کتاب مفاهیم کلیدی در اقتصاد رسانه

کتاب «مفاهیم کلیدی در اقتصاد رسانه» نوشتۀ آرین طاهری است و پژوهشکده فرهنگ و هنر اسلامی آن را منتشر کرده است. کتاب مفاهیم کلیدی در اقتصاد رسانه پلی است میان مفاهیم انتزاعی علوم اقتصادی و واقعیت‌های پیچیده و پویای بازارهای رسانه‌ای.

درباره کتاب مفاهیم کلیدی در اقتصاد رسانه

کتاب مفاهیم کلیدی در اقتصاد رسانه اثری است که با بهره‌گیری از دانشنامۀ بین‌المللی ارتباطات، به یکی از پرچالش‌ترین و درعین‌حال کمتر شناخته‌شده‌ترین حوزه‌های علوم ارتباطات، یعنی اقتصاد رسانه، می‌پردازد. این کتاب بیش از آنکه صرفاً مجموعه‌ای از مقالات پراکنده باشد، به شکلی هدفمند و با انسجام درونی تدوین شده تا تصویری منسجم و کاربردی از سازوکارهای اقتصادی حاکم بر رسانه‌ها و ارتباطات در جهان معاصر ارائه دهد.

کتاب مفاهیم کلیدی در اقتصاد رسانه با بهره‌گیری از ۵۴ مدخل برگزیده از دانشنامۀ معتبر بین‌المللی، در ۴ بخش مجزا سازمان‌ یافته که هر کدام به یکی از ابعاد کلیدی اقتصاد رسانه می‌پردازند. نویسنده برای فهم بهتر این میدان پیچیده از استعارۀ «نمایش» بهره گرفته است: گویی بازار رسانه‌ها همانند یک سالن اجرای نمایش است که در آن بازیگران، صحنه‌ها و حتی تماشاگران، همگی نقشی مؤثر در شکل‌گیری معنا، سود و تأثیر اجتماعی دارند.

بخش اول کتاب مفاهیم کلیدی در اقتصاد رسانه که نقش پیش‌پرده را ایفا می‌کند، به مبانی نظری و مفهومی اختصاص‌ یافته است. اینجا خواننده با ابزارهای بنیادینی همچون دیدگاه اقتصادی به رسانه، مفاهیم عرضه و تقاضا در بازارهای اطلاعاتی و تحلیل رفتار مصرف‌کنندۀ رسانه مواجه می‌شود. انگار نویسنده می‌خواهد پیش از ورود به صحنۀ اصلی، تماشاگر را با زبان نمایش آشنا کند.

در بخش دوم، تمرکز روی نظام حقوقی و فناورانه است؛ یعنی ۲ بعدی که بی‌وقفه در حال شکل‌دهی به صورت‌بندی اقتصاد رسانه هستند. قوانین مربوط به مالکیت رسانه‌ها، حقوق پخش، دسترسی به اطلاعات و تأثیر فناوری‌های نوین، در این بخش به‌صورت تحلیلی واکاوی شده‌اند تا روشن شود چگونه چارچوب‌های حقوقی و ابزارهای فنی، میدان بازی را برای کنشگران اقتصادی رسانه تعیین می‌کنند. بخش سوم که به نظام کسب‌وکار و بازیگران اختصاص دارد، رسانه‌ها را به‌مثابه بنگاه‌هایی اقتصادی و حرفه‌ای بررسی می‌کند. ساختارهای تولید، پخش، توزیع و درآمدزایی در بازار رسانه، در این قسمت محور تحلیل قرار گرفته‌اند. اینجا به‌نوعی بازیگران اصلی نمایش به صحنه می‌آیند: ناشران، تهیه‌کنندگان محتوا، شرکت‌های تبلیغاتی و پلتفرم‌های دیجیتال.

در بخش چهارم، کتاب مفاهیم کلیدی در اقتصاد رسانه به اثرهای بیرونی و نمای فرهنگی اقتصاد رسانه می‌پردازد. یعنی به‌جای اینکه تنها درون صحنه را ببینیم، نویسنده ما را به تماشای تأثیراتی می‌برد که این نمایش بزرگ بر جامعه، فرهنگ، هویت و سیاست می‌گذارد. ویژگی منحصربه‌فرد این کتاب، نه‌تنها در انتخاب دقیق و به‌روزشدۀ مداخل علمی، بلکه در روایتگری تحلیلی نویسنده است. پیش‌درآمدهایی که پیش از هر بخش آمده‌اند، نقش راهنما را ایفا می‌کنند و به مخاطب کمک می‌کنند تا مسیر استدلالی کتاب را بهتر دنبال کند.

خواندن کتاب مفاهیم کلیدی در اقتصاد رسانه را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم

خواندن این کتاب را به دانشجویان ارتباطات و رسانه، پژوهشگران و فعالان رسانه‌ پیشنهاد می‌کنیم.