کتاب مجموعه مقالات دومین همایش نقش خراسان در شکوفایی هنر و معماری ایرانی - اسلامی

معرفی کتاب مجموعه مقالات دومین همایش نقش خراسان در شکوفایی هنر و معماری ایرانی - اسلامی

کتاب الکترونیکی «مجموعه مقالات دومین همایش ملّی نقش خراسان در شکوفایی هنر و معماری ایرانی-اسلامی» با گردآوری علیرضا شیخی و همکاری انتشارات خط اول، مجموعه‌ای از پژوهش‌های تخصصی درباره تأثیر خراسان بر هنر و معماری ایرانی-اسلامی است. این اثر به بررسی جنبه‌های مختلف هنر، معماری، خوشنویسی و تزئینات وابسته به این منطقه می‌پردازد و مقالاتی از پژوهشگران مختلف را در خود جای داده است. نسخه الکترونیکی این اثر را می‌توانید از طاقچه خرید و دانلود کنید.

درباره کتاب مجموعه مقالات دومین همایش نقش خراسان در شکوفایی هنر و معماری ایرانی - اسلامی

این کتاب مجموعه‌ای از مقالات ارائه‌شده در دومین همایش ملی نقش خراسان در شکوفایی هنر و معماری ایرانی-اسلامی است که در مشهد برگزار شد. مقالات گردآوری‌شده توسط «علیرضا شیخی» عمدتاً به بررسی ابعاد مختلف هنر و معماری در خراسان می‌پردازند و نقش این منطقه را در شکل‌گیری و گسترش هنر ایرانی-اسلامی تحلیل می‌کنند. دوره‌های تاریخی مختلف، به‌ویژه تیموری و صفوی، در این مقالات مورد توجه قرار گرفته‌اند. موضوعاتی مانند خوشنویسی، کتیبه‌نگاری، نقوش تزئینی، معماری آرامگاه‌ها، قالیچه‌ها و فلزکاری در خراسان، از جمله محورهای اصلی کتاب هستند. این مجموعه با رویکرد پژوهشی و تحلیلی، تلاش می‌کند سهم خراسان را در تحولات هنری و معماری ایران برجسته کند و به پرسش‌هایی درباره ریشه‌ها، ویژگی‌ها و تفاوت‌های آثار هنری این منطقه پاسخ دهد. کتاب برای پژوهشگران، دانشجویان و علاقه‌مندان به تاریخ هنر و معماری ایران منبعی ارزشمند به شمار می‌آید.

خلاصه کتاب مجموعه مقالات دومین همایش نقش خراسان در شکوفایی هنر و معماری ایرانی - اسلامی

این کتاب با گردآوری مقالات تخصصی، به بررسی نقش خراسان در شکوفایی هنر و معماری ایرانی-اسلامی می‌پردازد. مقالات مختلف، هر یک به جنبه‌ای از هنر و معماری این منطقه می‌پردازند؛ برای نمونه، یکی از مقالات به سیر تحول کتیبه‌نگاری نستعلیق در بناهای صفوی خراسان جنوبی می‌پردازد و نشان می‌دهد که این کتیبه‌ها از دوره شاه طهماسب آغاز شده و تا دوره شاه سلیمان ادامه یافته‌اند. در این پژوهش، تفاوت‌های کتیبه‌های خراسان جنوبی با سایر مناطق ایران بررسی شده و مشخص شده است که بیشتر این کتیبه‌ها از جنس سنگ و فاقد مضامین مذهبی هستند و عمدتاً به احداث بناها اشاره دارند. مقاله‌ای دیگر به مقایسه نقوش تزئینی گیاهی در شاهنامه بایسنقری و مسجد گوهرشاد مشهد می‌پردازد و نشان می‌دهد که میان نقوش گیاهی این دو حوزه هنری، اشتراکات و تفاوت‌هایی وجود دارد؛ برای مثال، برخی گل‌ها و برگ‌ها در هر دو به کار رفته‌اند اما تنوع و پیچیدگی آن‌ها در معماری مسجد بیشتر است. همچنین، معماری و تزئینات آرامگاه خواجه ربیع در مشهد از منظر تاریخی و هنری بررسی شده و به ویژگی‌های معماری صفوی و نقش این آرامگاه در هویت فرهنگی شهر پرداخته شده است. سایر مقالات نیز به موضوعاتی مانند نقوش قالیچه‌های خراسان، فلزکاری مکتب خراسان، و تحلیل تزئینات بناهای تیموری می‌پردازند. در مجموع، کتاب تلاش می‌کند با رویکرد تطبیقی و تحلیلی، سهم خراسان را در تحولات هنری و معماری ایران نشان دهد و ویژگی‌های منحصربه‌فرد آثار این منطقه را برجسته کند.

چرا باید کتاب مجموعه مقالات دومین همایش نقش خراسان در شکوفایی هنر و معماری ایرانی - اسلامی را خواند؟

این کتاب فرصتی فراهم می‌کند تا خواننده با پژوهش‌های به‌روز و تخصصی درباره هنر و معماری خراسان آشنا شود. مقالات گردآوری‌شده، ابعاد کمترشناخته‌شده‌ای از تاریخ هنر ایران را روشن می‌کنند و با تحلیل نمونه‌های عینی، زمینه‌ای برای شناخت بهتر ریشه‌ها و تحولات هنری در این منطقه فراهم می‌آورند. همچنین، رویکرد تطبیقی و بررسی آثار مختلف، امکان مقایسه و درک عمیق‌تر از تفاوت‌ها و اشتراکات هنر ایرانی-اسلامی را به دست می‌دهد.

خواندن کتاب مجموعه مقالات دومین همایش نقش خراسان در شکوفایی هنر و معماری ایرانی - اسلامی را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم؟

این کتاب برای پژوهشگران و دانشجویان رشته‌های هنر، معماری، تاریخ و مطالعات فرهنگی مناسب است. همچنین علاقه‌مندان به تاریخ هنر ایران و کسانی که به دنبال شناخت دقیق‌تر نقش خراسان در هنر و معماری ایرانی-اسلامی هستند، می‌توانند از این مجموعه بهره ببرند.

فهرست کتاب مجموعه مقالات دومین همایش نقش خراسان در شکوفایی هنر و معماری ایرانی - اسلامی

- سیر تحول کتیبه‌نگاری نستعلیق در بناهای صفوی خراسان جنوبی: بررسی تاریخی و تحلیلی کتیبه‌های نستعلیق در بناهای مذهبی و عام‌المنفعه خراسان جنوبی، ویژگی‌های اجرایی و محتوایی آن‌ها.- بررسی تطبیقی نقوش تزئینی گیاهی در شاهنامه بایسنقری و مسجد گوهرشاد مشهد: تحلیل شباهت‌ها و تفاوت‌های نقوش گیاهی در کتاب‌آرایی و معماری تیموری.- بررسی معماری و تزئینات آرامگاه خواجه ربیع: معرفی معماری و تزئینات آرامگاه خواجه ربیع مشهد و نقش آن در هویت فرهنگی شهر.- بررسی معماری و تزئینات بناهای تیموری در مدارس دودر و پریزاد: تحلیل ویژگی‌های معماری و تزئینات این مدارس تاریخی.- مطالعه نقوش پرندگان حرم امام رضا(ع) با رویکرد نشانه‌شناسی: بررسی نمادها و معانی نقوش پرندگان در تزئینات حرم.- بررسی طرح و نقش در پشتی‌های گناباد: تحلیل نقش‌مایه‌ها و طرح‌های سنتی در پشتی‌های منطقه گناباد.- آیکونوگرافی قالیچه تصویری هوشنگ شاهی بلوچ خراسان: بررسی نمادها و تصاویر قالیچه‌های بلوچ خراسان.- معرفی نقوش قالیچه‌های خراسان جنوبی (مطالعه موردی روستاهای شاخن، گازار و آرین شهر): تحلیل نقوش و ویژگی‌های قالیچه‌های سنتی این منطقه.- فلزکاری مکتب خراسان: بررسی نقوش و تزئینات فلزی از منظر باورها و اعتقادات ایران باستان.- بررسی زیباشناختی نقوش منبر مسجد جامع گوهرشاد: تحلیل زیبایی‌شناسی نقوش منبر این مسجد تاریخی.

بخشی از کتاب مجموعه مقالات دومین همایش نقش خراسان در شکوفایی هنر و معماری ایرانی - اسلامی

«کتیبه‌های نستعلیق برای اولین بار در اواخر دوره تیموری مورد استفاده قرار گرفتند و بعدها در دوره صفوی به اوج زیبایی دست یافتند. از آنجایی که دلیل اصلی به کارگیری کتیبه در بناها ثبت و ضبط اطلاعات مربوط به بنا بوده، در ابتدا جنبه تزئینی خاصی برای آن متصور نبوده‌اند. از این رو بیشترین کتیبه‌های نستعلیق به شیوه حجاری در الواح ساده، خلق شده‌اند. در اواسط عهد صفوی، شیوه‌های گوناگون اجرایی مانند کاشی معرق و هفت‌رنگ، گچبری، چوب، فلز و نقاشی در کنار حجاری مورد استفاده قرار گرفتند که جنبه تزئینی در آن‌ها کاملاً مشهود است. مانند کتیبه‌های نستعلیق مدرسه چهارباغ اصفهان. با آن که اغلب کتیبه‌های نستعلیق دوره صفوی در بناهای اصفهان، مشهد، کرمان، قزوین، کاشان و یزد دیده می‌شود، بخشی از این آثار امروزه در استان خراسان جنوبی به یادگار مانده که خود گواهی بر پیشرفت فرهنگ و هنر در این خطه کویری ایران است. متاسفانه در پژوهش‌های صورت گرفته درباره بناهای صفوی خراسان جنوبی، اشاره چندانی به کتیبه‌های آن نشده و در برخی موارد هم که به صورت گذرا از آن عبور کرده‌اند مطالب خالی از اشکال نیست.»