مأمون رفت؛ از این رو بستری فراهم شد تا برخی فرزندان امام کاظم (ع) برای دیدار با وی به ایران مهاجرت کنند، حضور این امام‌زادگان در نقاط مختلف ایران، پیامدهای سیاسی و مذهبی بسیاری را در پی داشت و باعث شد تا مذهب تشیع در مناطقی که تا آن زمان، تشیع در آن نفوذ چندانی نداشت، گسترش یابد و امروزه این امام‌زادگان در نقاط مختلف ایران و عراق مورد توجه خاص قرار دارند؛ از این رو شناخت آنها و زندگی سیاسی و اجتماعی آنان در پی‌گیری تاریخ تشیع، مهم ارزیابی می‌شود.