کتاب در خدمت و خیانت روشنفکران (جلد دوم)

کتاب در خدمت و خیانت روشنفکران (جلد ۲) نوشته‌ی جلال آل احمد اثری تحلیلی و انتقادی درباره جایگاه، نقش و عملکرد روشنفکران در تاریخ معاصر ایران است. این کتاب ادامه جلد اول همین مجموعه است و به بررسی دقیق‌تر و عمیق‌تر نسبت روشنفکری با ساختارهای سنتی و قدرت در ایران می‌پردازد. جلال آل احمد در این جلد، با نگاهی موشکافانه، به نقش نظامیان و روحانیان به‌عنوان روشنفکران سنتی می‌پردازد و تفاوت‌ها و شباهت‌های آنان را با روشنفکران غرب‌گرا و وارداتی بررسی می‌کند. همچنین، او با تحلیل تاریخی و اجتماعی، به فرازونشیب‌های تعامل و تقابل روشنفکران با قدرت سیاسی و مذهبی اشاره کرده است. انتشارات خوارزمی آن را منتشر کرده است. نسخه‌ی الکترونیکی این اثر را می‌توانید از طاقچه خرید و دانلود کنید.

درباره کتاب در خدمت و خیانت روشنفکران (جلد دوم)

در خدمت و خیانت روشنفکران (جلد ۲) نوشته‌ی جلال آل احمد، اثری است که به بررسی جایگاه و نقش روشنفکران در جامعه ایرانی می‌پردازد. این جلد، برخلاف جلد اول، در زمان حیات نویسنده به چاپ نرسید و پس از مرگ او، با توجه به دست‌نوشته‌ها و اصلاحاتش منتشر شد. کتاب، ساختاری تحلیلی دارد و با نگاهی انتقادی، به بررسی تاریخی و جامعه‌شناختی روشنفکری در ایران می‌پردازد. آل احمد در این جلد، روشنفکران را به دو دسته سنتی (روحانیان و نظامیان) و وارداتی (غرب‌گرایان) تقسیم کرده و نقش هر یک را در تحولات اجتماعی و سیاسی ایران بررسی کرده است. او با استناد به وقایع تاریخی، تعامل و تقابل این گروه‌ها با قدرت و مردم را تحلیل کرده و به نقاط قوت و ضعف هر دسته پرداخته است. کتاب، علاوه‌بر تحلیل‌های نظری، نمونه‌هایی از وقایع مهم تاریخ معاصر ایران مانند تحریم تنباکو، مشروطه و نهضت ملی شدن نفت را به‌عنوان مصادیق نقش‌آفرینی روشنفکران و روحانیان بررسی کرده است. همچنین، آل احمد به تأثیرات استعمار، غرب‌زدگی و جدایی روشنفکران از مردم و سنت‌های بومی اشاره کرده و پیامدهای این جدایی را واکاوی کرده است.

خلاصه کتاب در خدمت و خیانت روشنفکران (جلد دوم)

در این کتاب، جلال آل احمد با رویکردی انتقادی و تحلیلی، به بررسی جایگاه روشنفکران در جامعه ایران می‌پردازد. او ابتدا روشنفکران را به دو دسته سنتی (روحانیان و نظامیان) و وارداتی (غرب‌گرایان) تقسیم می‌کند و نقش هر یک را در تاریخ معاصر ایران تحلیل می‌کند. آل احمد معتقد است که روحانیان و نظامیان، به‌عنوان روشنفکران سنتی، همواره در طول تاریخ ایران نقش رهبری و هدایت جامعه را بر عهده داشته‌اند، اما تفاوت‌هایی بنیادین میان این دو گروه وجود دارد. نظامیان بیشتر حافظان وضع موجود و عاملان نظم و امنیت‌اند، در حالی که روحانیان علاوه‌بر حفظ سنت، گاهی نقش منتقد و معترض به قدرت را نیز ایفا کرده‌اند. آل احمد با بررسی تاریخی، نشان می‌دهد که در وقایع مهمی مانند تحریم تنباکو، مشروطه و نهضت ملی شدن نفت، روحانیان نقش فعالی در مقابله با استعمار و دفاع از منافع مردم داشته‌اند. او همچنین به نقاط ضعف روحانیت، مانند تعبد و بسته‌بودن نسبت به تغییرات اجتماعی، اشاره می‌کند و این ویژگی را مانعی برای تحول و پیشرفت می‌داند. در مقابل، روشنفکران غرب‌گرا را به دلیل جدایی از سنت و مردم و تقلید صرف از الگوهای غربی، مورد نقد قرار می‌دهد و معتقد است که این گروه نتوانسته‌اند نقش مؤثری در تحولات اجتماعی ایفا کنند. کتاب به بررسی تعامل و تقابل میان روشنفکران، روحانیان و نظامیان می‌پردازد و نشان می‌دهد که هرگاه این گروه‌ها با هم همکاری کرده‌اند، تحولات مثبت و پیشرفت‌هایی در جامعه رخ داده است؛ اما در مواقعی که میان آن‌ها جدایی و تقابل وجود داشته، جامعه دچار رکود و عقب‌ماندگی شده است. آل احمد با تحلیل نمونه‌های تاریخی، به این نتیجه می‌رسد که روشنفکری در ایران، بدون توجه به سنت‌ها و نیازهای بومی، نمی‌تواند نقش مؤثری در پیشرفت جامعه ایفا کند و باید راهی برای آشتی میان سنت و تجدد جستجو کرد.

چرا باید کتاب در خدمت و خیانت روشنفکران (جلد دوم) را بخوانیم؟

این کتاب با نگاهی موشکافانه و انتقادی، به یکی از مهم‌ترین مسائل فکری و اجتماعی ایران معاصر می‌پردازد: نسبت روشنفکری با قدرت، سنت و مردم. جلال آل احمد با تحلیل تاریخی و جامعه‌شناختی، نشان داده است که روشنفکری در ایران همواره درگیر چالش‌هایی مانند جدایی از مردم، تقلید از غرب و تقابل با سنت بوده است. کتاب، با بررسی نمونه‌های عینی و تاریخی، به خواننده کمک می‌کند تا ریشه‌های مشکلات روشنفکری و موانع پیشرفت فکری و اجتماعی را بهتر درک کند. همچنین، این اثر با پرداختن به نقش روحانیان و نظامیان به‌عنوان روشنفکران سنتی، تصویری متفاوت و کمتر دیده‌شده از تاریخ معاصر ایران ارائه می‌دهد. مطالعه این کتاب، فرصتی است برای بازاندیشی درباره نقش نخبگان فکری و اجتماعی و یافتن راه‌هایی برای پیوند میان سنت و تجدد در جامعه ایرانی.

خواندن این کتاب را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم؟

خواندن این کتاب به علاقه‌مندان تاریخ معاصر ایران، دانشجویان و پژوهشگران علوم اجتماعی و سیاسی، کسانی که دغدغه نسبت سنت و تجدد را دارند و افرادی که به نقد روشنفکری و بررسی نقش نخبگان در تحولات اجتماعی علاقه‌مندند، پیشنهاد می‌شود.