کتاب جغرافیای قدرتمند

کتاب جغرافیای قدرتمند نوشته مارک انسر با ترجمه عقیل خالقی و عبدالله بهبودی توسط نشر یافته منتشر شده است. این کتاب به بررسی رویکردهای نوین در آموزش جغرافیا و برنامه‌ریزی درسی پرداخته و برای معلمان، پژوهشگران و علاقه‌مندان حوزه‌ی آموزش جغرافیا تدوین شده است. نسخه‌ی الکترونیکی این اثر را می‌توانید از طاقچه خرید و دانلود کنید.

درباره کتاب جغرافیای قدرتمند

کتاب جغرافیای قدرتمند (برنامه درسی هدفمند در عرصه اجرا) اثری است که به دغدغه‌های معلمان و برنامه‌ریزان درسی جغرافیا پاسخ می‌دهد و باتکیه‌بر نظریه‌های آموزشی معاصر و کلاسیک، به بازاندیشی هدف و ساختار برنامه‌ی درسی جغرافیا می‌پردازد. این کتاب در دوره‌ای نوشته شده که آموزش جغرافیا با چالش‌هایی مانند پراکندگی موضوعات، فشارهای سیاسی و تغییرات اجتماعی روبه‌رو است. مارک انسر با مرور تاریخچه‌ی آموزش جغرافیا، از ریشه‌های باستانی تا تحولات قرن بیستم و بیست‌ویکم، نشان می‌دهد که چگونه این رشته می‌تواند با تمرکز بر دانش تخصصی و پرورش تفکر جغرافیایی، جایگاه خود را در نظام آموزشی بازیابد. 

کتاب علاوه‌بر تحلیل نظری، نمونه‌هایی از مطالعات موردی و تجربه‌های معلمان را نیز ارائه می‌دهد تا پیوند میان نظریه و عمل را تقویت کند. جغرافیای قدرتمند، فضایی برای تأمل درباره‌ی هدف آموزش جغرافیا و نقش معلم در طراحی و اجرای برنامه درسی فراهم می‌کند و به اهمیت بازگشت به دانش رشته‌ای و پرورش قابلیت‌های جغرافیایی در دانش‌آموزان تأکید دارد.

خلاصه کتاب جغرافیای قدرتمند

کتاب جغرافیای قدرتمند با نقد رویکرد «هر چیزی جغرافیا است» آغاز می‌شود و نشان می‌دهد که اگر مرزهای موضوعی جغرافیا به‌طور کامل از میان برداشته شود، هویت این رشته در آموزش از دست می‌رود. نویسنده با بررسی تاریخچه‌ی جغرافیا، از یونان باستان تا شکل‌گیری رشته‌ی دانشگاهی و ورود آن به مدارس، به این پرسش می‌پردازد که هدف آموزش جغرافیا چیست و چگونه می‌توان برنامه‌ی درسی هدفمند و منسجمی برای آن طراحی کرد. در ادامه، مارک انسر به تمایز میان انواع دانش؛ گزاره‌ای، رویه‌ای، فراشناختی و دانش روزمره می‌پردازد و مفهوم دانش قدرتمند را به‌عنوان دانشی که فراتر از تجربه‌های فردی است و توسط رشته‌های تخصصی تولید می‌شود، معرفی می‌کند.

نویسنده استدلال می‌کند که برنامه‌ی درسی جغرافیا باید بر انتقال این دانش تمرکز کند تا دانش‌آموزان بتوانند جهان را عمیق‌تر درک کنند و در بحث‌های اجتماعی و سیاسی مشارکت فعال داشته باشند. کتاب همچنین به چالش‌های معاصر آموزش جغرافیا، از جمله فشارهای سیاسی، تغییرات برنامه‌ی درسی ملی و نقش معلم به‌عنوان سازنده یا مجری برنامه‌ی درسی می‌پردازد. مارک انسر با ارائه‌ی راهکارهایی برای انتخاب محتوا، ترتیب‌بندی موضوعات و استفاده از مطالعات موردی، نشان می‌دهد که چگونه می‌توان برنامه‌ی درسی جغرافیا را هدفمند و اثربخش ساخت. در نهایت، کتاب بر اهمیت نقش معلم در زنده‌کردن برنامه‌ی درسی و پرورش تفکر جغرافیایی در دانش‌آموزان تأکید می‌کند.

چرا باید کتاب جغرافیای قدرتمند را خواند؟

کتاب جغرافیای قدرتمند با رویکردی تحلیلی و انتقادی، به معلمان و برنامه‌ریزان آموزشی کمک می‌کند تا از سردرگمی‌های رایج در آموزش جغرافیا عبور کنند و برنامه‌ی درسی‌ای طراحی کنند که هم به دانش تخصصی وفادار باشد و هم قابلیت‌های تفکر جغرافیایی را در دانش‌آموزان تقویت کند. مطالعه‌ی این اثر، دیدی تازه نسبت به هدف آموزش جغرافیا و نقش معلم در کلاس درس ارائه می‌دهد و ابزارهایی برای تصمیم‌گیری آگاهانه درباره‌ی محتوا و روش تدریس فراهم می‌کند.

خواندن کتاب جغرافیای قدرتمند را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم؟

این کتاب برای معلمان جغرافیا، برنامه‌ریزان درسی، دانشجویان رشته‌ی آموزش جغرافیا و پژوهشگران حوزه‌ی تعلیم و تربیت مناسب است؛ همچنین برای کسانی که دغدغه‌ی طراحی برنامه‌ی درسی هدفمند و ارتقای کیفیت آموزش جغرافیا را دارند، مفید خواهد بود.

بخشی از کتاب جغرافیای قدرتمند

«این سه کلمه تفکر پیرامون برنامه درسی جغرافیا را در زمانی که در سال ۲۰۰۴ تدریس را آغاز کردم؛ تعریف می‌کرد و برای مدتی، این موضوع بسیار هیجان‌انگیز به نظر می‌رسید. جغرافیا رشته‌ای چنان گسترده است که می‌توانستیم – به ما گفته می‌شد – هر چیزی را در کلاس‌هایمان مطالعه کنیم. هر چیزی را در برنامه‌های درسی خود قرار دهیم، حداقل تا زمانی که مجبور به آماده شدن برای مشخصات امتحان می‌شدیم. و می‌توانستیم آن را جغرافیا بنامیم و همین کار را هم کردیم.ما واحدهایی را در مورد جغرافیای جرم ایجاد می‌کردیم که در آن دانش‌آموزان احساسات ذینفعان مختلف را در مورد جرمی که رخ داده بود در نظر می‌گرفتند و در نتیجه، همدلی را توسعه می‌دادند. یا جغرافیای ورزش را مطالعه می‌کردیم و مکان استادیوم‌های فوتبال لیگ برتر را ترسیم می‌کردیم و در نتیجه، موضوع را به علایق دانش‌آموزان مرتبط می‌ساختیم. آن‌ها می‌توانستند جغرافیای مد را مطالعه کنند و در مورد شرایط اسفناک کارگاه‌های استثمارگرانه یاد بگیرند و در نتیجه، امیدوارانه عادات خرید خود را تغییر دهند. آنچه مهم بود محتوا نبود، بلکه نتیجه مطالعه آن بود.»