محمدحسین پاپلی یزدی
در دل کویر خشک و سوزان یزد، مردی زاده شد که سرنوشتی متفاوت از دیگران برای او رقم خورد. محمدحسین پاپلی یزدی (Muhammad Husayn Papuli Yazdi) جغرافیدانی که با سفر به اعماق تاریخ و فرهنگ ایران، دنیایی از زیبایی و رمز و راز را برای ما آشکار ساخت. او با قلمی شیوا و زبانی ساده، ما را به سفری هیجان‌انگیز در دل ایران می‌برد و از گوشه و کنار این سرزمین برای ما حکایت‌ها می‌گوید.
محمدحسین پاپلی یزدی، جغرافیدان، محقق و نویسنده‌ی ایرانی، چهره‌ی شاخصی در حوزه‌ی جغرافیا و مطالعات فرهنگی ایران است. وی با پژوهش‌های گسترده و تألیفات ارزشمند خود، به‌ویژه در زمینه‌ی جغرافیای فرهنگی و اجتماعی، جایگاه ویژه‌ای در میان اندیشمندان ایرانی و جهانی یافته است.
زندگی و تحصیلات محمدحسین پاپلی یزدی
محمدحسین پاپلی یزدی، جغرافیدان و پژوهشگری است که نامش با جغرافیای فرهنگی ایران عجین شده است. سفر زندگی او از کویر خشک یزد آغاز شد، جایی که در سال ۱۳۲۷ چشم به جهان گشود. پس از گذراندن دوران کودکی و نوجوانی در این شهر تاریخی، برای ادامه‌ی تحصیل به مشهد رفت و در سال ۱۳۵۰ موفق شد لیسانس جغرافیا را از دانشگاه مشهد دریافت کند.
عطش سیری‌ناپذیر پاپلی یزدی برای دانش، او را به سوی افق‌های دورتر کشاند. در سال ۱۳۵۵ به پاریس سفر کرد و در دانشگاه سوربن، یکی از معتبرترین دانشگاه‌های جهان، به تحصیل در رشته‌ی کارتوگرافی پرداخت. او در سال ۱۳۵۷ موفق به اخذ فوق‌لیسانس در این رشته شد. اما پاپلی یزدی به همین بسنده نکرد و در سال ۱۳۶۲ با دفاع از رساله‌ی دکتری در رشته‌ی جغرافیا، به‌عنوان اولین ایرانی موفق به اخذ دکترای دولتی در این رشته از دانشگاه‌های فرانسه شد. این دستاورد بزرگ، نشان از تلاش بی‌وقفه و پشتکار او داشت.
فعالیت‌های علمی و پژوهشی
پس از بازگشت به ایران، پاپلی یزدی فعالیت خود را در گروه جغرافیای دانشگاه فردوسی مشهد آغاز کرد و در سال ۱۳۷۸ به‌عنوان استاد تمام به این دانشگاه پیوست. وی همچنین سابقه‌ی تدریس در دانشگاه سوربن پاریس، دانشگاه تربیت مدرس و دانشگاه‌های دیگر را در کارنامه‌ی خود دارد.
پاپلی یزدی در طول فعالیت علمی خود، تحقیقات گسترده‌ای در زمینه‌های مختلف جغرافیا، از جمله جغرافیای فرهنگی، اجتماعی، تاریخی و اقتصادی انجام داده است. برخی از مهم‌ترین زمینه‌های پژوهشی وی عبارت‌اند از:
جغرافیای فرهنگی ایران: پاپلی یزدی با مطالعه‌ی عمیق فرهنگ، آداب و رسوم، معماری و سایر جنبه‌های فرهنگی مناطق مختلف ایران، به تحلیل و تفسیر ساختار فضایی و اجتماعی این مناطق پرداخته است.
جغرافیای تاریخی: وی با بررسی تحولات تاریخی و جغرافیایی مناطق مختلف ایران، به‌ویژه مناطق روستایی و عشایری، به بازسازی سیمای تاریخی این مناطق پرداخته است.
جغرافیای روستایی و عشایری: پاپلی یزدی با مطالعه جوامع روستایی و عشایری ایران، به بررسی مسائل و مشکلات این جوامع و ارائه‌ی راهکارهایی برای توسعه‌ی پایدار آن‌ها پرداخته است.
جغرافیای گردشگری: وی با توجه به اهمیت گردشگری در توسعه‌ی اقتصادی و اجتماعی کشور، به مطالعه‌ی جاذبه‌های گردشگری ایران و ارائه‌ی راهکارهایی برای توسعه‌ی گردشگری پایدار پرداخته است.
تألیفات و مقالات
محمدحسین پاپلی یزدی، علاوه بر فعالیت‌های علمی و پژوهشی گسترده، آثار ارزشمندی را به رشته‌ی تحریر درآورده است که هر یک به نوبه‌ی خود، گنجینه‌ای از دانش و بینش در حوزه‌ی جغرافیای فرهنگی ایران است. آثار پاپلی یزدی، تنها به توصیف جغرافیایی مناطق مختلف ایران بسنده نکرده، بلکه به تفسیر و تحلیل عمیق فرهنگ، تاریخ و جامعه این مناطق پرداخته است.
معرفی مهم‌ترین آثار و فعالیت‌های پاپلی یزدی
سری کتاب‌های شازده حمام: این مجموعه، روایتی جذاب و خواندنی از زندگی و فرهنگ مردم ایران، به‌ویژه در مناطق روستایی و عشایری است. پاپلی یزدی در این کتاب‌ها، با زبانی ساده و شیوا، به بررسی آداب و رسوم، باورها و ارزش‌های مردم ایران پرداخته است.
مذهب عشق: این کتاب به بررسی ابعاد مختلف مذهب عشق در فرهنگ ایرانی پرداخته و نشان می‌دهد که چگونه این مفهوم، بر هنر، ادبیات و معماری ایران تأثیر گذاشته است.
پینه دوز و شاه عباس: این کتاب روایتی تاریخی از زندگی یک پینه‌دوز و تعامل او با شاه‌عباس است. پاپلی یزدی در این کتاب، به بررسی روابط اجتماعی و اقتصادی مردم ایران در دوره‌ی صفوی پرداخته است.
جاودان خرد: این کتاب مجموعه‌ای از مقالات و نوشته‌های پاپلی یزدی در زمینه‌های مختلف جغرافیا و فرهنگ است.
گوتنبرگ: این کتاب به بررسی نقش گوتنبرگ در اختراع چاپ و تأثیر آن بر فرهنگ و تمدن بشری پرداخته است.
پاپلی: این کتاب، مجموعه‌ای از مقالات و نوشته‌های پاپلی یزدی در مورد خود و آثارش است.
انتشارات پاپلی: پاپلی یزدی، انتشاراتی به نام خود تأسیس کرده است که در آن آثار مختلفی در زمینه‌های جغرافیا، تاریخ و فرهنگ منتشر می‌شود.
فعالیت‌های مدیریتی
محمدحسین پاپلی یزدی صرفاً یک پژوهشگر و نویسنده نیست. او در طول حیات علمی خود، فعالیت‌های مدیریتی گسترده‌ای را نیز بر عهده داشته و در ارتقای سطح علمی جغرافیا در ایران نقش بسزایی ایفا کرده است. برخی از مهم‌ترین فعالیت‌های مدیریتی ایشان عبارت‌اند از:
بنیان‌گذاری فصلنامه تحقیقات جغرافیایی: پاپلی یزدی در سال ۱۳۶۵ فصلنامه‌ی تحقیقات جغرافیایی را بنیان‌گذاری کرد. این فصلنامه، اولین و تنها مجله علمی-پژوهشی بخش خصوصی در حوزه‌ی جغرافیا در ایران است که با هدف ارتقای سطح کیفی علم جغرافیا در ایران فعالیت می‌کند. این فصلنامه، بستری برای انتشار مقالات پژوهشی در حوزه‌های مختلف جغرافیا فراهم کرده و به مرجعی معتبر برای پژوهشگران تبدیل شده است.
عضویت در کمیسیون جغرافیای فرهنگی انجمن جغرافیدانان جهان: در سال ۱۹۹۶، پاپلی یزدی به‌عنوان عضو اصلی کمیسیون جغرافیای فرهنگی انجمن جغرافیدانان جهان انتخاب شد. این کمیسیون، متشکل از ۱۰ نفر از برجسته‌ترین جغرافیدانان جهان است و پاپلی یزدی به‌عنوان اولین ایرانی، افتخار عضویت در این کمیسیون را کسب کرد.
همکاری با مراکز علمی بین‌المللی: پاپلی یزدی با مراکز علمی بین‌المللی همچون مرکز ملی تحقیقات علمی فرانسه همکاری داشته و در پروژه‌های مشترک با این مراکز مشارکت کرده است. به‌عنوان مثال، او از مهر تا اسفند ۱۳۶۸ بنا به دعوت مرکز ملی تحقیقات علمی فرانسه برای همکاری در پروژه‌ی اطلس ایران به فرانسه دعوت شد.
برگزاری همایش‌های علمی: پاپلی یزدی، ریاست و دبیر علمی بسیاری از همایش‌های بین‌المللی و ملی در حوزه جغرافیا را بر عهده داشته است. این همایش‌ها، فرصتی برای گردهمایی پژوهشگران و تبادل آخرین دستاوردهای علمی در این حوزه فراهم کرده‌اند.
محمدحسین پاپلی یزدی چه جوایز و افتخاراتی کسب کرده است؟
پاپلی یزدی، علاوه بر دستاوردهای علمی و پژوهشی فراوان، جوایز ارزشمندی نیز دریافت کرده است که نشان از اهمیت و اعتبار کارهای ایشان دارد. از جمله مهم‌ترین جوایزی که به ایشان اعطا شده است، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
برنده‌ی جایزه‌ی (J.MOROT) انجمن جغرافیائی فرانسه: این جایزه یکی از معتبرترین جوایز انجمن جغرافیائی فرانسه است که از اواسط قرن ۱۹ اعطا می‌شود. پاپلی یزدی به خاطر کتاب کوچ‌نشینی در شمال خراسان که در سال ۱۹۹۱ به زبان فرانسه و توسط انجمن ایرانشناسی فرانسه در پاریس به چاپ رسید، موفق به دریافت این جایزه شد. این اولین بار بود که یک ایرانی موفق به دریافت این جایزه می‌شد.
برنده‌ی جایزه‌ی اول طرح‌های دانشگاه در اولین جشنواره فردوسی: این جایزه نشان از اهمیت و نوآوری پژوهش‌های پاپلی یزدی در حوزه‌ی جغرافیا دارد.
تقدیر به عنوان چهره ماندگار: پاپلی یزدی به‌عنوان چهره‌ی ماندگار معرفی شده است. این نشان از جایگاه ویژه ایشان در میان اندیشمندان و فرهیختگان ایرانی دارد.
