کتاب مجموعه مقالات دومین همایش نقش خراسان در شکوفایی هنر و معماری ایرانی - اسلامی

کتاب مجموعه مقالات دومین همایش نقش خراسان در شکوفایی هنر و معماری ایرانی-اسلامی با گردآوری علیرضا شیخی که توسط انتشارات خط اول منتشر شده، مجموعه‌ای از پژوهش‌های تخصصی درباره‌ی تأثیر خراسان بر هنر و معماری ایرانی-اسلامی است. این اثر به بررسی جنبه‌های مختلف هنر، معماری، خوش‌نویسی و تزیینات وابسته به این منطقه می‌پردازد و مقالاتی از پژوهشگران مختلف را در خود جای داده است. نسخه‌ی الکترونیکی این اثر را می‌توانید از طاقچه خرید و دانلود کنید.

درباره کتاب مجموعه مقالات دومین همایش نقش خراسان در شکوفایی هنر و معماری ایرانی - اسلامی

کتاب مجموعه مقالات دومین همایش نقش خراسان در شکوفایی هنر و معماری ایرانی-اسلامی، مقاله‌های تخصصی ارائه‌شده در دومین همایش ملی نقش خراسان در شکوفایی هنر و معماری ایرانی-اسلامی را در برمی‌گیرد که در مشهد برگزار شد. این مقالات که توسط علیرضا شیخی جمع‌آوری شده، عمدتاً به بررسی ابعاد مختلف هنر و معماری در خراسان می‌پردازند و نقش این منطقه را در شکل‌گیری و گسترش هنر ایرانی-اسلامی تحلیل می‌کنند. دوره‌های تاریخی مختلف، به‌ویژه تیموری و صفوی، در این مقالات مورد توجه قرار گرفته‌اند.

موضوعاتی مانند خوش‌نویسی، کتیبه‌نگاری، نقوش تزیینی، معماری آرامگاه‌ها، قالیچه‌ها و فلزکاری در خراسان از جمله محورهای اصلی کتاب هستند. این مجموعه با رویکرد پژوهشی و تحلیلی، تلاش می‌کند سهم خراسان را در تحولات هنری و معماری ایران برجسته کند و به پرسش‌هایی درباره‌ی ریشه‌ها، ویژگی‌ها و تفاوت‌های آثار هنری این منطقه پاسخ دهد. کتاب برای پژوهشگران، دانشجویان و علاقه‌مندان به تاریخ هنر و معماری ایران منبعی ارزشمند به شمار می‌آید.

خلاصه کتاب مجموعه مقالات دومین همایش نقش خراسان در شکوفایی هنر و معماری ایرانی - اسلامی

کتاب مجموعه مقالات دومین همایش نقش خراسان در شکوفایی هنر و معماری ایرانی-اسلامی با گردآوری مقالات تخصصی، به بررسی نقش خراسان در شکوفایی هنر و معماری ایرانی-اسلامی می‌پردازد. مقالات مختلف، هر یک به جنبه‌ای از هنر و معماری این منطقه می‌پردازند؛ برای نمونه، یکی از مقالات به سیر تحول کتیبه‌نگاری نستعلیق در بناهای صفوی خراسان جنوبی می‌پردازد و نشان می‌دهد که این کتیبه‌ها از دوره‌ی شاه طهماسب آغاز شده و تا دوره‌ی شاه سلیمان ادامه یافته‌اند. در این پژوهش، تفاوت‌های کتیبه‌های خراسان جنوبی با سایر مناطق ایران بررسی شده و مشخص شده است که بیشتر این کتیبه‌ها از جنس سنگ و فاقد مضامین مذهبی هستند و عمدتاً به احداث بناها اشاره دارند.

مقاله‌ای دیگر به مقایسه‌ی نقوش تزیینی گیاهی در شاهنامه‌ی بایسنقری و مسجد گوهرشاد مشهد می‌پردازد و نشان می‌دهد که میان نقوش گیاهی این دو حوزه‌ی هنری، اشتراکات و تفاوت‌هایی وجود دارد؛ برای مثال، برخی گل‌ها و برگ‌ها در هر دو به کار رفته‌اند، اما تنوع و پیچیدگی آن‌ها در معماری مسجد بیشتر است؛ همچنین معماری و تزیینات آرامگاه خواجه‌ربیع در مشهد از منظر تاریخی و هنری بررسی شده و به ویژگی‌های معماری صفوی و نقش این آرامگاه در هویت فرهنگی شهر پرداخته شده است. سایر مقالات نیز به موضوعاتی مانند نقوش قالیچه‌های خراسان، فلزکاری مکتب خراسان و تحلیل تزیینات بناهای تیموری می‌پردازند. در مجموع، کتاب تلاش می‌کند با رویکرد تطبیقی و تحلیلی، سهم خراسان را در تحولات هنری و معماری ایران نشان دهد و ویژگی‌های منحصربه‌فرد آثار این منطقه را برجسته کند.

چرا باید کتاب مجموعه مقالات دومین همایش نقش خراسان در شکوفایی هنر و معماری ایرانی - اسلامی را خواند؟

این کتاب فرصتی فراهم می‌کند تا خواننده با پژوهش‌های به‌روز و تخصصی درباره‌ی هنر و معماری خراسان آشنا شود. مقالات گردآوری‌شده، ابعاد کمترشناخته‌شده‌ای از تاریخ هنر ایران را روشن می‌کنند و با تحلیل نمونه‌های عینی، زمینه‌ای برای شناخت بهتر ریشه‌ها و تحولات هنری در این منطقه فراهم می‌آورند؛ همچنین رویکرد تطبیقی و بررسی آثار مختلف، امکان مقایسه و درک عمیق‌تر تفاوت‌ها و اشتراکات هنر ایرانی-اسلامی را به دست می‌دهد.

خواندن کتاب مجموعه مقالات دومین همایش نقش خراسان در شکوفایی هنر و معماری ایرانی - اسلامی را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم؟

این کتاب برای پژوهشگران و دانشجویان رشته‌های هنر، معماری، تاریخ و مطالعات فرهنگی مناسب است؛ همچنین علاقه‌مندان به تاریخ هنر ایران و کسانی که به دنبال شناخت دقیق‌تر نقش خراسان در هنر و معماری ایرانی-اسلامی هستند، می‌توانند از این مجموعه بهره ببرند.

بخشی از کتاب مجموعه مقالات دومین همایش نقش خراسان در شکوفایی هنر و معماری ایرانی - اسلامی

«کتیبه‌های نستعلیق برای اولین بار در اواخر دوره تیموری مورد استفاده قرار گرفتند و بعدها در دوره صفوی به اوج زیبایی دست یافتند. از آنجایی که دلیل اصلی به کارگیری کتیبه در بناها ثبت و ضبط اطلاعات مربوط به بنا بوده، در ابتدا جنبه تزئینی خاصی برای آن متصور نبوده‌اند. از این رو بیشترین کتیبه‌های نستعلیق به شیوه حجاری در الواح ساده، خلق شده‌اند. در اواسط عهد صفوی، شیوه‌های گوناگون اجرایی مانند کاشی معرق و هفت‌رنگ، گچبری، چوب، فلز و نقاشی در کنار حجاری مورد استفاده قرار گرفتند که جنبه تزئینی در آن‌ها کاملاً مشهود است. مانند کتیبه‌های نستعلیق مدرسه چهارباغ اصفهان. با آن که اغلب کتیبه‌های نستعلیق دوره صفوی در بناهای اصفهان، مشهد، کرمان، قزوین، کاشان و یزد دیده می‌شود، بخشی از این آثار امروزه در استان خراسان جنوبی به یادگار مانده که خود گواهی بر پیشرفت فرهنگ و هنر در این خطه کویری ایران است. متاسفانه در پژوهش‌های صورت گرفته درباره بناهای صفوی خراسان جنوبی، اشاره چندانی به کتیبه‌های آن نشده و در برخی موارد هم که به صورت گذرا از آن عبور کرده‌اند مطالب خالی از اشکال نیست.»