کتاب فرهنگ جفت واژه های فارسی

کتاب فرهنگ جفت واژه‌ های فارسی نوشته محمدرضا طباطبائی که توسط انتشارات زلال سبز منتشر شده، اثری مرجع در حوزه‌ی معنی‌شناسی زبان فارسی است که به گردآوری و توضیح جفت‌واژه‌ها و ترکیب‌های دوتایی رایج در زبان فارسی پرداخته است. این کتاب با هدف پرکردن خلأ موجود در فرهنگ‌های رسمی درباره‌ی این ترکیب‌ها تدوین شده است. نسخه‌ی الکترونیکی این اثر را می‌توانید از طاقچه خرید و دانلود کنید.

درباره کتاب فرهنگ جفت واژه های فارسی

کتاب فرهنگ جفت‌واژه‌های فارسی اثری است که به بررسی و گردآوری جفت‌واژه‌ها و ترکیب‌های دوتایی در زبان فارسی می‌پردازد؛ ترکیب‌هایی که در گفتار و نوشتار روزمره کاربرد فراوان دارند، اما کمتر به‌طور مستقل در فرهنگ‌های لغت و منابع رسمی ثبت شده‌اند. این کتاب حاصل سال‌ها یادداشت‌برداری و جمع‌آوری مثال‌ها از منابع مختلف است و تلاش دارد معنای دقیق و کاربرد هر جفت‌واژه را به‌روشنی بیان کند. اثر حاضر در سال ۱۴۰۱ منتشر شده و باتوجه‌به گستردگی و تنوع جفت‌واژه‌ها در فارسی، تصویری جامع از این پدیده‌ی زبانی ارائه می‌دهد. محمدرضا طباطبائی در مقدمه اشاره می‌کند که جفت‌واژه‌ها در زبان فارسی نسبت به بسیاری از زبان‌های دیگر از تنوع و هویت بیشتری برخوردارند و همین ویژگی، اهمیت گردآوری و تبیین آن‌ها را دوچندان می‌کند. کتاب برای علاقه‌مندان به زبان‌شناسی، ادبیات فارسی و پژوهشگران حوزه‌ی واژگان، منبعی قابل‌توجه به شمار می‌آید.

خلاصه کتاب فرهنگ جفت واژه های فارسی

کتاب فرهنگ جفت‌واژه‌های فارسی به‌صورت الفبایی به معرفی جفت‌واژه‌ها و ترکیب‌های دوتایی رایج در زبان فارسی می‌پردازد. هر مدخل شامل یک جفت‌واژه است که معنای آن به اختصار و با ذکر مثال یا توضیحی کوتاه بیان می‌شود. برای نمونه، ترکیب‌هایی مانند آب و تاب (به معنای شرح و تفصیل)، آب و آتش (خطرکردن یا خوردنی‌های پخته) آب و رنگ (زیبایی و شادابی) آب و نان (سود و منفعت) باد و باران (بارندگی و توفان) بده و بستان (داد و ستد) بخور و نمیر (زندگی در حداقل) بزن و بکوب (جشن و شادی یا دعوا) پیر و جوان (همگان) چشم و دل (ظاهر و باطن) و صدها نمونه‌ی دیگر در کتاب آمده‌اند. 

نویسنده برای هر ترکیب، معنای دقیق، کاربرد و گاه تفاوت‌های معنایی یا کاربردی آن را توضیح می‌دهد. برخی جفت‌واژه‌ها متضاد، برخی مترادف و برخی مکمل یکدیگرند و در بسیاری موارد، ریشه در فرهنگ عامه یا ادبیات دارند. کتاب نه‌تنها به ترکیب‌های رایج، بلکه به برخی ترکیب‌های کمترشناخته‌شده یا محلی نیز می‌پردازد و در مواردی، توضیحی درباره‌ی منشأ یا کاربرد خاص آن‌ها ارائه می‌دهد. هدف اصلی کتاب، روشن‌کردن معنای این ترکیب‌ها و کمک به فهم بهتر متون و گفتار فارسی است.

چرا باید کتاب فرهنگ جفت واژه های فارسی را خواند؟

مطالعه‌ی کتاب فرهنگ جفت‌واژه‌های فارسی فرصتی است برای آشنایی با یکی از ویژگی‌های منحصربه‌فرد زبان فارسی؛ یعنی جفت‌واژه‌ها و ترکیب‌های دوتایی که در گفتار و نوشتار روزمره، ادبیات و فرهنگ عامه حضور پررنگی دارند. این اثر به فهم بهتر معنای این ترکیب‌ها و کاربرد صحیح آن‌ها کمک می‌کند و برای پژوهشگران، نویسندگان، مترجمان و علاقه‌مندان به زبان فارسی، منبعی ارزشمند برای شناخت لایه‌های پنهان و ظرافت‌های واژگانی زبان فراهم می‌آورد؛ همچنین کتاب می‌تواند در درک بهتر متون کلاسیک و معاصر فارسی و ترجمه‌ی دقیق‌تر آن‌ها نقش مؤثری داشته باشد.

خواندن کتاب فرهنگ جفت واژه های فارسی را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم؟

این کتاب برای دانشجویان و پژوهشگران زبان و ادبیات فارسی، مترجمان، نویسندگان، علاقه‌مندان به معنی‌شناسی و واژگان و هر کسی که به ظرایف زبان فارسی و کاربرد ترکیب‌های دوتایی علاقه دارد، مناسب است؛ همچنین برای کسانی که درک بهتری از متون ادبی یا گفتار عامیانه می‌خواهند، مفید خواهد بود.

بخشی از کتاب فرهنگ جفت واژه های فارسی

«جفت واژه‌ها در غالب زبان‌ها به میزان محدودی رایج‌اند، ولی تا آنجا که آگاهی دارم در هیچ زبانی به اندازه زبان فارسی رواج، تنوع، گستردگی و هویت ندارند. متاسفانه این ترکیب‌ها در فرهنگ‌های رسمی بطور جدی مطرح نشده‌اند. لذا بررسی و یافتن معنای آنها آسان نیست. این مجموعه که حاصل سال‌ها یادداشت‌برداری و ثبت موارد از منابع مختلف است، امید می‌رود که حدی این کمبود را جبران کند. امید می‌رود که سودمند افتد.»