کتاب جنگ شهرها در جنگ تحمیلی هشت ساله

معرفی کتاب جنگ شهرها در جنگ تحمیلی هشت ساله

کتاب الکترونیکی «جنگ شهرها در جنگ تحمیلی هشت‌ساله» (بررسی حملات به مناطق مسکونی ایران در جنگ ایران و عراق) نوشتهٔ «هادی قیصریان‌فرد» و «مینا آونج» و منتشرشده توسط مرکز اسناد انقلاب اسلامی، به بررسی ابعاد مختلف حملات هوایی و موشکی عراق به شهرهای ایران در طول جنگ هشت‌ساله می‌پردازد. این اثر با رویکردی تحلیلی، پیامدهای اجتماعی، اقتصادی و روانی این حملات را واکاوی می‌کند و به نقش بازیگران منطقه‌ای و بین‌المللی نیز اشاره دارد. نسخه الکترونیکی این اثر را می‌توانید از طاقچه خرید و دانلود کنید.

درباره کتاب جنگ شهرها در جنگ تحمیلی هشت ساله

این کتاب به یکی از مهم‌ترین و کمتر بررسی‌شده‌ترین ابعاد جنگ ایران و عراق یعنی «جنگ شهرها» می‌پردازد؛ پدیده‌ای که با بمباران و موشک‌باران مناطق مسکونی و غیرنظامی ایران توسط ارتش عراق، چهره‌ای متفاوت از جنگ را رقم زد. نویسندگان با تکیه بر اسناد، آمار و تحلیل‌های تاریخی، روند تاریخی این حملات را از آغاز تا پایان جنگ دنبال می‌کنند و به بررسی علل، اهداف و پیامدهای آن می‌پردازند. اثر حاضر در سال ۱۳۹۷ منتشر شده و در چهار فصل، علاوه بر روایت تاریخی، به تحلیل واکنش‌های داخلی و بین‌المللی، نقش کشورهای منطقه و قدرت‌های جهانی، و تأثیرات اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی این حملات بر زندگی مردم ایران می‌پردازد. کتاب همچنین به موضوع مهاجرت ناشی از جنگ شهرها، تغییر سبک زندگی و معیشت مردم و تحولات فناوری نظامی ایران در پاسخ به این تهدیدات اشاره دارد. نویسندگان تلاش کرده‌اند با بهره‌گیری از منابع و پژوهش‌های پیشین، تصویری جامع از این بخش از تاریخ معاصر ایران ارائه دهند.

خلاصه کتاب جنگ شهرها در جنگ تحمیلی هشت ساله

کتاب «جنگ شهرها در جنگ تحمیلی هشت‌ساله» با ترسیم زمینه‌های سیاسی و ژئوپلیتیکی آغاز جنگ ایران و عراق، به بررسی استراتژی عراق در حمله به مناطق مسکونی ایران می‌پردازد. نویسندگان ابتدا به دلایل و اهداف عراق برای آغاز جنگ و سپس به تغییر تاکتیک‌های نظامی این کشور پس از ناکامی در جبهه‌های زمینی اشاره می‌کنند. با شدت‌گرفتن حملات هوایی و موشکی به شهرها، ایران نیز به مقابله‌به‌مثل روی می‌آورد و این روند تا پایان جنگ ادامه می‌یابد. کتاب با ارائه آمار و اسناد، مراحل مختلف جنگ شهرها را از نخستین بمباران‌ها تا حملات موشکی به تهران و دیگر شهرهای بزرگ دنبال می‌کند. پیامدهای این حملات، از جمله خسارات جانی و مالی، مهاجرت گسترده، تغییر سبک زندگی، فشارهای روانی و اجتماعی بر مردم و همچنین تأثیرات اقتصادی و فرهنگی، بخش مهمی از روایت کتاب را تشکیل می‌دهد. نویسندگان همچنین به واکنش‌های بین‌المللی، نقش کشورهای منطقه و قدرت‌های جهانی در تداوم یا توقف این حملات و تأثیر آن بر روند پایان جنگ می‌پردازند. در نهایت، کتاب نشان می‌دهد که جنگ شهرها نه‌تنها بخشی از استراتژی نظامی عراق، بلکه ابزاری برای فشار روانی و سیاسی بر ایران بود که آثار آن تا سال‌ها پس از پایان جنگ باقی ماند.

چرا باید کتاب جنگ شهرها در جنگ تحمیلی هشت ساله را خواند؟

این کتاب با تمرکز بر یکی از مهم‌ترین و کمتر بررسی‌شده‌ترین ابعاد جنگ ایران و عراق، تصویری دقیق و مستند از تأثیرات حملات به مناطق مسکونی بر جامعه ایران ارائه می‌دهد. مطالعهٔ این اثر برای درک بهتر پیامدهای اجتماعی، اقتصادی و روانی جنگ، و همچنین شناخت نقش بازیگران منطقه‌ای و بین‌المللی در این رخداد تاریخی، اهمیت دارد. کتاب با بهره‌گیری از اسناد و آمار، به مخاطب امکان می‌دهد ابعاد مختلف جنگ شهرها را از منظرهای گوناگون بررسی کند و با تجربه زیستهٔ مردم ایران در آن دوران آشنا شود.

خواندن کتاب جنگ شهرها در جنگ تحمیلی هشت ساله را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم؟

این کتاب برای پژوهشگران تاریخ معاصر ایران، علاقه‌مندان به مطالعات جنگ و دفاع مقدس، دانشجویان علوم سیاسی و روابط بین‌الملل و کسانی که به دنبال شناخت عمیق‌تر پیامدهای اجتماعی و اقتصادی جنگ ایران و عراق هستند، مناسب است. همچنین برای افرادی که دغدغهٔ مهاجرت، تاب‌آوری اجتماعی و تأثیرات جنگ بر زندگی شهری دارند، مطالعهٔ این اثر مفید خواهد بود.

فهرست کتاب جنگ شهرها در جنگ تحمیلی هشت ساله

کتاب «جنگ شهرها در جنگ تحمیلی هشت‌ساله» غیرداستانی است و ساختار آن به شرح زیر است: - فصل اول: مراحل تاریخی جنگ شهرها به بررسی روند تاریخی حملات به شهرها، گسترش و تشدید این حملات در سال‌های مختلف و تحلیل علل و پیامدهای آن می‌پردازد. - فصل دوم: جنگ شهرها؛ علل و پیامدها به اهداف سیاسی و نظامی عراق، دلایل انتخاب استراتژی حمله به شهرها و پیامدهای اجتماعی و اقتصادی این حملات برای ایران می‌پردازد. - فصل سوم: رویکرد نظام بین‌الملل و کشورهای منطقه به جنگ شهرها نقش کشورهای منطقه‌ای و قدرت‌های جهانی، واکنش‌ها و حمایت‌های بین‌المللی و تأثیر آن‌ها بر روند جنگ شهرها را بررسی می‌کند. - فصل چهارم: پیامدهای سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جنگ شهرها به آثار و خسارات وارده بر بخش‌های مختلف کشور، پیامدهای روانی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی این حملات و ارزیابی پایان جنگ ایران و عراق اختصاص دارد. در پایان کتاب نیز ضمایم، کتابنامه و نمایه آمده است.

بخشی از کتاب جنگ شهرها در جنگ تحمیلی هشت ساله

«شکل‌گیری جنگ تحمیلی عراق علیه ایران در شهریور ۱۳۵۹/سپتامبر ۱۹۸۰ نشان داد که کشورهای انقلابی بیش از سایر واحدهای سیاسی، در معرض منازعات منطقه‌ای و بین‌المللی قرار می‌گیرند و علت این امر را می‌توان واکنش بازیگران محیطی نسبت به انقلاب و فرایندهای انقلابی دانست. با توجه به چنین رویکردی، می‌توان گفت روند جنگ تحمیلی، واکنشی ساختاری از سوی قدرت‌های بزرگ علیه انقلاب ایران بود و ازآنجایی که هر ساختار میل به تعادل دارد، حکومت‌های انقلابی را عامل شکل‌گیری عدم‌توازن در سیاست بین‌الملل می‌دانند. به این دلیل است که نشانه‌هایی از ائتلاف منطقه‌ای برای مقابله با آنان ایجاد می‌شود. بر این اساس، رژیم عراق با حمایت دولت‌های غربی و برخی کشورهای عرب منطقه تهاجم سراسری به ایران را در شهریور ۱۳۵۹ آغاز کرد. در آن مقطع رژیم بعث عراق تلاش داشت با افزایش حملات به مناطق مسکونی و تشدید فشار روانی به مردم ایران نظام جمهوری اسلامی را مجبور به تسلیم نماید. ازاین‌رو پس از عملیات خیبر در سال ۱۳۶۲ میزان حملات خود را به مناطق مسکونی ایران افزایش داد. جمهوری اسلامی ایران که خسارات زیادی را از رهگذر این تهاجمات متحمل شده بود، در واکنش به اقدامات عراق و همچنین بازدارندگی دشمن از نقض مقررات بین‌المللی جنگ به‌رغم میل باطنی و شدت گرفتن موشک‌باران شهرها توسط عراق، در نهایت ناچار شد برای نخستین بار در سال ۱۳۶۳ عملیات مقابله‌به‌مثلی را با درنظرگرفتن شرایطی علیه عراق انجام بدهد؛ به هر مقابل حمله به هر شهر ایران، به شهری در عراق حمله کند. این مقابله‌به‌مثل اصطلاحاً «جنگ شهرها» نام گرفت که به‌دلیل ویرانی پایه‌های اقتصادی و ایجاد شرایط بحرانی و به‌تبع آن سلب تمرکز تصمیم‌گیری به‌موقع از تصمیم‌گیرندگان و همچنین آثار مخرب فرهنگی، روانی، اجتماعی و ... به یکی از مسائل مهم جنگ تبدیل شد.»