کتاب ﺑﺤﺮان اوﮐﺮاﯾﻦ

کتاب بحران اوکراین نوشته مهدی شاپوری که توسط نشر پژوهشکده مطالعات راهبردی منتشر شده، اثری پژوهشی در حوزه‌ی علوم سیاسی است. این کتاب با تمرکز بر بحران اوکراین، به بررسی زمینه‌ها، بازیگران و پیامدهای این بحران در سطح داخلی و بین‌المللی پرداخته و تلاش کرده با رویکرد تحلیلی، ابعاد مختلف این رخداد مهم را برای مخاطبان روشن کند. نسخه‌ی الکترونیکی این اثر را می‌توانید از طاقچه خرید و دانلود کنید.

درباره کتاب ﺑﺤﺮان اوﮐﺮاﯾﻦ

کتاب بحران اوکراین (زﻣﯿﻨﻪﻫﺎ، ﺑﺎزﯾﮕﺮان و ﭘﯿﺎﻣﺪﻫﺎ) اثری تحلیلی است که به یکی از مهم‌ترین بحران‌های ژئوپلیتیکی قرن ۲۱ می‌پردازد. این کتاب در قالب پژوهشی و با ساختاری منظم، ابتدا به ریشه‌های تاریخی و اجتماعی بحران اوکراین می‌پردازد و سپس نقش قدرت‌های بزرگ شرقی و غربی را در شکل‌گیری و تداوم این بحران بررسی می‌کند. مهدی شاپوری باتکیه‌بر داده‌ها و تحلیل‌های تاریخی، اقتصادی و سیاسی، تصویری کلی از روند تحولات اوکراین ارائه داده است. 

کتاب حاضر به‌ویژه به سال‌های پس از فروپاشی شوروی و تحولات منتهی به انقلاب نارنجی و بحران ۲۰۱۴ می‌پردازد و نقش بازیگران مختلف از جمله روسیه، اتحادیه اروپا، آمریکا، چین و ایران را در این تحولات تحلیل می‌کند. ساختار کتاب به‌گونه‌ای است که ابتدا زمینه‌های داخلی بحران، سپس نقش قدرت‌های خارجی و در نهایت پیامدها و چشم‌اندازهای آینده‌ی بحران را بررسی می‌کند. این اثر برای علاقه‌مندان به سیاست بین‌الملل، روابط خارجی و مطالعات منطقه‌ای، منبعی تحلیلی و مستند به‌ شمار می‌آید.

خلاصه کتاب ﺑﺤﺮان اوﮐﺮاﯾﻦ

کتاب بحران اوکراین با نگاهی تحلیلی به بحران اوکراین، ابتدا به ریشه‌های تاریخی و اجتماعی این کشور می‌پردازد و نشان می‌دهد که موقعیت جغرافیایی اوکراین همواره آن را به صحنه‌ی رقابت قدرت‌های بزرگ تبدیل کرده است. نویسنده با مرور تاریخ پر فرازونشیب اوکراین، از دوران حکومت روس کی‌یفی تا تقسیمات میان امپراتوری‌های روسیه، لهستان و اتریش و سپس تجربه‌ی استقلال کوتاه‌مدت و الحاق به شوروی، زمینه‌های شکل‌گیری بحران‌های معاصر را ترسیم می‌کند. در ادامه، کتاب به بررسی دلایل اصلی بحران ۲۰۱۴ می‌پردازد؛ از جمله فساد گسترده، فقر، محدودیت‌های سیاسی و مدنی، شکاف‌های قومی و زبانی، نزدیکی بیش از حد دولت یانوکویچ به روسیه و بی‌اعتمادی عمومی به رهبران سیاسی. 

نویسنده تأکید کرده است که بحران اوکراین نه‌تنها محصول عوامل داخلی، بلکه نتیجه‌ی مداخلات قدرت‌های خارجی نیز هست. رقابت ژئوپلیتیکی میان روسیه و غرب، به‌ویژه آمریکا و اتحادیه اروپا، نقش مهمی در تشدید بحران داشته است. کتاب نقش روسیه را در بحران اوکراین از منظر روان‌شناسی نخبگان، منافع استراتژیک و سیاست خارجی بررسی می‌کند و به تحلیل رفتار پوتین و سیاست‌های کرملین می‌پردازد؛ همچنین واکنش‌های غرب، تحریم‌ها، تقویت حضور ناتو و چالش‌های اقتصادی و امنیتی ناشی از بحران، به‌تفصیل موردبحث قرار گرفته‌اند. در نهایت، نویسنده پیامدهای بحران برای منطقه و نظام بین‌الملل و همچنین تأثیرات آن بر سیاست خارجی ایران را تحلیل کرده است. پیام اصلی کتاب این است که بحران اوکراین، نمونه‌ای از بازتولید رقابت‌های قدرت‌های بزرگ در جهان معاصر است و پیامدهای آن فراتر از مرزهای این کشور خواهد بود.

چرا باید کتاب ﺑﺤﺮان اوﮐﺮاﯾﻦ را بخوانیم؟

این کتاب با رویکردی تحلیلی و مستند، به یکی از مهم‌ترین بحران‌های ژئوپلیتیکی معاصر می‌پردازد و ابعاد مختلف آن را از منظر تاریخی، سیاسی و اقتصادی بررسی می‌کند. مطالعه‌ی این اثر به درک عمیق‌تر ریشه‌ها و پیامدهای بحران اوکراین کمک می‌کند و نشان می‌دهد که چگونه رقابت قدرت‌های بزرگ می‌تواند سرنوشت یک کشور را تحت‌تأثیر قرار دهد؛ همچنین کتاب با ارائه‌ی داده‌ها و تحلیل‌های دقیق، امکان مقایسه‌ی وضعیت اوکراین با سایر بحران‌های بین‌المللی را فراهم می‌کند و برای علاقه‌مندان به سیاست خارجی و روابط بین‌الملل، منبعی ارزشمند به‌ شمار می‌آید.

خواندن این کتاب را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم؟

مطالعه‌ی این کتاب برای دانشجویان و پژوهشگران علوم سیاسی، روابط بین‌الملل و مطالعات منطقه‌ای، کارشناسان حوزه‌ی سیاست خارجی و امنیت بین‌الملل و همچنین علاقه‌مندان به تحلیل بحران‌های ژئوپلیتیکی مفید است. به‌ویژه کسانی که به‌دنبال درک عمیق‌تر تحولات اوکراین و تأثیرات آن بر نظام بین‌الملل هستند، می‌توانند از این اثر بهره‌مند شوند.

بخشی از کتاب ﺑﺤﺮان اوﮐﺮاﯾﻦ

«مردمی که اکنون در اوکراین زندگی می‌کنند عمدتاً از نژاد اسلاو هستند که تقریباً از قرن هفتم بعد از میلاد و از شرق اروپا وارد اوکراین شدند. تا قبل از قرن ۱۳، اوکراین تحت حکومت روس کی‌یفی قرار داشت. در اواسط این قرن، با حملهٔ مغول‌ها، حکومت روس کی‌یفی سرنگون شد. در قرن ۱۴، اوکراین به صحنهٔ رقابت لهستان و لیتوانی تبدیل و بین آنها تقسیم شد. با شکل‌گیری مشترک‌المنافع لهستان و لیتوانی در اواخر قرن ۱۶، بحث رقابت میان لهستان و لیتوانی مرتفع، و سرزمین اوکراین تحت تسلط این مشترک‌المنافع قرار گرفت. در سال ۱۶۴۸ اوکراینی‌ها به رهبری یک قزاق به نام بوهدان خملنیتسکی علیه مشترک‌المنافع لهستان و لیتوانی شوریدند و به یک انقلاب بزرگ دست زدند که گفته می‌شود «یکی از عظیم‌ترین اتفاقات تاریخ اوکراین بوده است».