کتاب مبانی بیوشیمی عملی

معرفی کتاب مبانی بیوشیمی عملی

کتاب الکترونیکی «مبانی بیوشیمی عملی (شامل مقدمات و مبانی پیشرفته آزمایشهای بیوشیمی)» نوشتهٔ محمدحسین آبنوسی، علیرضا صلابت و محمدرضا امیرجانی و با ویراستاری حمیدرضا مومنی توسط انتشارات دانشگاه اراک منتشر شده است. این کتاب به عنوان منبعی برای آموزش عملی بیوشیمی در آزمایشگاه‌های دانشگاهی و پیراپزشکی تدوین شده و به مباحث پایه و پیشرفته آزمایش‌های بیوشیمی می‌پردازد. نسخه الکترونیکی این اثر را می‌توانید از طاقچه خرید و دانلود کنید.

درباره کتاب مبانی بیوشیمی عملی

این کتاب با هدف پوشش کامل مباحث عملی بیوشیمی برای دانشجویان رشته‌های علوم پایه و پیراپزشکی نگاشته شده است. «مبانی بیوشیمی عملی» در هفت فصل تدوین شده و هر فصل به یکی از موضوعات کلیدی آزمایشگاه بیوشیمی اختصاص دارد. کتاب با ارائهٔ مقدمات محلول‌سازی و اصول اسیدها و بازها آغاز می‌شود و سپس به آزمایش‌های تخصصی‌تر دربارهٔ کربوهیدرات‌ها، چربی‌ها، اسیدهای آمینه و پروتئین‌ها، اسیدهای نوکلئیک و آنزیم‌ها می‌پردازد. ساختار کتاب بر اساس سرفصل‌های مصوب شورای عالی انقلاب فرهنگی تنظیم شده و تلاش شده است تا نیازهای آموزشی دانشجویان و مدرسان را در انجام آزمایش‌های بیوشیمی برآورده کند. علاوه بر توضیح مبانی نظری، دستورالعمل‌های گام‌به‌گام برای انجام آزمایش‌ها و نکات ایمنی نیز در متن گنجانده شده است. این کتاب در سال ۱۳۸۸ منتشر شده و همچنان به عنوان منبعی برای آموزش عملی بیوشیمی مورد استفاده قرار می‌گیرد.

خلاصه کتاب مبانی بیوشیمی عملی

در «مبانی بیوشیمی عملی»، ابتدا مفاهیم پایه‌ای مانند محلول‌سازی، انواع غلظت‌ها، نحوهٔ تهیه محلول‌های استاندارد و روش‌های رقیق‌کردن به‌طور دقیق شرح داده می‌شود. سپس اصول اسیدها و بازها، یونیزاسیون آب، قدرت اسیدی و بازی، معادله هندرسون-هسلباخ و تیتراسیون‌ها معرفی می‌شوند. بخش‌های بعدی کتاب به آزمایش‌های کیفی و کمی کربوهیدرات‌ها، شناسایی قندهای احیاکننده، تشخیص منوساکاریدها، کتوزها و پنتوزها و همچنین استخراج و بررسی پلی‌ساکاریدها اختصاص دارد. در فصل چربی‌ها، روش‌های شناسایی و استخراج چربی‌ها، تعیین عدد اسیدی و ید، تشخیص کلسترول و فسفولیپیدها و بررسی ویژگی‌های فیزیکی و شیمیایی چربی‌ها مطرح می‌شود. فصل اسیدهای آمینه و پروتئین‌ها به آزمایش‌های شناسایی، تعیین کمی و کیفی، بررسی اثر عوامل مختلف بر پروتئین‌ها و روش‌های استخراج و اندازه‌گیری پروتئین‌ها می‌پردازد. اسیدهای نوکلئیک و آنزیم‌ها نیز با تمرکز بر روش‌های استخراج، تعیین غلظت و فعالیت، و بررسی واکنش‌های آنزیمی در نمونه‌های زیستی بررسی می‌شوند. پیام اصلی کتاب، آموزش دقیق و مرحله‌به‌مرحلهٔ آزمایش‌های بیوشیمی و آشنایی با مبانی نظری و عملی این علم است تا دانشجویان بتوانند با اطمینان آزمایش‌های بیوشیمی را در محیط آزمایشگاه انجام دهند.

چرا باید کتاب مبانی بیوشیمی عملی را خواند؟

این کتاب با ارائهٔ دستورالعمل‌های دقیق و توضیح مبانی نظری، امکان یادگیری عملی بیوشیمی را برای دانشجویان فراهم می‌کند. تمرکز بر نکات ایمنی، روش‌های استاندارد و پوشش کامل مباحث آزمایشگاهی، آن را به منبعی مناسب برای تمرین و تسلط بر مهارت‌های آزمایشگاهی تبدیل کرده است. همچنین، مثال‌ها و توضیحات گام‌به‌گام به فهم بهتر مفاهیم و اجرای صحیح آزمایش‌ها کمک می‌کند.

خواندن کتاب مبانی بیوشیمی عملی را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم؟

مطالعهٔ این کتاب برای دانشجویان رشته‌های زیست‌شناسی، شیمی، پزشکی، پرستاری، مامایی، فیزیوتراپی و سایر رشته‌های پیراپزشکی که نیاز به یادگیری عملی بیوشیمی دارند، مناسب است. همچنین مدرسان و افرادی که در آزمایشگاه‌های آموزشی فعالیت می‌کنند، می‌توانند از این کتاب بهره ببرند.

فهرست کتاب مبانی بیوشیمی عملی

فصل اول: محلول‌سازی- معرفی واحدهای مورد استفاده در آزمایشگاه، انواع غلظت‌ها، نحوهٔ تهیه محلول‌های استاندارد و روش‌های رقیق‌کردن.فصل دوم: اسیدها و بازها- توضیح مفاهیم اسید و باز، یونیزاسیون آب، قدرت اسیدی و بازی، معادله هندرسون-هسلباخ، تیتراسیون و بافرها.فصل سوم: کربوهیدرات‌ها- آزمایش‌های کیفی و کمی برای شناسایی انواع قندها، تشخیص قندهای احیاکننده، منوساکاریدها، کتوزها و پنتوزها، استخراج و بررسی پلی‌ساکاریدها.فصل چهارم: چربی‌ها- آزمایش‌های کیفی و کمی چربی‌ها، تعیین عدد اسیدی و ید، تشخیص کلسترول و فسفولیپیدها، استخراج چربی‌ها از نمونه‌های زیستی.فصل پنجم: اسیدهای آمینه و پروتئین‌ها- شناسایی و تعیین کمی و کیفی اسیدهای آمینه و پروتئین‌ها، بررسی اثر عوامل مختلف بر پروتئین‌ها، روش‌های استخراج و اندازه‌گیری پروتئین‌ها.فصل ششم: اسیدهای نوکلئیک- روش‌های استخراج، تعیین غلظت و بررسی کمی و کیفی اسیدهای نوکلئیک در نمونه‌های زیستی.فصل هفتم: آنزیم‌ها- مطالعهٔ فعالیت آنزیم‌ها، تعیین شرایط بهینه برای واکنش‌های آنزیمی، بررسی فعالیت آنزیم‌ها در نمونه‌های گیاهی و حیوانی.

بخشی از کتاب مبانی بیوشیمی عملی

«در آزمایشگاه بیوشیمی محلول‌های متنوعی ساخته می‌شود که باید در تهیهٔ آن‌ها دقت کافی به عمل آید. برای این منظور باید مواد شیمیایی جامد را با ترازوی سالم و دقیق آزمایشگاهی وزن نمود. مایعات را باید توسط پیپت‌های حجمی یا با استوانهٔ مدرج مناسب به دقت اندازه‌گیری کرد. پس از توزین، مواد شیمیایی (جامد یا مایع) را به ظروف شیشه‌ای آزمایشگاهی که قبلاً کاملاً تمیز شده باشند و با آب مقطر نیز آن‌ها را شسته منتقل کرد و با آب مقطر به حجم‌های مورد نظر رسانده شود. برای وزن کردن مواد جامد توسط ترازو از ورقهٔ آلومینیوم یا کاغذ مخصوص (بستر توزین) استفاده شود و وزن بستر توزین را توسط ترازوی آزمایشگاهی صفر کرده و بعد مادهٔ شیمیایی را وزن نمود. به هنگام انتقال مواد شیمیایی به ظروف شیشه‌ای به دقت مواد باقی‌مانده بر روی بستر توزین را توسط آب مقطر شسته و به ظرف شیشه‌ای انتقال دهید.واحدهای مورد استفاده در آزمایشگاه:برای اندازه‌گیری حجمی که مورد مصرف بسیار زیاد در آزمایشگاه دارند از لیتر (L) و اجزاء آن استفاده می‌شود:میکرولیتر = ۱×۱۰⁻⁶ لیترنانولیتر = ۱×۱۰⁻⁹ لیترپیکولیتر = ۱×۱۰⁻¹² لیتربرای اندازه‌گیری وزن در آزمایشگاه از گرم و اجزاء آن استفاده می‌گردد:گرم = ۱ گرممیلی‌گرم = ۱×۱۰⁻³ گرممیکروگرم = ۱×۱۰⁻⁶ گرمبرای گزارش متابولیت‌های بیولوژیکی مثل گلوکز و اوره، میلی‌گرم در دسی‌لیتر استفاده می‌شود. محلول الکترولیت‌ها مانند محلول‌های حاوی یون سدیم و یون پتاسیم را با واحد میلی‌اکی‌والان گزارش می‌کنند. البته گاهی آنزیم‌ها را با واحدهای دیگری نیز گزارش می‌کنند از جمله واحد سوموگی یا واحد کینگ-آرمسترانگ.»